1 Ιουνίου
Ιουστίνου φιλοσόφου και μάρτυρος, Θεσπεσίου, Ιούστου και Γερασίμου μ.
1821 Ο Εμμανουήλ Παπάς, οργανωτής της Επαναστάσεως στην Χαλκιδική,
απελευθερώνει την Ιερισσό.
1854 Τερματίζεται η Επανάσταση στην Χαλκιδική.
1917 Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος εξαναγκάζεται από την Αντάντ να
παραιτηθεί και αναχωρεί από την Ελλάδα μαζί με τα μέλη της
βασιλικής οικογενείας.
1941 Ολοκληρώνεται η εκκένωση της Κρήτης από τις βρετανικές,
αυστραλιανές και νεοζηλανδικές δυνάμεις.
1952 Ο Μιχαήλ Βέντρις αποκρυπτογραφεί την Γραμμική Γραφή Β' των
Μυκηναίων.
---------------
2 Ιουνίου
Νικηφόρου Πατρ. Κων/πόλεως, Εράσμου οσιομ.,
Ιωάννου, Δημητρίου και Κωνσταντίνου νεομ.
1697 Σφαγή από τους τούρκους του νεομάρτυρα Δημητρίου από την
Φιλαδέλφεια.
1820 Απαγχονισμός από τους τούρκους στην Κωνσταντινούπολη του
Αγιορείτη νεομάρτυρα Κωνσταντίνου από την Λέσβο.
1823 Δύναμη επαναστατών Κρητών, ιδίως Σφακιανών, επιτίθεται
εναντίον των τούρκων, στο στενό πέρασμα Κανδάνου-Χανίων.
μάχη είχε ως αποτέλεσμα την νίκη των Ελλήνων και τον θάνατο
800 τούρκων.
1825 Ναυμαχία μεταξύ Ελληνικού και τουρκικού Στόλου έξω από τον
λιμένα της Σούδας και νίκη των Ελλήνων.
1829 Τμήματα υπό τους Κριεζώτη, Δυοβουνιώτη, Ράγκο και Λάζο νικούν
στην θέση Ανηφορίτη Θηβών 2.500 τουρκαλβανούς υπό τον Ομέρ
Πασά της Ευβοίας και τους αναγκάζουν σε άτακτη υποχώρηση.
1943 Το Ελληνικό αντιτορπιλικό "Βασίλισσα Όλγα" και το βρετανικό
αντιτορπιλικό "Τζέβρις" βυθίζουν κοντά στην Καλαβρία ιταλική
νηοπομπή, αποτελούμενη από 2 μεγάλα μεταγωγικά, 1 αντιτορπιλικό
και 1 τορπιλοβόλλο.
1944 Οι γερμανοί καίνε το Δοξάτο Δράμας και φονεύουν 233 Έλληνες,
μαζί και τον ιερέα Σωτ. Ζήση και 12 γυναικόπαιδα που είχαν
καταφύγει στην οικία του.
ΚΑΙ... ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΞΕΧΝΙΟΜΑΣΤΕ!!! : :-)
1971 Η κορυφαία στιγμή της ιστορίας του Ελληνικού ποδοσφαίρου.
Ο Παναθηναϊκός, με αρχηγό τον Μίμη Δομάζο και προπονητή τον
Φέρεντς Πούσκας, αντιμετωπίζει τον περίφημο Άγιαξ Ολλανδίας
του Γιόχαν Κρόιφ στο ιστορικό γήπεδο "Γουέμπλεϋ" του Λονδίνου,
στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών Ευρώπης
(τελικό αποτέλεσμα 0-2).
---------------
3 Ιουνίου
Λουκιλλιανού, Παύλης μ., Γρηγορίου Δέρκων, Ιωσήφ Θεσ/νίκης ιερομ.
323 π.Χ. Ο Μέγας Αλέξανδρος, ενώ είχε ολοκληρώσει τις
προπαρασκευές για την εκστρατεία προς κατάκτησιν της Αραβίας,
ασθενεί αιφνιδίως στην Βαβυλώνα.
1397 Ο Γιακούπ πασάς καταλαμβάνει το Άργος και το Λεοντάρι.
Οι 30.000 κάτοικοι του Άργους μεταφέρθηκαν ομαδικώς στην
Μικρά Ασία, όπου διασκερπίσθησαν σε διάφορα μέρη.
1789 Ο Λάμπρος Κατσώνης νικά τον τουρκικό στόλο έξω από την Τήνο.
1821 Σφαγές Ελλήνων σε Σμύρνη και Μοσχονήσια από τους τούρκους.
1824 Οι οπλαρχηγοί Τσόγκας και Ράγκος επιτίθενται κατά της
Σκουληκαριάς Άρτας, εξαναγκάζοντας τους τούρκους να
εγκαταλείψουν τις θέσεις τους και να καταφύγουν στην Άρτα.
1906 Φονεύεται στις φυλακές Μοναστηρίου ο Μακεδονομάχος Φ. Σερόνης.
1941 Οι γερμανοί, έπειτα από σκληρές και πολυήμερες μάχες,
εισέρχονται στην Κάνδανο Χανίων και, σε εκδίκηση για τη
σθεναρή αντίσταση των κατοίκων της Κρήτης και τις μεγάλες
απώλειες που υπέστησαν κατά την επιχείρηση καταλήψεως της
νήσου, φονεύουν όσους υπερασπιστές είχαν απομείνει και
ανασκάβουν το χωριό εκ θεμελίων. Εις ανάμνησιν της θηριωδίας
τους τοποθέτησαν επιγραφή η οποία έγραφε "Εδώ ήτο η Κάνδανος".
1942 Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής εκτελούν στο χωριό Γάζι του
Ηρακλείου 62 προκρίτους της πόλεως Ηρακλείου, σε αντίποινα
δολιοφθοράς στο αεροδρόμιο της πόλεως από Έλληνες και
Βρετανούς δολιοφθορείς.
---------------
4 Ιουνίου
+ Του Τυφλού
Μητροφάνους Κων/πόλεως, Μαρίας και Μάρθας
713 Ο Αναστάσιος Β' Αρτέμιος ανέρχεται στον θρόνο της
Αυτοκρατορίας μας στην θέση του Φιλιππικού Βαρδάνη.
1823 Μάχες στην Κάνδανο και τον Σέλινο Χανίων, όπου σκοτώνεται
ο οπλαρχηγός Γ. Ζερβουδάκης από τα Σφακιά.
1827 Ο Κωνσταντίνος Κανάρης πυρπολεί στο λιμάνι της Αλεξανδρείας
την προφυλακίδα του αιγυπτιακού στόλου.
1897 Υπογράφεται μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας οριστική ανακωχή,
η οποία σήμανε την λήξη του ατυχούς Ελληνοτουρκικού Πολέμου.
1941 Οι γερμανοί εκτελούν τους πρώτους Έλληνες πατριώτες στην Αθήνα.
---------------
5 Ιουνίου
+ Θεοδώρου Τύρου, Δωροθέου Τύρου ομολ., Πλουτάρχου Κύπρου
1191 Επανάσταση των Κυπρίων κατά των άγγλων.
1801 Ο νεομάρτυρας Μάρκος από την Σμύρνη αποκεφαλίζεται στην Χίο
από τους τούρκους.
1822 Ο Δράμαλης, αφού έπνιξε στο αίμα την επανάσταση του Πηλίου,
φτάνει στην Κόρινθο.
1825 Ο ήρως της Γραβιάς, Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο οποίος επί
αρκετό καιρό εκρατείτο φυλακισμένος στην Ακρόπολη των
Αθηνών, δολοφονείται διά στραγγαλισμού από τους Μαμούρη,
Παπακώστα και Τριανταφυλλίνα. Οι συνωμότες ρίχνουν ύστερα
το πτώμα του ήρωος προς το μέρος του ναού της Απτέρου Νίκης,
για να δημιουργηθεί η εντύπωση ότι εσκοτώθη καθώς
προσπαθούσε να δραπετεύσει. Ο νεκρός ετάφη χωρίς τιμές
στον Άγ. Δημήτριο, δυτικά της Ακροπόλεως. Το αποτρόπαιο
έγκλημα ήταν αποτέλεσμα πολιτικών διενέξεων και σκευωριών.
1827 Ο Θ. Κολοκοτρώνης διατάσσει επιστράτευση στις περιοχές Μυστρά,
Μεσσηνίας, Αρκαδίας, Λεονταρίου, Καρύταινας και Φαναρίου, με
σκοπό την παρεμπόδιση επικοινωνίας του Ιμπραήμ μεταξύ της
Τριπόλεως και των Μεσσηνιακών φρουρίων.
1833 Ο Βασιλεύς Όθων φθάνει απρόοπτα στην Σμύρνη της σκλαβωμένης
Ιωνίας, με την αγγλική φρεγάτα Μαδαγασκάρη. Η εμφάνισή του
προκάλεσε απερίγραπτο ενθουσιασμό. Γιορτές οργανώθηκαν προς
τιμήν του και ο μητροπολίτης Σεραφείμ με ολόκληρο τον κλήρο
έκαναν κατανυκτική δοξολογία στην Αγία Φωτεινή. Μετά την
αναχώρησή του όμως οι τούρκοι εξόρισαν τον μητροπολίτη και
προέβησαν σε αντίποινα εις βάρος των Ελλήνων.
1896 Ο Μακεδόνας οπλαρχηγός Αθανάσιος Μπρούφας αποβιβάζεται με
86 άνδρες στην Σκάλα Ελευθεροχωρίου. Το σώμα αυτό ήταν το
κυριώτερο από όσα στάλθηκαν από την Εθνική Εταιρεία και
διατήρησε για καιρό την Επανάσταση στην Μακεδονία εναντίον
των τούρκων.
1941 Οι γερμανοί φονεύουν τον αρχιμανδρίτη Φώτιο Θεοδοσάκη και
δύο άλλους Κρήτες στο Σκαλάνι μπροστά στους κατοίκους του
χωριού.
1944 Ελληνικός στολίσκος συμμετέχει στις αποβατικές επιχειρήσεις
των συμμάχων στην Νορμανδία.
[Η ημέρα που έμεινε στην Ιστορία ως "D Day" ("Ημέρα με Η κεφαλαίο").]
---------------
6 Ιουνίου
Ιλαρίωνος Δαλμάτων, Αττάλου, Γελασίου μ., των Αγίων πέντε παρθένων
552 Ο Στρατός της Αυτοκρατορίας μας, υπό τον Στρατηγό Ναρσή,
ανακαταλαμβάνει την Ρώμη, την οποία κατείχαν οι Γότθοι.
Ο Αυτοκράτωρ Ιουστινιανός πραγματοποιεί έτσι το όραμα της
αποκαταστάσεως της Αυτοκρατορίας στην παλαιά της έκταση και
αίγλη.
1821 Οι τούρκοι επιτίθενται κατά των Ελλήνων των Κυδωνίων και
προβαίνουν σε άγριες σφαγές. Σωροί πτωμάτων καλύπτουν
τους δρόμους και χιλιάδες νεαρές γυναίκες και παιδιά
αιχμαλωτίζονται για να μεταφερθούν στα σκλαβοπάζαρα. Κατά
την διάρκεια των σφαγών, κατέπλευσε Μοίρα του Ελληνικού
Στόλου, η οποία, έπειτα από αγωνιώδεις προσπάθειες,
κατόρθωσε να σώσει 25.000 περίπου Κυδωνιείς.
1822 Ο Κωνσταντίνος Κανάρης και ο Ανδρέας Πιπίνος εισέρχονται
την νύχτα με πυρπολικά στο λιμάνι της Χίου, όπου βρισκόταν
ο τουρκικός στόλος, υπό τον ναύαρχο Καρά Αλή. Ο Πιπίνος
εστράφη κατά της αντιναυαρχίδος, αλλά ο ισχυρός άνεμος που
έπνεε παρέσυρε το πυρπολικό. Πιο τυχερός ο Κανάρης κατόρθωσε
να στρέψει τον πρόβολο του πυρπολικού εναντίον της ναυαρχίδος,
στην οποία βρίσκονταν όλοι σχεδόν οι αξιωματικοί των άλλων
πλοίων για να γιορτάσουν με τον ναύαρχο το Μπαϊράμι. Το πυρ
μεταδόθηκε ταχύτατα και το πλοίο άρχισε να καίγεται σαν
πυροτέχνημα. Μεταξύ των 2.000 θυμάτων των τούρκων ήταν και
ο ίδιος Καρά Αλής, ο οποίος εφονεύθη από ένα κομμάτι του
καιγομένου καταρτιού που έπεσε στο κεφάλι του.
1854 Τουρκική επίθεση κατά των Θεσσαλών επαναστατών που υποχωρούν
στην Καλαμπάκα. Τερματίζεται η Θεσσαλική Επανάσταση.
1906 Στις φυλακές Μοναστηρίου φονεύονται οι Μακεδονομάχοι
Οδ. Παναγιωτάκος, Εμμ. Επισκοπάκης και Ν. Τζόβελος.
1920 Το Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο δίνει την άδεια να προελάσει
ο Ελληνικός Στρατός προς κατάληψιν της σιδηροδρομικής γραμμής
μέχρι την Πάνορμο.
1944 Ιερολοχίτες ανατινάζουν γερμανικό πολεμικό υλικό στον λιμένα
της Χίου.
---
Όταν, χρόνια μετά, ερωτήθη ο Κανάρης, πού έβρισκε το θάρρος
ξεκινώντας για αυτά τα κατορθώματά του, απάντησε: Πριν ξεκινήσω,
έλεγα στον εαυτό μου, "Κωνσταντή θα πεθάνεις". Έπαιρνε την απόφαση
ο μεγάλος ήρωας ότι θα πέθαινε για την Πατρίδα και δεν τον σταματούσε
τίποτε πια.
Ο Νικηφόρος Λύτρας απαθανάτισε τον μεγάλο άθλο με το πινέλο:
http://athenae.tripod.com/hellas/Lytras-Kanaris.jpg
και ο Ανδρέας Κάλβος με την πένα ("Τα Ηφαίστεια"):
http://www.snhell.gr/anth_text.asp?id=407
Φ.Μ.
---
---------------
7 Ιουνίου
Θεοδότου Αγκύρας, Ζηναΐδος μ., Ανθίμου οσ., Παναγή Μπασιά
1572 Μετά την ναυμαχία της Ναυπάκτου, οι Έλληνες της Πελοποννήσου
εξεγείρονται, αλλά οι δυτικοί δεν τους βοηθούν και τελικά
οι επαναστάτες σφάζονται από τους τούρκους.
1821 Η Μάχη του Δραγατσανίου, κατά την οποία οι Ιερολοχίτες, με
επικεφαλής τον Νικόλαο Υψηλάντη, παραμένουν ακλόνητοι στις
θέσεις τους και πέφτουν ηρωικώς μαχόμενοι για την ελευθερία
της σκλαβωμένης Ελλάδος.Την ίδια μέρα σε άλλη μάχη στο
Σκουλένι πέφτουν πολλοί Έλληνες αγωνιστές.
Εις τον αθάνατον Ιερόν Λόχον ο Ανδρέας Κάλβος αφιέρωσε την
περίφημον Ωδήν του· "Εις τον Ιερόν Λόχον":
http://www.snhell.gr/anth_text.asp?id=398
1825 Μεγάλη μάχη Ελλήνων και τούρκων στο όρος Τραμπάλα
Μεγαλουπόλεως. Παρά τις σοβαρές απώλειες, οι δυνάμεις του
Ιμπραήμ προελαύνουν στο κέντρο της Πελοποννήσου.
1907 Συλλαμβάνεται με δόλιο τρόπο από βουλγαρο-ρουμανική συμμορία
ο Σαράντης Αγαπηνός (Τέλος Άγρας) και απαγχονίζεται μεταξύ
των χωριών Καρυδιάς και Βλαδόβου (Άγρα) της Έδεσσας, μετά από
βασανιστήρια.
1914 Μάχη Βορειοηπειρωτών και αλβανών στην Χειμάρρα.
1919 Το 6ο Σύνταγμα Αρχιπελάγους απελευθερώνει την Πέργαμο.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός προελαύνει στην Ανατολική Θράκη.
1958 Στην Λευκωσία μαινόμενοι τούρκοι επιδίδονται σε όργιο αίματος
και καταστροφής Ελληνικών περιουσιών. Σκοτώνουν 2 Έλληνες και
τραυματίζουν δεκάδες.
---------------
8 Ιουνίου
+ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ
Ανακ. λειψ. Θεοδώρου στρατηλάτου, Καλλιόπης μ., Θεοφάνους νεομ.
1821 Ο Δημήτριος Υψηλάντης φτάνει από την Τεργέστη, με κροατικό
πλοίο υπό ρωσική σημαία, στην Ύδρα, για να συμμετάσχει στην
εθνεγερσία των Ελλήνων, ως πληρεξούσιος του αδελφού του
Αλεξάνδρου.
1821 150 τούρκοι και 50 τσιγγάνες βγαίνουν από την Ακρόπολη για να
θερίσουν όσα ώριμα σπαρτά υπήρχαν κοντά. Οι Αθηναίοι όρμησαν
αμέσως εναντίον τους και τους ανάγκασαν να επιστρέψουν στην
Ακρόπολη. Στην μάχη σκοτώθηκαν 15 τούρκοι και 20 τσιγγάνες,
πολλοί δε τραυματίστηκαν. Οι τούρκοι, σε αντίποινα,
αποκεφαλίζουν 8 ομήρους και ρίχνουν από το βόρειο τείχος
τα κεφάλια τους.
Μικρό Ελληνικό Σώμα, υπό τον Γ. Καραϊσκάκη, νικά 3.000
τούρκους στο Κομπότι Άρτας.
1827 Στο δημόσιο ταμείο δεν υπάρχουν χρήματα και οι στρατιώτες
απειλούν το Ναύπλιο με αρπαγές. Την κατάσταση σώζει ο
Γεώργιος Γεννάδιος. "Δεν έχουμε χρήματα, αλλά θα τα βρούμε",
φωνάζει δυνατά, και βγάζει αμέσως από την τσέπη του 4 χρυσές
λίρες. Τότε έγινε το θαύμα. Έμποροι, επαγγελματίες, κληρικοί,
εργάτες και γυναίκες άρχισαν να προσφέρουν ότι είχε ο
καθένας, χρήματα, ακριβά άρματα, χρυσαφικά, τα πάντα. Μέσα
σε ελάχιστες ώρες συγκεντρώθηκαν 150.000 γρόσια και σώθηκε
η Ελλάς από την αναρχία.
1914 Παρά την συνθήκη ανακωχής, οι αλβανοί επιτίθενται εναντίον
των Βορειοηπειρωτών.
1917 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν τα Ιωάννινα.
1919 Αρχίζει η μεταφορά του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος
Μεσημβρινής Ρωσίας στο Γαλάζιο Ρουμανίας, η οποία ολοκληρώθηκε
στις 26 Ιουν. 1919.
1921 Η Χειμάρρα ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την αλβανία.
1955 Οι τούρκοι σφάζουν τους Κ. Γεωργίου και Κυρ. Κατώλη στην
Λάρνακα.
---------------
9 Ιουνίου
+ Θέκλας μεγαλομ., Κυρίλλου Α' Πατρ. Αλεξανδρείας,
Τριών παρθένων εκ Χίου
1821 Οι Αθηναίοι ανατινάσσουν υπόνομο, κατασκευασμένο πρόχειρα από
το θέατρο Ηρώδου του Αττικού, για να στερήσουν το πόσιμο νερό
από τους τούρκους που βρίσκονται μέσα στην Ακρόπολη. Όμως η
ανατίναξη δεν έφερε το προσδοκώμενο αποτέλεσμα.
[Σημ. Φ.Μ: Ο ερευνητής Ι. Γιαννόπουλος ισχυρίζεται ("Η μυστική
Ακρόπολη") ότι υπάρχει ολόκληρο πανάρχαιο μυστικό υπόγειο
δίκτυο στοών, με κεντρο την Ακρόπολη.]
Οι τούρκοι, υπό τον Ομέρ Βρυώνη και τον Κιοσέ Μεχμέτ,
επιτίθενται στην Λιβαδειά και την παραδίδουν στις φλόγες,
κλέβοντας ότι βρουν και σκοτώνοντας αμάχους. Σκοτώνουν 1.000
και αιχμαλωτίζουν 2.500 γυναικόπαιδα. Περίπου 2.000 κάτοικοι
πρόφθασαν και κλείστηκαν στο φρούριο.
1824 2.900 τούρκοι, υπό τον Ταχήρ Αμπάζη, επιτίθενται εναντίον
700 Ελλήνων, υπό τον Τσόγκα, στο Ξοδάκτυλο Άρτας. Οι τούρκοι
τρέπονται εις φυγήν, εγκαταλείποντας πάνω από 100 νεκρούς
στο πεδίο της μάχης.
1825 Άφιξη μοίρας του αγγλικού στόλου, υπό τον φιλέλληνα Χάμιλτον,
στο Ναύπλιο.
1920 Αρχίζει η προέλαση του Ελληνικού Στρατού στην Μ. Ασία, με το
Α' ΣΣ προς ανατολάς (Φιλαδέλφεια) και το Σώμα Στρατού Σμύρνης
προς βορράν (Αξάριο-Σόμα-Πάνορμος).
---------------
10 Ιουνίου
Αλεξάνδρας, Αντωνίνης, Νεανίσκου μ., Τιμοθέου Προύσης, Θεοφάνους,
Πανσέμνης οσ.
323 π.Χ. Εκπνέει στην Βαβυλώνα, σε ηλικία 33 ετών, ο μέγιστος
ηγέτης των αιώνων, το κεραύνιο δόρυ και ο φωτοβόλος πυρσός
του Ελληνισμού, το θείο τέκνο του Διός, ο Μέγας στρατηλάτης
και κοσμοκράτωρ Αλέξανδρος.
Πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, στην ερώτηση των εταίρων
σε ποιόν "την βασιλείαν απολείπει", αποκρίθηκε "τω κρατίστω".
Για τον ξαφνικό θάνατο του στρατηλάτη διατυπώθηκαν πολλές
εκδοχές από την δηλητηρίαση μέχρι τους ελώδεις πυρετούς και
τον τύφο.
[Σημ. Φ.Μ.: Παραδοσιακά, ως ημερομηνία θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου
λαμβάνεται η 13η Ιουνίου, από την νεώτερη όμως και πλέον επισταμένη
μελέτη των πηγών, προκύπτει ως ορθότερη χρονολόγηση το βράδυ της 10ης
προς 11η Ιουνίου. Βλ. σχετικώς το άρθρο της επικούρου καθηγήτριας του
Πανεπ. Αθηνών, Μάρως Παπαθανασίου, στο ένθετο "7 ημέρες: Ιούνιος" της
"Καθημερινής", 3-6-2001.]
---
Κι απ' την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,
την νικηφόρα, την περίλαμπρη,
την περιλάλητη, την δοξασμένη
ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,
την απαράμιλλη: βγήκαμ' εμείς·
ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας.
Εμείς· οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,
οι Σελευκείς, κ' οι πολυάριθμοι
επίλοιποι Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,
κ' οι εν Μηδία, κ' οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.
Με τες εκτεταμένες επικράτειες,
με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών.
Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.
(Κ.Π. Καβάφης, "Στα 200 π.Χ.")
---
1470 Ενετοί και Έλληνες προβάλλουν ηρωική άμυνα, στο Παλαιόκαστρο
Λήμνου, ενάντια στους τούρκους, υπό τον Μαχμούτ πασά, ο οποίος
αναγκάζεται να εγκαταλείψει την επιχείρηση.
1570 Ενετοί και Έλληνες υπό τον Ιάκωβο Celsi και τον Μανώλη Μόρμορη
απελευθερώνουν το Σοποτό Χειμάρρας από τους τούρκους.
1718 Συνθήκη του Πασάροβιτς μεταξύ ρωσίας και τουρκίας, με την οποία
παραχωρείται στην τουρκία ολόκληρη η Πελοπόννησος.
1821 Ο Ομέρ Βρυώνης εισέρχεται στην πόλη της Λιβαδειάς. Οι κάτοικοι
έχουν οχυρωθεί στις οικίες τους, από όπου αποκρούουν τις
επιθέσεις των πολιορκητών.
Οι τούρκοι παραδίδουν το Αγρίνιο (Βραχώρι) στους Έλληνες πολιορκητές.
1822 Παραδίδονται στους Αθηναίους εφόρους και καπεταναίους 1.160
τούρκοι που βρίσκονταν στην Ακρόπολη. Οι Αθηναίοι, με
επικεφαλής τον μητροπολίτη Διονύσιο, υψώνουν στην Ακρόπολη
την Ελληνική Σημαία. Η Αθήνα, μετά από 366 χρόνια, είναι και
πάλι ελεύθερη.
1823 10.000 τούρκοι, υπό τον Γιουσούφ πασά Περκοφτσαλή, πυρπολούν
την Αράχωβα και το Καστρί Δελφών.
1825 Οι αιγύπτιοι καταλαμβάνουν και καίνε την Τρίπολη. Στην μάχη
πέφτουν οι αγωνιστές Αλεβίζος από τα Καλάβρυτα, Διάκος από
την Ζάκυνθο και Γρηγόριος ηγούμενος στην Τσιπιανίτη Κυνουρίας.
1829 Νίκη των Ελλήνων επί των τούρκων κοντά στην Θήβα.
1877 Σύσταση του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού.
1920 Απόσπασμα της ΧΙΙΙ Μεραρχίας Πεζικού και του 1ου Συντάγματος
Ιππικού, υπό τον Αντισυνταγματάρχη Κωνσταντίνου, αφού
εξουδετέρωσε την τουρκική αντίσταση, απελευθερώνει το Σαλιχλί.
1944 Οι γερμανοί εκτελούν στο Δίστομο Βοιωτίας 218 πολίτες, από
τους οποίους 20 βρέφη, 15 παιδιά και 42 υπερήλικες.
1958 Λεηλασίες Ελληνικών καταστημάτων στην Λευκωσία από τους τούρκους.
---------------
11 Ιουνίου
Βαρθολομαίου και Βαρνάβα αποστόλων
322 π.Χ. Μάχη στην Κραννώνα Θεσσαλίας μεταξύ Μακεδόνων (40.000
πεζοί, 3.000 τοξότες και 5.000 ιππείς, υπό τον Αντίπατρο) και
Αθηναίων (25.000 πεζοί και 3.500 ιππείς, υπό τον Αντίφιλο).
Στην ιππομαχία νικούν οι Αθηναίοι, αλλά η μακεδονική φάλαγγα
πετυχαίνει αδιαμφισβήτητη νίκη. Απώλειες: 500 Αθηναίοι,
ανάμεσά τους και ο ολυμπιονίκης Χείλων, και 130 Μακεδόνες.
980 Σύμφωνα με την χριστιανική παράδοση, ο Aρχάγγελος Γαβριήλ
φανερώθηκε την ημέρα αυτή στο Πρωτάτο Καρυών ως μοναχός
μπροστά στην περίφημη εικόνα της Παναγίας "Άξιον Εστί", έψαλε
και χάραξε σε λίθινη πλάκα τον ομώνυμο ύμνο προς την Θεοτόκο.
1821 Στις επαρχίες Χανίων, Σελίνου και στο Θέρισσο, οι τούρκοι
προβαίνουν σε άγριες σφαγές, λεηλασίες και καταστροφές, με
αφορμή την νέα Κρητική Επανάσταση.
1825 Ο Ιμπραήμ εισέρχεται στην άδεια Τριπολιτσά.
1878 Οι Κρήτες επαναστάτες της επαρχίας Αποκορώνου αποκρούουν,
έπειτα από σκληρή μάχη, τους τούρκους και τους προκαλούν
μεγάλες απώλειες.
1906 Επίθεση κατά της βουλγαρικής καλύβας Αλή Μπέη Λάκα, στην λίμνη
των Γιαννιτσών, από τα ανταρτικά σώματα του Ανθυπασπιστή Αναγνωστάκου
και του Λοχία Παπατζανετέα. Κατά την συμπλοκή εφονεύθησαν
6 κομιτατζήδες.
1914 Διωγμοί Ελλήνων στην Φώκαια Ιωνίας.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Φιλαδέλφεια και την Σόμα.
1958 Οι τούρκοι δολοφονούν στην Κύπρο τον Αντώνιο Ιωάννου και
πυρπολούν τον ναό του Αγ. Λουκά.
---------------
12 Ιουνίου
Ονουφρίου και Βενεδίκτου οσ., Πέτρου του εν Άθω,
Τιμοθέου και Παύλου οσιομ.
323 π.Χ. [Ή 9 Ιουνίου] Οι συγκεντρωμένοι στην Βαβυλώνα Έλληνες
στρατιώτες ανήσυχοι θέλουν να δουν τον Αλέξανδρο για τελευταία
φορά. Σε έναν δραματικό αποχαιρετισμό οι στρατιώτες περνούν
εμπρός του σε μια ατελείωτη γραμμή. Εκείνος δεν μπορεί να τους
μιλήσει. Τους χαιρετά μόνο, ανασηκώνοντας το κεφάλι του με
πολλή δυσκολία και τους γνέφει με τα μάτια.
1042 Η αυτοκράτειρα Ζωή ανακαλεί από την εξορία και παντρεύεται τον
Κωνσταντίνο Μονομάχο, ο οποίος αναγορεύεται αυτοκράτωρ.
1492 Οι Τούρκοι σφάζουν τον νεομάρτυρα Ιωάννη από την Τραπεζούντα
στην Λευκόπολη Μολδαβίας.
1823 600 Ψαριανοί υπό τον Γεώργιο Σκανδάλη πραγματοποιούν επιδρομή
με μικρά πλοιάρια στα παράλια της Ιωνίας απέναντι από την
Λέσβο και πυρπολούν το Τσανταρλή.
1950 Οι Τούρκοι σφάζουν 8 Έλληνες στο Κιόνελι Λευκωσίας.
---------------
13 Ιουνίου
Ακυλίνης μ., Ιακώβου οσ., Αντιπάτρου Βόστρων, Διοδώρου Εμέσης
323 π.Χ. Εκπνέει στην Βαβυλώνα, σε ηλικία 33 ετών, ο μέγιστος
ηγέτης των αιώνων, το κεραύνιο δόρυ και ο φωτοβόλος πυρσός
του Ελληνισμού, το θείο τέκνο του Διός, ο Μέγας στρατηλάτης
και κοσμοκράτωρ Αλέξανδρος.
Πριν αφήσει την τελευταία του πνοή, στην ερώτηση των εταίρων
σε ποιόν "την βασιλείαν απολείπει", αποκρίθηκε "τω κρατίστω".
Για τον ξαφνικό θάνατο του στρατηλάτη διατυπώθηκαν πολλές
εκδοχές από την δηλητηρίαση μέχρι τους ελώδεις πυρετούς και
τον τύφο.
[Σημ. Φ.Μ.: Παραδοσιακά, ως ημερομηνία θανάτου του Μεγάλου Αλεξάνδρου
λαμβάνεται η 13η Ιουνίου, από την νεώτερη όμως και πλέον επισταμένη
μελέτη των πηγών, προκύπτει ως ορθότερη χρονολόγηση το βράδυ της 10ης
προς 11η Ιουνίου. Βλ. σχετικώς το άρθρο της επικούρου καθηγήτριας του
Πανεπ. Αθηνών, Μάρως Παπαθανασίου, στο ένθετο "7 ημέρες: Ιούνιος" της
"Καθημερινής", 3-6-2001.]
---
Κι απ' την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,
την νικηφόρα, την περίλαμπρη,
την περιλάλητη, την δοξασμένη
ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,
την απαράμιλλη: βγήκαμ' εμείς·
ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας.
Εμείς· οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,
οι Σελευκείς, κ' οι πολυάριθμοι
επίλοιποι Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,
κ' οι εν Μηδία, κ' οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.
Με τες εκτεταμένες επικράτειες,
με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών.
Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ως μέσα στην Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.
(Κ.Π. Καβάφης, "Στα 200 π.Χ.")
---
1798 Φονεύονται διά στραγγαλισμού, ύστερα από 40 ημέρες
βασανιστηρίων, στις φυλακές Βελιγραδίου, ο πρωτεργάτης της
εθνεγέρσεως Ρήγας Βελεστινλής-Φεραίος και 7 συνεργάτες του,
οι οποίοι είχαν συλληφθεί από τις αυστριακές αρχές στην
Τεργέστη στις 19 Δεκ. 1797.
Πεθαίνοντας ο μέγας εθνεγέρτης εφώναξε: "Λύσσαξε τούρκε!
Δεν εξαλείφεις με ημάς και τον σπόρον της ελευθερίας·
οι εκδικηταί μας γρήγορα θα αναβλαστήσωσι".
---
Ως πότε παλικάρια να ζούμεν στα στενά,
μονάχοι σα λιοντάρια, σταις ράχες, στα βουνά;
Σπηλιές να κατοικούμεν, να βλέπωμεν κλαδιά,
να φεύγωμ' απ' τον Κόσμον, για την πικρή σκλαβιά,
νά χάνωμεν αδέλφια, Πατρίδα και γονείς,
τους φίλους, τα παιδιά μας κι όλους τους συγγενείς;
Καλλιό 'ναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή,
παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή!...
"Ω Βασιλεύ του Κόσμου, ορκίζομαι σε Σε,
στην γνώμην των Τυράννων να μην έλθω ποτέ!
Μήτε να τους δουλεύσω, μήτε να πλανηθώ
εις τα ταξίματά τους, για να παραδοθώ.
Εν όσω ζω στον κόσμον, ο μόνος μου σκοπός,
για να τους αφανίσω, θε νά 'ναι σταθερός.
Πιστός εις την Πατρίδα, συντρίβω τον ζυγόν,
αχώριστος για νά 'μαι υπό τον στρατηγόν.
Κι αν παραβώ τον όρκον, ν' αστράψ' ο Ουρανός
και να με κατακάψη, να γένω σαν καπνός!"
(Ρήγα Βελεστινλή, "Θούριος")
---
1821 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν το Ιάσιο της Μολδοβλαχίας.
1822 Μάχες στην Μαλάξα Κρήτης, όπου έπεσαν 40 Έλληνες και ο
Μ. Αλιβάνιστος, και στην Τσικαλαριά, όπου έπεσε ο
Αντ. Κωνσταντουδάκης.
1825 Οι Δ. Υψηλάντης και Κ. Μαυρομιχάλης με 480 άνδρες
αντιμετωπίζουν τους 6.000 αιγυπτίους του Ιμπραήμ στους Μύλους
του Άργους και επιτυγχάνουν περιφανή νίκη, σώζοντας την
πρωτεύουσα της επαναστατημένης Ελλάδος, το Ναύπλιο.
1903 Το πρώτο ανταρτικό σώμα της ελεύθερης Ελλάδος, αποτελούμενο
από 10 άνδρες, διαβαίνει την ελληνοτουρκική μεθόριο και
εισέρχεται στην Δυτ. Μακεδονία.
1919 Σφαγές Ελλήνων από τους τούρκους στον Μαίανδρο ποταμό
της Ιωνίας.
1920 Οι τούρκοι επιτίθενται εναντίον των άγγλων στην Νικομήδεια.
---------------
14 Ιουνίου
Ελισσαίου προφ., Μεθοδίου Αρχιεπ. Κων/πόλεως ομολογητού,
Κυρίλλου Γορτύνης ιερομ.
1821 Κρήτες επαναστάτες, φέροντας σημαία με τον Βυζαντινό
Δικέφαλο Αετό, νικούν, μετά από σφοδρή μάχη, τους τούρκους
(60 γενίτσαροι υπό τον Ιμπραήμ Ταμπουρατζή) στο χωριό Λούλο
και τους υποχρεώνουν να υποχωρήσουν στα Χανιά. Μετά την νίκη,
η Επανάσταση επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Κρήτη.
1907 Ανταρτικά Ελληνικά σώματα υπό τους Ανθλγούς Παπαβιέρο, Θειάφη,
Φαληρέα κυκλώνονται από σοβαρές τουρκικές δυνάμεις στα υψώματα
Σούμπρετς και Βέρμπιστα Βιτσίου. Μετά από σκληρή μάχη και αφού
προξένησαν σημαντικές απώλειες στους τούρκους, κατορθώνουν να
διαφύγουν.
1917 Σχηματισμός κυβερνήσεως Ελ. Βενιζέλου, μετά την επιβληθείσα
από την Αντάντ εξορία του Βασιλέως Κωνσταντίνου και παραίτηση
της κυβερνήσεως του Αλ. Ζαΐμη.
1942 Οι Γερμανοί σκοτώνουν 50 Έλληνες στο Ηράκλειο της Κρήτης.
1956 Ο Πέτρος Ηλιάδης από τον Αγρό φονεύεται στην Κύπρο πολεμώντας
τους Άγγλους.
1987 Η εθνική μας ομάδα κατακτά το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα
Καλαθοσφαίρισης, νικώντας στον τελικό την ΕΣΣΔ με 103-101.
[...Σαν εχθές το θυμάμαι, και είπα να τιμήσω την επέτειο! :-) ]
---------------
15 Ιουνίου
+ Αυγουστίνου Ιππώνος, Αμμώς προφ., Στεφανά,
Φουρτουνάτου και Αχαϊκού εκ των Ο'
197 π.Χ. Μάχη εις την θέσιν "Κυνός Κεφαλαί". Ήττα του
Φιλίππου Ε' της Μακεδονίας από τους Ρωμαίους.
1341 Ο Αυτοκράτωρ Ανδρόνικος Γ' πεθαίνει και ο υιός του Ιωάννης Ε',
9 μόλις ετών, ανακηρύσσεται Αυτοκράτωρ με αντιβασιλέα τον
Ιωάννη Καντακουζηνό, στενό φίλο και συνεργάτη του Ανδρονίκου.
1821 Ο Εμμανουήλ Παπάς απελευθερώνει την Γαλάτιστα και τα Βασιλικά
της Χαλκιδικής.
Άγρια σφαγή των κατοίκων Χανίων από τους τούρκους, μετά την
ήττα τους την προηγούμενη ημέρα στην μάχη του Λούλου.
1913 Ο βουλγαρικός στρατός επιτίθεται στον Ελληνικό στο Μπούκοβιτς.
1914 Δολοφονία του Διαδόχου του Αυστροουγγρικού θρόνου, Αρχιδούκα
Φραγκίσκου Φερδινάνδου, και της συζύγου του, στο Σαράγιεβο
Βοσνίας, που απετέλεσε και την αφορμή για την κήρυξη του
Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
1919 Σφαγές Ελλήνων και πυρπόληση του Αϊδινίου της Ιωνίας από τους
τούρκους.
1943 Οι γερμανοί φονεύουν 19 Έλληνες, σε αντίποινα ανατίναξης
ιταλικού πλοίου στον Πειραιά.
---------------
16 Ιουνίου
Τύχωνος επισκόπου Αμαθούντος Κύπρου, Μνημονίου Αμαθούντος
1821 Ολιγάριθμη Ελληνική δύναμη τρέπει εις φυγήν 700 τούρκους κοντά
στην Στίγκα Ρουμανίας.
Οι τούρκοι σφάζουν Έλληνες στα Σφακιά και στο Ρέθυμνο.
1907 Στο Μορίχοβο πέφτει ο Μακεδονομάχος Δημήτριος Παπαφώτης.
1913 Έναρξη του Β' Βαλκανικού Πολέμου, ύστερα από αιφνιδιαστική
επίθεση των Βουλγάρων κατά των Ελληνικών και Σερβικών δυνάμεων
στις περιοχές της Νιγρίτας και της Γευγελής αντιστοίχως.
1914 Μάχη στο Λάμπροβο, όπου πέφτουν 6 Βορειοηπειρώτες.
1920 Μάχη στην Κερασούντα του Πόντου, όπου πέφτουν οι Αξιωματικοί
Χρ. Κουσουλάκος, Ράλλης και 5 Πόντιοι αντάρτες και
τραυματίζονται άλλοι 39.
Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την τοποθεσία Σόμα-Κερεσούν
και Αϊβαλί-Κεμέρ.
---------------
17 Ιουνίου
Ισαύρου διακ., Μανουήλ, Σαβέλ και Ισμαήλ των εκ Περσίας αυταδέλφων
812 Ατυχής εκστρατεία του Αυτοκράτορος Μιχαήλ Α' Ραγκαβέ κατά
των βουλγάρων.
1771 Ο αρχηγός της εξεγέρσεως των Σφακίων Δασκαλογιάννης (Ιωάννης
Βλάχος) θανατώνεται στο Ηράκλειο από τους τούρκους με
φρικτά βασανιστήρια (εξεδάρη ζων).
1821 Προσκύνημα της σορού του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' στον
μητροπολιτικό ναό της Οδησσού (Ρωσία), όπου και έγινε η ταφή
του με τιμές αρχηγού της Ορθοδοξίας.
1821 Μάχη του Σκουλενίου. 485 ηρωικοί Έλληνες αποκρούουν επί
οκτάωρο τις επιθέσεις 4.000 ιππέων και 2.000 πεζών τούρκων.
Με την ήττα τους τερματίζεται η οργανωμένη πολεμική δράση των
Ελλήνων στην Μολδαβία.
1831 Εκτυπώνονται στο Ναύπλιο τα πρώτα χαρτονομίσματα.
1913 Κατόπιν της αιφνιδίου βουλγαρικής επιθέσεως, λαμβάνεται
απόφαση από την Ελληνική Κυβέρνηση να αναληφθεί γενική
αντεπίθεση κατά των βουλγάρων και να εκκαθαριστεί η
Θεσσαλονίκη από τις στρατωνιζόμενες σε αυτή βουλγαρικές
μονάδες.
1917 Η Ελλάς εισέρχεται επισήμως στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός (Μεραρχία Αρχιπελάγους) απελευθερώνει το
Αδραμύττιο της Μικράς Ασίας.
---------------
18 Ιουνίου
+ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ
Λεοντίου Αρχιστρατήγου και των συν αυτώ, Λεοντίου Ποιμένος
740 Θάνατος του Αυτοκράτορος Λέοντος Γ' Ισαύρου. Τον διαδέχεται
ο υιός του Κωνσταντίνος Ε'.
860 Ρωσικός στόλος εισέρχεται στον Βόσπορο, λεηλατεί τις ακτές και
επιτίθεται κατά της Κωνσταντινουπόλεως. Λόγω θαλασσοταραχής,
υφίσταται σοβαρές καταστροφές και αναγκάζεται να αποχωρήσει.
1470 Άφιξη των χερσαίων δυνάμεων του Μεχμέτ Β' Πορθητού στην
βενετοκρατούμενη Χαλκίδα για να λάβουν μέρος στην πολιορκία της.
1821 Οι κάτοικοι των Καλαρρυτών και του Συρράκου Ηπείρου κηρύσσουν
την Επανάσταση κατά των τούρκων.
Οι Αμπαδιώτες Τούρκοι επιτίθενται ορμητικά στους Κρήτες
επαναστάτες στον Άγ. Βασίλειο, αλλά συναντούν σθεναρή
αντίσταση και δέχονται αντεπίθεση που τους στοιχίζει πολλούς
νεκρούς, ανάμεσα στους οποίους και τον αρχηγό τους
Κουντουροσμαήλη, και αναγκάζονται να γυρίσουν στο Ρέθυμνο.
1821 Μάχη της Λαγκάδας. Ο Γώγος Μπακόλας με 100 αγωνιστές αποκρούει
στα στενά του Μακρυνόρους 4.000 (!) τούρκους, που υποχωρούν
αφήνοντας πίσω τους 200 νεκρούς, κανόνια, σημαίες και άφθονα
τρόφιμα.
1913 Μετά από άρνηση των βουλγάρων να αποσύρουν τα τμήματά τους από
την Θεσσαλονίκη, η ΙΙ Μεραρχία, μετά από ολονύκτια συμπλοκή,
τούς εξαναγκάζει να παραδοθούν.
1914 Οι πρέσβεις των Μεγάλων Δυνάμεων ανακοινώνουν στον Έλληνα
Υπουργό Εξωτερικών ότι οι κυβερνήσεις τους εγκρίνουν το
Πρωτόκολλο της Κέρκυρας για την αυτονομία της Βορείου Ηπείρου.
1953 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας αποκρούει
ισχυρή επίθεση κινεζικού συντάγματος κατά του υψώματος Χάρρυ
(ύψ. 440).
1956 Εμπρησμός δασώδους περιοχής στην Τρόοδο από τους άγγλους
με σκοπό την σύλληψη του επιτελείου της ΕΟΚΑ.
---------------
19 Ιουνίου
+ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
Παϊσίου του Μεγάλου
1097 Ο Βυζαντινός Στρατός απελευθερώνει, με την συνεργασία των
Σταυροφόρων, την Νίκαια της Μικράς Ασίας.
1865 Πεθαίνει ο εθνικός ευεργέτης Ευάγγελος Ζάππας από το Λάμποβο
της Ηπείρου.
1913 Αρχίζει η τριήμερη γιγαντομαχία στο Κιλκίς μεταξύ του
Ελληνικού και του βουλγαρικού στρατού. Την ίδια ημέρα αρχίζει
η μάχη της Δοϊράνης στο Μπέλες.
1920 Η Μικτή Ταξιαρχία Ξάνθης επιβιβάζεται σε μεταγωγικά πλοία και,
με την συνοδεία του θωρηκτού "Κιλκίς" και των αντιτορπιλικών
"Λέων", "Αετός", "Ασπίς" και "Αλκυών", καθώς και ενός
βρετανικού θωρηκτού και ενός αντιτορπιλικού, αποβιβάζεται
και καταλαμβάνει χωρίς αντίσταση την Πάνορμο της Μικράς Ασίας.
1943 Εκτελούνται στην Καισαριανή 8 όμηροι από τους γερμανούς.
1955 Βομβιστική ενέργεια της ΕΟΚΑ κατά των άγγλων.
---------------
20 Ιουνίου
Μεθοδίου Πατάρων, Καλλίστου Πατρ. Κων/πόλεως, Νικολάου Καβάσιλα
1645 Οι τούρκοι αποβιβάζονται στην βενετοκρατούμενη Κρήτη.
1714 Ο Δραμάτ πασάς κυριεύει την βενετοκρατούμενη Κόρινθο και
σφάζει πολλούς Έλληνες.
1867 Οι Κρήτες επαναστάτες, υπό την αρχηγία Συνταγματάρχου από
την Αθήνα, υπερασπίζουν με πείσμα το Λασίθι, εναντίον του
οποίου επιτίθεται ο Ρεσίτ πασάς.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (IV Μεραρχία) απελευθερώνει την Ξυλόπολη
(κοντά στον Λαγκαδά).
1919 Έναρξη μεταφοράς θαλασσίως του Ελληνικού Εκστρατευτικού
Σώματος Μεσημβρινής Ρωσίας, από την Ρουμανία στην Μικρά Ασία.
1919 Μετά από αντεπίθεση του 4ου ΣΠ ανακαταλαμβάνεται το Αϊδίνιο.
Οι τούρκοι κατά την υποχώρησή τους προβαίνουν σε εμπρησμό της
πόλεως και σφαγή 6.500 από τους 7.500 κατοίκους της και των
3.500 προσφύγων των γύρω χωριών.
1920 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει το Μπαλουνετέρ.
1958 Στο Κούρδαλη της Κύπρου σκοτώνονται ο Αλέξανδρος Κωνσταντίνου,
ο Παναγιώτης Γεωργιάδης και ο Αναξαγόρας Παρτσαλίδης.
---------------
21 Ιουνίου
Ιουλιανού και Αναστασίου μ., Τερεντίου Ικονίου, Νικήτα Νισύριου νεομ.
Στις 03:48 ο Ήλιος εισέρχεται στον Καρκίνο. Αρχή του θέρους.
1732 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Χίο τον νεομάρτυρα Νικήτα από
την Νίσυρο.
1818 Μύηση του Παπαφλέσσα στην Φιλική Εταιρεία.
1821 Η Ρεντίνα στα Άγραφα, έπειτα από σκληρές μάχες, περιέρχεται
πάλι στους τούρκους, οι οποίοι προβαίνουν σε βιαιοπραγίες
σε βάρος του πληθυσμού.
1824 Αρχίζει η καταστροφή των Ψαρών από τους τούρκους. Μετά την
ολοκληρωτική καταστροφή του νησιού, χιλιάδες αιχμάλωτοι
οδηγούνται στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Η τουρκική αυτή
θηριωδία προκάλεσε τον παγκόσμιο αποτροπιασμό και ενίσχυσε
τον φιλελληνισμό σε ολόκληρο τον κόσμο.
1905 Ανταρτικό σώμα υπό τον Μακεδονομάχο Ιωάννη Καλογεράκη
επιτίθεται στον Αετό Φλώρινας κατά κομιτατζήδων. Οι βούλγαροι
καλούν σε βοήθεια τους τούρκους και στην συμπλοκή σκοτώνεται
ο Καλογεράκης και δύο από τους άνδρες του.
1913 Ο Στρατός μας, μετά από 3ήμερο σκληρό αγώνα, νικά τον
βουλγαρικό στρατό στο Κιλκίς και το Λαχανά. Η περιφανής αυτή
νίκη είχε αποφασιστική σημασία για την τελική έκβαση του Β'
Βαλκανικού Πολέμου.
1921 Απελευθέρωση της Νίκαιας και παράδοση της Τενέδου από τους
Άγγλους στην Ελλάδα.
---
Η θριαμβευτική, επική νίκη στο Κιλκίς-Λαχανά, μετά από σκληρή,
αιματηρότατη μάχη κατά των βουλγάρων. 9 αιώνες μετά, ξαναζωντάνευαν
οι εποχές του Βουλγαροκτόνου.
89 χρόνια πριν το 1913, το ολοκαύτωμα των ένδοξων και ηρωικών
Ψαρών, του μικρού νησιού που, μαζί με την Ύδρα και τις Σπέτσες,
ανέβασε σε άφθαστα ύψη την ναυτική πολεμική αρετή του Γένους. Τα
αθάνατα, με το αίμα τους, Ψαρά, απαθανατίστηκαν και στην Τέχνη, από
την γραφίδα των δύο μεγάλων, του Σολωμού και του Κάλβου. Περίφημο το
εξάστιχο του Σολωμού:
Στων Ψαρών την ολόμαυρη ράχη
Περπατώντας η Δόξα μονάχη
Μελετά τα λαμπρά παλληκάρια
Και στην κόμη στεφάνι φορεί
Γενομένο από λίγα χορτάρια
Που είχαν μείνει στην έρημη γη.
Αλλά εξαίσια επίσης και η Ωδή του Κάλβου, "Εις Ψαρά":
http://www.snhell.gr/anth_text.asp?id=406
Προσέξτε πώς ολόκληρο σχεδόν το ποίημα περιγράφει όχι το γεγονός,
αλλά τα _πριν_, την ψυχική προετοιμασία των αγωνιστών, την διατράνωση
της αδάμαστης απόφασής τους να θυσιαστούν. Για τις εξωτερικές
λεπτομέρειες του ίδιου του γεγονότος τίποτα, δύο λιτότατες φράσεις
αρκούν, περιέχουν τα πάντα: "Αστράπτει", "Σεισμός πολέμου ακούεται".
Και μετά πάλι, τίποτε άλλο, μόνον η Δόξα, δύο μόνον λιτές, υψηλόφρονες
φράσεις: "ήρωες κοιμώνται" και τα στέφανα της Δόξης: "από άστρα", κατά
τον Κάλβο, "απ' το λίγο χορτάρι που είχε μείνει στην έρημη γη", κατά
τον Σολωμό (και τον Κάλβο) - και τα δύο υλικά εξίσου ευγενή!
Φ.Μ.
---
---------------
22 Ιουνίου
Ευσεβίου Σαμοσάτων, Ζήνωνος και Ζηνά μ., Γαλακτίωνος μ.
168 π.Χ. Ο Μακεδονικός Στρατός (30.000 φαλαγγίτες, 9.000 ψιλοί
και 4.000 ιππείς), υπό τον βασιλέα Περσέα, συγκρούεται στον
ποταμό Λεύκο (Μαυρονέρι), κοντά στην Πύδνα (κοντά στην
Κατερίνη), με τον Ρωμαϊκό (23.800 λεγεωνάριοι, 9.600 ψιλοί
και 4.200 ιππείς), υπό τον ύπατο Λεύκιο Αιμίλιο Παύλο. Ο
ενθουσιασμός του Μακεδονικού Στρατού από την ευνοϊκή εξέλιξη
της πρώτης αυτής συγκρούσεως, παρασύρει τον Περσέα και
διατάζει γενική επίθεση των στρατευμάτων του. Οι Ρωμαίοι
διατάζονται να υποχωρήσουν προς τα υψώματα, όπου κατ' ανάγκην
η συνοχή της Μακεδονικής φάλαγγας διασπάται. Σε λίγο κατά
μήκος όλου του μετώπου η μάχη εξελίσσεται για τους Μακεδόνες
σε πραγματική σφαγή. Οι νεκροί τους υπολογίζονται σε 20.000
έναντι 100 Ρωμαίων, ενώ 5.000 συλλαμβάνονται αιχμάλωτοι. Οι
Ρωμαίοι εκμηδενίζουν έτσι πολιτικοστρατιωτικά την Μακεδονία.
813 Ο Αυτοκράτωρ Μιχαήλ Α' Ραγκαβές ηττάται από τους βουλγάρους
στην Βερσινικία.
1821 Θανάτωση κληρικών στην Κύπρο, ύστερα από εντολή του σουλτάνου
προς τις εκεί τουρκικές αρχές.
1824 Μετά από πολύωρη και σκληρή μάχη ο Χοσρέφ Πασάς καταλαμβάνει
τα Ψαρά και κατορθώνει να ανέλθει στο Παλαιόκαστρο. Ο
υπερασπιστής του Φρουρίου Αντώνιος Βρατσάνος ανατινάσσει την
πυριτιδαποθήκη του, με αποτέλεσμα Έλληνες και τούρκοι να
ταφούν κάτω από ερείπια.
1824 Οι τούρκοι προβαίνουν σε άγριες σφαγές των κατοίκων του
Ηρακλείου της Κρήτης.
1826 Ο Ιμπραήμ επιχειρεί να εισβάλει στην Μάνη, αλλά αποκρούεται
από τους Μανιάτες στην Βέργα και υφίσταται μεγάλες απώλειες.
1913 Μάχη της Δοϊράνης και νίκη επί των βουλγάρων.
1943 Σφαγές Ελλήνων από τους γερμανούς στην Κερνίτσα Αρκαδίας.
---------------
23 Ιουνίου
Αγριππίνης, Αριστοκλέους, Δημητριανού, Αθανασίου, Ευστοχίου μ. Βαρβάρου οσ.
1645 Αποβίβαση των πρώτων τουρκικών δυνάμεων στην βενετοκρατούμενη
Κρήτη, στην Μονή Γωνιάς Χανίων.
1822 Ο Νόρμαν με το σώμα του τακτικού Ελληνικού Στρατού και
τους φιλέλληνες αποκρούει επίθεση των τούρκων εναντίον του
στρατοπέδου στο Κομπότι.
1824 Σφαγές Ελλήνων από τούρκους στο Ηράκλειο της Κρήτης.
1825 Ήττα των Ελλήνων από τον Ιμπραήμ στα Τρίκορφα Αρκαδίας.
300 Έλληνες σκοτώθηκαν.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙΙ και Χ Μεραρχίες) απελευθερώνει την
Δοϊράνη.
1920 Κατάληψη του Ελβανλάρ της Μικράς Ασίας.
1941 Αρχίζει στην Αίγυπτο η οργάνωση του Ελληνικού Στρατού Μέσης
Ανατολής, για την συνέχιση του αγώνος εναντίον του Άξονος.
1944 Σφαγές Ελλήνων από γερμανούς στην Σπάρτη και στον Πάρνωνα.
---------------
24 Ιουνίου
+ Γενέθλιον Τιμίου Προδρόμου,
Σύναξις Δικαίων Ζαχαρία και Ελισάβετ, Παναγιώτου νεομ.
1767 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον
νεομάρτυρα Παναγιώτη από την Καισαρεία.
1821 Στην Κω οι τούρκοι σφάζουν περίπου 100 προκρίτους.
Στην εκκλησία του Αγίου Μηνά στο Ηράκλειο της Κρήτης
οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον μητροπολίτη και πολλούς
κληρικούς, ενώ σε όλη την πόλη σφάχθηκαν πάνω από
800 Έλληνες.
1827 Δύναμη 6.000 τουρκοαιγυπτίων υπό τον Ιμπραήμ επιτίθεται στην
Μονή Μεγάλου Σπηλαίου των Καλαβρύτων. Οι υπερασπιστές της
Μονής αναγκάζουν τον εχθρό να αποσυρθεί στην Τριπολιτσά
(Τρίπολη).
1914 Στις 8 π.μ. η φάλαγγα του καπετάν Παύλου Γύπαρη απελευθερώνει
την Κορυτσά. Συγχρόνως ο στρατός της αυτόνομης Βορείου Ηπείρου
απελευθερώνει την Μοσχόπολη.
1941 Εισέρχονται στην Αθήνα τα πρώτα τμήματα των ιταλικών
στρατευμάτων Κατοχής υπό τις αποδοκιμασίες των κατοίκων.
---------------
25 Ιουνίου
+ Αγίων Πάντων
Φεβρωνίας οσιομ., Διονυσίου Κτήτ. Ι.Μ. Διονυσίου
Ορεντίου, Γεωργίου και Προκοπίου νεομ.
363 Θάνατος του τραγικού Έλληνος Αυτοκράτορος Ιουλιανού του
Φιλοσόφου, σε ηλικία 31 ετών.
1470 Κατασκευή μεγάλης πλωτής γέφυρας δίνει την δυνατότητα στον
Μωάμεθ Β' Πορθητή να περάσει στην άλλη πλευρά του Ευβοϊκού
κόλπου τις δυνάμεις του που πολιορκούσαν την βενετοκρατούμενη
Χαλκίδα.
1810 Οι τούρκοι φονεύουν στην Σμύρνη τον νεομάρτυρα ιερέα Προκόπιο
από την Βάρνα.
1821 Ήττα των Ελλήνων στην Καλαρρύτα της Ηπείρου. Νέα μάχη στον
Λάλα, όπου οι τούρκοι αναγκάζονται να απελευθερώσουν τους
Έλληνες αιχμαλώτους και να αποχωρήσουν.
1822 Οι Γενναίος Κολοκοτρώνης, Π. Γιατράκης, Σ. Πανάς και οι
φιλέλληνες απελευθερώνουν το Πέτα.
1823 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Κρήνη της Μικράς Ασίας τον
νεομάρτυρα Γεώργιο από την Αττάλεια.
1826 Οι Μανιάτες, άνδρες και γυναίκες, επιτίθενται κατά των
Αιγυπτίων, οι οποίοι είχαν αποβιβαστεί στον Δυρό στις 22
Ιουνίου, και τους καταδιώκουν μέχρι την ακτή, προκαλώντας τους
μεγάλες απώλειες.
1830 Ο οπλαρχηγός Ν. Μαλικούτης συλλαμβάνεται σε μάχη κοντά στο
Ρέθυμνο και απαγχονίζεται στο Ηράκλειο.
1912 Ανακηρύσσεται Ολυμπιονίκης ο Κωνσταντίνος Τσικλητήρας στην
Ολυμπιάδα της Στοκχόλμης (μήκος άνευ φοράς).
1913 Ο Ελληνικός Στρατός εκδιώκει από το Μπέλες τους βουλγάρους
και φθάνει ως την κοιλάδα της Στρώμνιτσας.
1920 Η Ελληνική Ταξιαρχία Ιππικού καταλαμβάνει την Προύσσα.
---------------
26 Ιουνίου
Δαβίδ οσ. του εν Θεσ/νίκη, Ιωάννου Γοτθίας
1813 Οι τούρκοι απαγχονίζουν τον νεομάρτυρα Δαβίδ από τις Κυδωνιές
της Μικράς Ασίας.
1821 Απαγχονίζεται από τους τούρκους ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου
Κυπριανός, αποκεφαλίζονται οι Μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και
Κυρήνειας και κατακρεουργούνται πολλοί από τους κρατουμένους
στις φυλακές.
1821 Περίπου 2000 Έλληνες που είχαν κλειστεί στο φρούριο της
Λιβαδειάς εξέρχονται με τα γυναικόπαιδα και κατορθώνουν να
διέλθουν από τις τουρκικές γραμμές και να σωθούν. Απώλειες,
60 Έλληνες νεκροί.
1913 Ο Ελληνικός Στρατός (Χ Μεραρχία), μετά από διήμερο σκληρό
αγώνα, εκδιώκει τους βουλγάρους από την οροσειρά της Κερκίνης
(Μπέλες) και κατέρχεται στην κοιλάδα της Στρώμνιτσας.
Το αντιτορπιλικό "Δόξα", υπό τον Πλωτάρχη Κριεζή, και τα
ανιχνευτικά "Πάνθηρ" και "Ιέραξ" εισπλέουν στο λιμάνι της
Καβάλας και στην συνέχεια άγημα του "Δόξα" απελευθερώνει
την πόλη και γίνεται δεκτό από τους κατοίκους με άκρατο
ενθουσιασμό.
1920 Μάχη Ελλήνων και τούρκων βορείως της Φιλαδελφείας.
1925 Εγκαθίδρυση της δικτατορίας του Παγκάλου.
---------------
27 Ιουνίου
Σαμψών ξενοδόχου, Λουκά ερημίτου, Ιωάννας Μυροφόρου
1638 Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κύριλλος Λούκαρης [μία από τις
μεγαλύτερες μορφές της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού,
παρ' ότι εκατηγορήθη για προτεσταντίζουσες αντιλήψεις
- εν μέσω σκληρού ανταγωνισμού Βατικανού και προτεσταντών
για επικυριαρχία επί των υποδούλων Ορθοδόξων Ελλήνων]
αποκεφαλίζεται με διαταγή του σουλτάνου Μουράτ Δ'.
1821 Οι τούρκοι σφάζουν μοναχούς της Μονής Τομπλού και Έλληνες
χωρικούς στην Σητεία.
1822 Ο Κυριακούλης Μαυρομιχάλης, επικεφαλής μικρής δυνάμεως
Μανιατών, και ο Ιωάννης Ραζηκότσικας με Μεσολογγίτες (όλοι
μαζί περίπου 600 άνδρες) αποβιβάζονται στις Ηπειρωτικές ακτές
με σκοπό να ενισχύσουν τους στενά πολιορκημένους στην Κιάφα
Σουλιώτες.
1906 Θάνατος στην Δράμα του Μακεδονομάχου Ηλ. Γεωργίου από το
Μοναστήρι.
1913 Απελευθέρωση του Σιδηροκάστρου από την VI Μεραρχία και
αποχώρηση των βουλγαρικών στρατευμάτων, τα οποία φεύγοντας
λεηλάτησαν την πόλη και κατέσφαξαν τον Μητροπολίτη Κωνσταντίνο
και 100 προκρίτους.
1914 Οι Βορειοηπειρώτες απελευθερώνουν την Νικολίτση.
1921 Έναρξη επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας από το σύνολο της
Στρατιάς Μικράς Ασίας (11 Μεραρχίες Πεζικού και μία Ταξιαρχία
Ιππικού), με σκοπό την συντριβή του Κεμαλικού στρατού
(18 μεραρχίες πεζικού και 5 μεραρχίες ιππικού) στην περιοχή
της Κιουτάχειας και την κατάληψη της σιδηροδρομικής γραμμής
Κωνσταντινουπόλεως-Βαγδάτης από τον κόμβο Δορυλαίου (Εσκί
Σεχίρ), από όπου ξεκινούσε η μοναδική σιδηροδρομική γραμμή
προς την Άγκυρα, μέχρι τον κόμβο Ακροϊνού (Αφιόν Καραχισάρ),
όπου κατέληγε η σιδηροδρομική γραμμή που ξεκινούσε από την
Σμύρνη, πολύτιμη οδός εφοδιασμού και επικοινωνίας με τα
μετόπισθεν.
1946 Αποφασίζεται στο Παρίσι η ένωση των Δωδεκανήσων με την Ελλάδα.
---------------
28 Ιουνίου
Ανακομιδή λειψ. Κύρου και Ιωάννου των Αναργύρων, Στεργίου, Ουλκιανού,
Μωησή των οσίων
1797 Γαλλικά στρατεύματα του Βοναπάρτη καταλαμβάνουν την Κέρκυρα.
1867 Οι τούρκοι, υπό τον Μεχμέτ, καταλαμβάνουν το χωριό Ασκύφου
Σφακίων, χωρίς όμως να πετύχουν τον σκοπό τους, δηλ. να
καταπνίξουν την Επανάσταση των κατοίκων της περιοχής.
Οι Κρήτες επαναστάτες, με σώματα των Π. Κορωναίου,
Β. Σαπουντζάκη, Κ. Σμολένσκι, Ν. Κοντογιάννη και άλλων που
είχαν έρθει από την ελεύθερη Ελλάδα, αποκρούουν στα υψώματα
της Κράπης τις σφοδρές και αλλεπάλληλες τουρκικές επιθέσεις.
1906 Θάνατος στην Γευγελή του Μακεδονομάχου ιερέα Παπαχρήστου από
το Σιδηρόκαστρο.
1913 Η Εμπροσθοφυλακή της VII Μεραρχίας απελευθερώνει τις εσπερινές
ώρες την πόλη των Σερρών. Οι βούλγαροι, κατά την αποχώρησή
τους, καίνε 4.050 οικίες, 1.000 καταστήματα και 18 σχολεία
και εκκλησίες.
1919 Φθάνει στην Σμύρνη ο Έλληνας Αρχιστράτηγος Λεωνίδας
Παρασκευόπουλος.
---------------
29 Ιουνίου
+ Πέτρου και Παύλου των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων
Των εν Λέσβω Αγίων
1570 Μανιάτες, Κυθηριώτες και αγήματα του βενετικού στόλου με 25
γαλέρες υπό τον ναύαρχο Μάρκο Κονερίνι αρχίζουν την πολιορκία
του Πόρτο Κάγιο.
1821 Ο Χουρσίτ Πασάς καταστρέφει τους Καλαρρύτες και το Συρράκο
Ηπείρου, που είχαν κηρύξει την Επανάσταση από τις 18 του
μηνός.
Ο Λιμέριος Λιβερόπουλος, που διορίστηκε από τον Υψηλάντη
διοικητής των Αθηνών, φθάνει στην πόλη φορώντας στολή
Ιερολοχίτη.
Οι Σφακιανοί, υπό τον Ρούσσο, αποκρούουν επιθέσεις των
Αμπαδιωτών τούρκων και με ηρωική εξόρμηση τους τρέπουν εις
φυγήν και φονεύουν τον αρχηγό τους Ντελή Μουσταφά με ολόκληρη
την σωματοφυλακή του.
1822 Ήττα των Ελλήνων από τους τούρκους στην Πλάκα Σουλίου.
1850 Αναγνώριση του αυτοκεφάλου της Εκκλησίας της Ελλάδος από το
Οικουμενικό Πατριαρχείο.
1908 Θάνατος του Μακεδονομάχου Χρ. Δούλη από την Φλώρινα.
1958 Οι τούρκοι σκοτώνουν στην Πάφο με πελέκια και μαχαίρια τον
Αριστείδη Παπαδόπουλο.
---------------
30 Ιουνίου
+ Σύναξις των Αγίων Δώδεκα Αποστόλων
454 π.Χ. Τελειώνει ο εξαετής πόλεμος Αθηναίων και Περσών στην
Αίγυπτο. Σκοτώθηκαν 20.000 Αθηναίοι και περιήλθε στους Πέρσες
η Αίγυπτος και η Κύπρος.
311 π.Χ. Ήττα των Ελλήνων από τους Καρχηδονίους στην Ιμέρα της
Σικελίας. Απώλειες: 7.000 Έλληνες νεκροί.
275 π.Χ. Ήττα του Βασιλέως Πύρρου της Ηπείρου από τους Ρωμαίους
στο Βενεβέντο της Ιταλίας.
763 Ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Ε' κατατροπώνει τους βουλγάρους στην
μάχη της Αγχιάλου.
1800 Ο Αλή πασάς επιτίθεται ανεπιτυχώς κατά του Σουλίου. 25 όμηροι
πρόκριτοι θανατώνονται σε αντίποινα.
1907 Ο Λοχαγός Ν. Δουμπιώτης (Αμύντας) εξοντώνει την βουλγαρο-
ρουμανική συμμορία του διαβόητου κομιτατζή Χαψάσκι, ο οποίος
είχε παγιδεύσει τον Μακεδονομάχο Τέλλο Άγρα και τον είχε
υποβάλλει σε μαρτυρικό θάνατο.
1913 Οι βούλγαροι, υποχωρώντας, λεηλατούν και πυρπολούν το Δοξάτο
Δράμας, ενώ σφαγιάζουν περισσότερους από 3.000 κατοίκους,
ιδίως γυναικόπαιδα.
1921 Απελευθερώνεται από την VI Μεραρχία το Ακροϊνό (Αφιόν Καραχισάρ),
μετά από σκληρότατο αγώνα.
