ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΣΟΛΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΝΕΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

του 'Ιωάννη - 'Aδωνι Μελικέρτη

ΜΕΡΟΣ Γ'
ΟΜΟΣΠΟΝΔΟΣ, ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΚΟΣ. Λέξεις μέ διάφορον σημασίαν, πού όμως χρησιμοποιούνται πολλές φορές αδιακρίτως - κυρίως η πρώτη. Ο "ομοσπονδιακός" αναφέρεται στήν ομοσπονδία εν συνόλω, ενώ ο "ομόσπονδος" στά επί μέρους συνιστώντα κράτη. Λέγομε: η Ομοσπονδιακή Γερμανία, αλλά τό ομόσπονδο κρατίδιον τής Βάδης-Βυρτεμβέργης. Λάθος τό λεγόμενον ότι "η (τέως) Γιουγκοσλαυία ήταν ομόσπονδο κράτος".
ΟΝΟΜΑΤΑ ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ ΕΙΣ -ΟΥΣ, -ΟΥΝ
Συνήθως αγνοείται η κλίσις τους καί από πολλούς μεταχειρίζονται ως άκλιτα. Π.χ. Ακτή Ελεφαντοστούν, αντί Ελεφαντοστού, τού άλματος τριπλούν, αντί τριπλού κτλ. Παράβαλε: τών Απόκρεω (αντί τών
Απόκρεων, αλλά τής Απόκρεω).
ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ. Γράφεται πολλές φορές ορκομωσία, όπως επίσης καί συνομωσία.
ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ Οσον αφορά εις .. Λάθος τό: "όσον αφορά τήν ..". Τραγική όμως η ακουστική παρανόησις "ως αναφορά ....". Επίσης τό "όσο αφορά" τής Δημοτικής.
ΟΥΔΕΜΙΑ. Γενική τής ουδεμιάς καί όχι τής "ουδεμίας". Επίσης τής μιάς.
ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ. Η κατάργησις τής υποτακτικής εγκλίσεως καί η αντικατάστασις τού -η- μέ τό -ει-, επεξετάθη ατόπως καί στόν παθητικό αόριστο τής οριστικής. Π.χ. "συνέβει, εξελέγει, προέβει κτλ.", αντί "συνέβη", "εξελέγη", "προέβη", ή έστω "συνέβηκε, εκλέγηκε" κτλ.
ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ. Συχνό τό λάθος: "πρωτίστως", μέ προθέσεις αττικισμού, αντί τού ορθού "πρώτιστα", όπως "άριστα", "μέγιστα" καί όχι "αρίστως, μεγίστως" κτλ. Επίσης αντί τού "μεταγενεστέρως", ορθόν είναι τό: "μεταγενέστερον". "Τό ελάσσον", αντί: "έλασσον".
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
Ο παρακείμενος τής νεοελληνικής σχηματίζεται μέ τό έχω καί τό απαρέμφατον ιστορικού χρόνου τού ρήματος χωρίς τό -ν-. Π.χ. έχω λύσει. Λάθη είναι π.χ. έχω εισάγει (όχι απαρέμφ. ενεστώτος), αντί έχω εισαγάγει, έχω απηυδήσει, αντί έχω απαυδήσει(τό απαρέμφατον δέν παίρνει αύξησι). Σύνηθες λάθος τής εποχής τής καθαρευούσης ήταν τά: έχω βρή, ιδή, ειπή κτλ. Οι ούτω γράφοντες ενόμιζαν ότι επρόκειτο γιά παθητικό τύπο, ενώ ήταν απλώς απαρέμφατον αορίστου β'. Ορθόν έχω βρεί (ευρεί-ευρείν), ιδεί (ιδείν), ειπεί (ειπεί) κτλ. Τώρα βέβαια μέ τήν αποπομπή τού -η- καί τήν αντικατάστασί του μέ τό -ει- ακόμη καί στούς παθητικούς τύπους, τό πράγμα έχει απλοποιηθή καί οι τύποι έχουν εξομοιωθή.
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΜΕΣΗΣ ΦΩΝΗΣ
Ελυόμην-ελύου-ελύετο-ελυόμεθα-ελύεσθε-ελύοντο. "Ευπαθή" τά β' πρόσωπα καί τών δύο αριθμών. Π.χ. ήσθο (από τό είμαι), αντί ήσθε (ή ήτε). Επίσης: ευρίσκεσθο (ευρίσκεσθε), εδέχεσθο (εδέχεσθε) κτλ.
Οι τύποι ρημάτων μέ τήν κατάληξι -σθο, συχνά εκφερόμενοι ακόμη καί εντός τής Βουλής, είναι ανύπαρκτοι καί προφανώς προϊόν αγνοίας.
ΠΑΡΕΜΠΙΠΤΟΝΤΩΣ. Γράφεται: "παρεπιπτόντως", από λανθασμένη αναγνώρισι τού επιρρήματος: παρά-εν-πίπτω.
ΠΑΡΩΝ. Ως απάντησις σέ κάποιο προσκλητήριο, γράφεται: "έδωσαν τό παρόν", ενώ θά έπρεπε νά γράφεται: Εδωσαν τό "παρών" καί μάλιστα μέ εισαγωγικά.
Πρόβλημα βέβαια δημιουργείται, όταν τό προσκαλούμενο πρόσωπο είναι γυναίκα, πού θά ώφειλε νά απαντήση: παρούσα!
ΠΑΣ-ΠΑΣΑ-ΠΑΝ
Συνήθως κακοποιείται τό θηλυκό, π.χ. στήν δοτική "πάσει θυσία", αντί "πάση" ή στήν γενική πλυθυντικού, "πάντων τών καταστάσεων" αντί "πασών".
Ομως καί μέ τό αρσενικό έχομε π.χ. "πρό πάντος" (από τό πάντως, αντί "πρό παντός"). Αλλά καί η δοτική "τοίς πάσι" γίνεται αιτία πολλής συγχύσεως, ιδίως στήν
απόδοσι λογίων τύπων στήν Δημοτική. Π.χ. "Είναι γνωστόν τοίς.. πάσης" (ελέχθη από τό Ραδιόφωνο).
ΠΕΝΤΑΓΩΝΟ. Ετσι χαρακτηρίζεται τό ελληνικό Υπουργείον Εθνικής Αμύνης, κατ' αναλογίαν πρός τό αντίστοιχο τών ΗΠΑ. Εκείνο όμως είναι όντως πενταγώνου κατόψεως, κάτι πού δέν συμβαίνει μέ τό ημέτερον. Πρόκειται λοιπόν περί ενός κακό-γουστου μιμητισμού, μέ στοιχεία δουλοπρεπείας καί μικροψυχίας.
ΠΛΑΓΚΤΟΝ. Συνήθως εκλαμβάνεται ώς ξένη λέξις καί εκφέρεται ως άκλιτος. "Υπαρξη πλαγκτόν ...".
ΠΜ - ΜΜ. Πρό μεσημβρίας καί μετά μεσημβρίαν καί όχι "μετά μεσημβρίας".
ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ
Ακατανόμαστος (ακατονόμαστος), παρανομαστής (παρονομαστής), ανταπεξέρχομαι (αντεπεξέρχομαι). Τά 90% τών Ελλήνων εκφέρουν τό ρήμα λάθος, χωρίς ελπίδα θεραπείας τού κακού, αφού οι εφημερίδες καί η τηλεόρασις αναπαράγουν καθημερινώς τό λάθος. Απαγοητεύω (απογοητεύω), αποθανατίζω (σημαίνει τό αντίθετο από αυτό πού θέλει νά πή, αντί: απαθανατίζω).
Υπάρχει καί μία άλλη κατηγορία λαθών, πού οφείλονται στήν αναλογία λεκτικών τύπων πρός τίς προθέσεις, π.χ. "συμπαραμαρτούντα" (αντί "συμπαρομαρτούντα").
Αλλη κατηγορία λαθών, είναι η λανθασμένη σύνταξις τών προθέσεων μέ τίς αντίστοιχες πτώσεις. Π.χ. "υπέρ τού δέοντος" (υπερ τό δέον), "μετά Χριστού" (μετά Χριστόν), "μετά μεσημβρίας" (μετά μεσημβρίαν).
ΠΡΟΣΔΟΚΩ. Προσδοκάω-ώ. Συχνό λάθος π.χ. Προσδοκεί ο Γ. Γ. τού ΟΗΕ.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΕΥΦΩΝΙΚΩΝ
Μεγένθυση (αντί μεγέθυνσις), Ιμβραήμ (Ιβραήμ ή Ιμπραήμ- Ibrahim ), αμβρότητες (αβρότητες), ζάμπλουτος (ζάπλουτος), Σεμπτέμβριος (Σεπτέμβριος), Οκτώμβριος (Οκτώβριος), Θρασύμβουλος (Θρασύβουλος). Ανδριανούπολις (αντί Αδριανούπολις). Τό λάθος παρατηρείται ευρύτατα καί μεταξύ τών θεωρουμένων μορφωμένων.
Ακόμη: Περιθάλπτω, υποθάλπτω (περιθάλπω, υποθάλπω).
Ωρίμανσις (αντί ωρίμασις - ωριμάζω), Σταχτομπούτα (Σταχτοπούτα).
Υπάρχει όμως καί τό αντίθετο: "αδριάς", αντί τού ορθού "ανδριάς", "καινούριος", αντί: "καινούργιος" (από τό καινουργής). Πρβλ. "Καινούρια Εποχή", περιοδικό τής δεκαετίας τού '50, τού Γιάννη Γουδέλη.
Χαρακτηριστικό είναι ακόμη τό παράδειγμα τού ελληνοποιημένου ξένου όρου [δικτατορία], πού φαίνεται δέν ακούεται καλά στά ελληνικά αυτιά καί γι' αυτό από μία μεγάλη πλειονότητα λέγεται καί γράφεται "δικτακτορία". Τό λάθος έχει γραφή καί μάλιστα προσφάτως, μέ μεγάλα στοιχεία: ΔΙΚΤΑΚΤΟΡΙΑ ! στήν πρώτη σελίδα αθλητικής εφημερίδος, οπωσδήποτε όμως διαπράττεται πιό συχνά στόν προφορικό λόγο.
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΦΩΝΗΕΝΤΩΝ.
Αδελφοποιητός (αντί αδελφοποιτός), Αιθιοποιία (παλαιότερα ιδίως, αντί Αιθιοπία).
ΠΡΟΣΠΕΛΑΣΙΣ.
Κατ' αναλογίαν πρός τίς λ. "επέλασις-επελαύνω", σχηματίζεται τό ανύπαρκτο ρήμα "προσπελαύνω", αντί τού ορθού: "προσπελάζω" =πλησιάζω, προσεγγίζω.
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
Πολλές φορές παίρνει αύξησι, χρονική ή συλλαβική, από άγνοια μέ πρόθεσι μία κακώς νοουμένη ευφωνία.
Π.χ. υπέγραψε, ανέλυσε, επέτρεψε, εξέφρασε, περιέγραψε, απέσυρε, παρήγγειλέ μου ένα καφέ, κτλ.
Κλασσικό έγινε τό λάθος τού Κ. Καβάφη "επέστρεφε" (προστακτ.), πού έγραψε ιστορία στούς σολοικισμούς.
Αλλά τό καβάφειον λάθος επανελήφθη στό ενημερωτικό έντυπον τού Υπ. Παιδείας (Απρ. 1991), στά πλαίσια τού "Εθνικού Διαλόγου": "αφού τό συμπληρώσεις, επέστρεψε τό έντυπο ...". Χάρμα !
Υπάρχουν καί περιπτώσεις χρονικών αυξήσεων στήν προστακτική, όπως "εξήτασε (εσύ), ενήργησε", αντί "ενέργησε, εξέτασε" κτλ.
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ
Υστερα από τήν καθολική επιβολή τού -ει- σέ όλους τούς τύπους, αντί τού -η-, συχνά είναι τά λάθη κυρίως στούς συγκεκομμένους τύπους τής προστακτικής τού αορίστου. Π.χ. τό τηλεφωνήστε (από τό τηλεφωνήσατε-τηλεφωνήσετε) αποδίδεται λάθος "τηλεφωνείστε", δεδομένου ότι εδώ η κατάληξις είναι -στε καί όχι -τε. Άλλο τό "τηλεφωνήστε" καί άλλο τό "τηλεφωνείτε".
Επίσης "παρακολουθείστε", "βοηθείστε", αντί "βοηθήσετε-βοηθήστε" κτλ.
ΠΡΟΣΤΙΜΟΝ.
Πληθυντικός: τά πρόστιμα καί όχι "τά προστίματα".
ΠΡΩΤΙΣΤΑ.
Αυτή είναι η ορθή απόδοσις τού υπερθετικού βαθμού τού "πρώτος" καί όχι τό "πρωτίστως". Δέν λέγομε "αρίστως, μεγίστως", αλλά ούτε καί "μεταγενεστέρως" (ορθόν: μεταγενέστερον).
Π.Χ.-Μ.Χ.
Από τό "Πρό Χριστού", προκύπτει τό λάθος "Μετά Χριστού", δηλ. μαζί μέ τόν Χριστόν. Επίσης "Μετά μεσημβρίας", αντί "μετά μεσημβρίαν".
ΣΟΡΟΣ.
Η σορός. Τό φέρετρον, η νεκροθήκη, η σαρκοφάγος καί συνεκδοχικώς ο νεκρός. Συχνή η εκφορά (από τηλεοπτικές ή ραδιοφωνικές εκπομπές) "ο σορός", από ψευδή ταύτισι μέ τόν "σωρό".
ΣΥΓΚΟΠΑΙ.
Γαλακτομικά προϊόντα (γαλακτοκομικά). Περιβαντολόγος (περιβαλλοντολόγος), εγγειο-βελτικά έργα (εγγειοβελτιωτικά).
ΣΥΓΧΥΣΙΣ ΕΝΝΟΙΩΝ
Πολλή σύγχυσις καί μάλιστα μέ αντίθετη σημασία, γίνεται μέ τίς λέξεις, όπως ευήθης (αγαθός αλλά καί βλάξ), ευάριθμος (ολίγος είς αριθμόν), απειρό-καλος (μή έχων καλαισθησίαν, χυδαίος), βρόχος καί βρόγχος, εγχειρώ καί εγχειρίζω, ομόσπονδος καί ομοσπονδιακός, παθογένεια καί παθολογία, σύμ-πνοια καί συμπόνια (τήν οποίαν μάλιστα γράφουν "συμπόνοια").
ΣΥΖΗΤΩ-ΖΗΤΩ.
"Ζητά, συζητά, συζητώνται", αντί:"ζητεί, συζητούνται" κτλ.
ΣΥΝΗΡΗΜΕΝΑ ΡΗΜΑΤΑ
Λάθη στίς καταλήξεις. Τά εω-ώ συγχέονται μέ τά αω-ώ καί αντιστρόφως.
Ζητά (ζητεί), συζητώνται (συζητούνται), βοηθά (βοηθεί).
Προσδοκεί, αντί προσδοκά. Διερευνείται (αντί: διερευνάται), φοιτεί, αντί φοιτά. Παραπλανεί, αντί παραπλανά. Απομυζεί (απομυζά), εντρυφεί(εντρυφά), αναπληρεί (αναπληροί).
ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ.
Γράφεται πολλές φορές "συνομωσία", όπως επίσης "ορκομωσία".
ΣΩΤΗΡΙΟΝ ΕΤΟΣ.
Ισοδύναμο μέ τό Anno Domini, έτος τού Κυρίου, καί προσδιορίζει τά έτη τής χριστιανικής εποχής πρός
διάκρισιν από τά πρό Χριστού έτη. Από άγνοια χρησιμοποιείται μέ ειρωνικό τρόπο καί μέ άλλη εντελώς έννοια ακόμη καί διά τά π.Χ. έτη!
ΤΑΞΙΑΡΧΟΣ
Γενική πληθυντικού τών ταξιάρχων καί όχι τών "ταξιαρχών", πού τό δεύτερο είναι γενική τού ονόματος Ταξιάρχης.
ΤΡΙΦΥΛΙΑ.
Περιοχή τής Πελοποννήσου, από τό "Τρείς Φυλαί" καί όχι "Τριφυλλία", όπως συνήθως γράφεται (από τό τριφύλλι).
ΥΠΕΡ.
Πρόθεσις συντασσομένη μετά γενικής καί αιτιατικής, μέ διαφορετικήν εκάστοτε σημασίαν. ΥΠΕΡ καί γενική δηλώνει υπεράσπισιν. Π.χ. αγωνίζεται υπέρ βωμών καί εστιών. ΥΠΕΡ καί αιτιατική δηλώνει πέρα από, υπέρβασιν.
Τό έκανε υπέρ πάσαν προσδοκίαν. Συνήθη είναι τά λάθη στήν σύνταξιν αυτήν καί συχνή η μετάπτωσις στήν γενική. Π.χ. "Υπέρ τού δέοντος", μέ τήν έννοια τού περισσότερο από όσο πρέπει, αντί τού ορθού "υπέρ τό δέον".
ΥΠΟΒΟΛΙΜΑΙΟΣ.
Σύνηθες λάθος: υποβολιμιαίος.
ΦΟΙΤΑΩ-Ω.
Συχνό τό λάθος τής μεταπτώσεως τού ρήματος σέ άλλη τάξι συνηρημένων: "φοιτεί", αντί "φοιτά". Πρβλ. "παραπλανεί", αντί (παραπλανά).
ΦΟΡΕΥΣ
Μέχρι περίπου τό 1970, η λέξις είχε τήν συνήθη σημασία τού φέροντος ή μεταδίδοντος τί, π.χ. ο φορεύς μικροβίων, φορεύς νέων ιδεών. Εκτοτε εισήλθε στό λεξιλόγιο υπό νέαν έννοιαν, πού αντικαθιστούσε τίς παλαιές εκφράσεις, όπως οργανώσεις, παράγοντες, τάξεις. Σήμερα η λέξις "φορείς" έχει γίνει καραμέλλα στά στόματα πολλών, όπως "μαζικοί φορείς", "αθλητικοί φορείς", "παραγω-γικοί φορείς", "αρμόδιοι φορείς" κτλ, σέ σημείο πού πολλές φορές καταντά κωμικό.
ΧΑΡΙΣ, ΧΑΡΙΝ.
Χάρις, μέ εμπρόθετον προσδιορισμόν ή δοτικήν = ένεκα.
Π.χ. Χάρις εις τήν εργατικότητα προώδευσε (Αναγκαστικόν αίτιον).
Χάριν, μέ απλή γενική = διά νά, πρός όφελος, υπέρ. Π.χ. Χάριν αστεισμού τό είπα. Παραδείγματος χάριν (Τελικόν αίτιον).
Συχνό είναι τό λάθος τής αντιστροφής τών πτώσεων.
ΧΙΛΙΕΤΗΡΙΣ.
Η χιλιοστή επέτειος, αλλά καί κατά δεύτερον λόγον η χιλιετία. Τό λάθος εδώ έγκειται στό ότι η λέξις χρησιμοποιείται αδιακρίτως καί γιά τίς δύο έννοιες, σέ σημείο πού νά έχη καταργηθή πρακτικώς η λέξις "χιλιετία".
ΩΡΕΣ.
Στά ωράρια, προγράμματα, δρομολόγια κτλ. καταργούνται οι κλίσεις:
"Τό τραίνο τών ... μία", "τό τραίνο τών τρείς", αντί " .. τής μιάς", "τών τριών". "Στίς ... μία", αντί "στήν μία", "Οι ειδήσεις τών ... μία καί μισή" (ΕΤ2).

ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΣΟΛΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΝΕΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

του 'Ιωάννη - 'Aδωνι Μελικέρτη

ΜΕΡΟΣ Β'
ΔΥΟ ΑΥΞΗΣΕΙΣ
Απεκατεστάθη, αντί αποκατεστάθη. Εν τούτοις τό αμφισβητώ λαμβάνει κανονικώς εσωτερική καί εξωτερική αύξησι καί αναδιπλασιασμό, π.χ. ημφεσβήτουν.
ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ
Ετσι πρέπει νά φέρεται η ιστορική αυτή οδός καί όχι Οδός Εγνατίας ή Οδός Εγνατία (καί γιά τούς βαρβαρίζοντες Εγναντία). Λάθος είναι π.χ. τό Εγνατίας 406. Ορθόν είναι: Εγνατία Οδός 406 ή έστω Εγνατία 406, κατά τό Ιερά Οδός. Η γενική δικαιολογείται στόν άλλο τύπο οδοσημάνσεως π.χ. Οδός Κανάρη 10 ή Κανάρη 10 κτλ
ΕΓΧΕΙΡΩ (εγχειρέω)
Κάνω εγχείρησι. Συγχέεται μέ τό εγχειρίζω=δίνω στό χέρι. Ετσι γράφεται καί λέγεται: εγχειρισμένος, εγχειρισθείς, θά εγχειρισθή, εγχείριση, αντί τών ορθών: εγχειρημένος, εγχειρηθείς, θά εγχειρηθή, εγχείρησις κτλ.
ΕΔΩΔΙΜΑ
Στά παλαιά παντοπωλεία ανεγράφετο "Εδώδιμα & Αποικιακά" κάτω από τόν τίτλο. Εξ αιτίας αυτού καί τής παρηχήσεως τού "εδω-", η λέξις λέγεται μέ τήν έννοια τού εντοπίου, ενώ στήν πραγματικότητα σημαίνει "βρώσιμος" (από τό εδωδή=τροφή). Τά παραδοσιακά παντοπωλεία δέν υπάρχουν πλέον, θύματα τών Super Markets, όσα όμως κατώρθωσαν νά επιβιώσουν, πρέπει νά αποκαταστήσουν τόν υπότιτλο εις τό ορθόν: "Εντόπια & Αποικιακά".
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ
Λεκτικώς "φορούνται" πολύ τώρα τελευταία, θά έλεγε κανείς σέ επιδημικό βαθμό. Παλαιότερα υπήρχε η διατύπωσις "ο λεγόμενος ...", μέ ειρωνική σημασία, τώρα όμως λέμε "ο αδικημένος σέ εισαγωγικά ..." κτλ. Πολλοί κάνουν σύγχυσι μεταξύ εισαγωγικών καί παρενθέσεως καί έχομε τά φαινόμενα τού τύπου "ο φίλος εντός ... παρενθέσεως" (εκφωνητής τού ΑΝΤΕΝΝΑ).
ΕΚ ΤΩΝ ΕΝΟΝΤΩΝ. Γιά αγνώστους λόγους, εγράφετο μέ δασεία (τήν εποχή τού πολυτονικού), ενώ είναι μετοχή τού ρήματος ειμί - ένειμι.
ΕΚΩΝ-ΑΚΩΝ. Εκών-άκων. Ο τονισμός τού πρώτου παρασύρει πολλές φορές καί τό δεύτερο. <Εκόντες, ακόντες>. Ανάλογο φαινόμενο παρασύρσεως υπάρχει καί στό έμμεσος-άμεσος, οπότε προκύπτει τό λάθος έμμεσος-άμμεσος.
ΕΛΑΣΣΩΝ. Ο,η ελάσσων, τό έλασσον. Πολλοί λέγουν <τό ελάσσον>.
ΕΛΚΗΘΡΟ. Λάθος <τό έλκυθρο> (προφανώς κατ' αναλογίαν μέ τόν ελκυστήρα).
ΕΜΒΑΔΟΝ. Πολλές φορές χρησιμοποιείται ως άκλιτο, π.χ. τού εμβαδόν.
ΕΝΑΝΤΙΟΣ
Εναντίος, εναντία, εναντίον. Λάθος <ο ενάντιος>. Από μερικούς τό ουδέτερο εναντίον, λογίζεται ως άκλιτο ή επίρρημα, εξ ού καί ο σολοικισμός:" Μέχρις
αποδείξεως τού ... εναντίον!" (ελέχθη σέ παλιά ελληνική ταινία).
ΕΝΔΟΝ. Επίρρημα τοπικό, πού κάποιοι τό έκαναν όνομα: εκ τών ... ένδων.
ΕΝΣΚΗΠΤΩ. Από σύγχυσι μέ τό κύπτω, γράφεται: ενσκύπτω.
ΕΞ ΑΠΑΛΩΝ ΟΝΥΧΩΝ. Ελέχθη από δημοσιογράφο, σέ κατάθεσι στό Ειδικό Δικαστήριο, μέ τήν έννοια "διακριτικά, μέ τρόπο ...", ενώ η πραγματική σημασία τής εκφράσεως είναι τελείως διάφορη: "από παλιά, από τά παιδικά χρόνια, όταν τά νύχια ήταν απαλά, τρυφερά".
ΕΠΙΣΚΕΠΤΟΜΑΙ. Οι τύποι επισκεφθή, επισκεφθούν, από σύγχυσι μέ τό επισκευάζομαι, γράφονται πολλές φορές <επισκευθή, επισκευθούν> κτλ.
ΕΠΙΣΤΑΜΑΙ. Από τήν χρήσι τού επιρρήματος "επισταμένως" (κακώς κατά Γ. Ζηκίδην), επεκράτησε νά λέγεται καί γράφεται <επισταμένες έρευνες, επι-
σταμένος έλεγχος κτλ.>, αντί επιστάμενες, επιστάμενος.
ΕΠΩΝΥΜΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ. Εκφέρονται κατά γενικήν κτητικήν τού αντιστοίχου ανδρικού. Π.χ. Ελένη Γαληνού, από τό αρχικόν: Ελένη, σύζυγος (ή κόρη) Δημ. Γαληνού (ονομαστική: ο Γαληνός). Συνεπώς τό συχνά λεγόμενον: <τής κυρίας Βουγιουκλάκης> κτλ, αποτελεί λάθος (δύο γενικές).
ΕΡΩΜΑΙ (Εράομαι-ερώμαι).|Συνήθης η μετοχή ερωμένη, από τήν οποίαν προήλθεν κακώς καί επεβλήθη παντού ο αρσενικός τύπος <ερωμένος>, αντί τού ορθού: "ερώμενος".
ΕΣΟΜΑΙ
Μέλλων τού ειμί. Τί γ' ενικόν πρόσωπον σχηματίζεται ανωμάλως: "έσται", κάτι που αγνοείται από τήν πλειοψηφία τών Νεοελλήνων. Π.χ. <Εσεται ήμαρ> (Πρόεδρος τής Βουλής), αντί "έσται". "Καί έσται τά ελέη τού μεγάλου Θεού ...", "ού τής βασιλείας ουκ έσται τέλος" κτλ.
ΕΥΑΡΙΘΜΟΣ
Λέγεται, κακώς, μέ τήν έννοια τού πολυπληθούς, ενώ σημαίνει ακριβώς τό αντίθετον: ολιγάριθμος. Π.χ. "Μετέβη στό Αίγιον γιά τούς σεισμούς <ευάριθμο> κυβερνητικό κλιμάκιο ..." (άν ήταν πραγματικά "ευάριθμο", ούτε κάν θά ανεφέρετο ...).
ΕΧΩ
Υπάρχει δυσκολία καί άγνοια στήν έκφρασι τού αορίστου καί τού στιγμιαίου μέλλοντος. Λέγεται: θά απέχη, παρέχη, εκεί πού έπρεπε νά λεχθή: θά απόσχη
θά παράσχη, άν καί γιά τό τελευταίο λέγεται τό εξ ίσου λάθος: θά παρέξη.
Αλλο λάθος είναι: θά συμμεθέξη, αντί τού ορθού: συμμετάσχη.
Απεναντίας η υποτακτική: κατάσχω, κατήντησε ρήμα κατ' ενεστώτα, μέ άλλη πλήν παραπλήσια σημασία.
ΖΑΠΛΟΥΤΟΣ (από τό διάπλουτος)
Σύνηθες τό λάθος <ζάμπλουτος>, προφανώς κατ'αναλογίαν μέ τό "πάμπλουτος".
ΗΚΩ. "Ηξεις, αφήξεις". Μέλλοντες τού ήκω καί τού αφήκω (απο-ήκω). Γράφεται συνήθως λάθος: ήξεις, <αφίξεις> (από τό αφικνούμαι).
ΘΑΛΠΩ. Εν συνθέσει κακοποιείται συχνά, ως υποθάλπτω, περιθάλπτω.
ΙΔΙΑΖΩΝ, ΙΔΙΑΖΟΝΤΩΣ (ιδιάζων, ιδιαζόντως)
Από λάνθασμένο συσχετισμό μέ τό ρήμα ζώ, έχει γραφή σέ εφημερίδα <ιδιαζώντος>.
ΙΚΕΤΙΔΕΣ.Αι Ικέτιδες, τραγωδία τού Ευριπίδου. Στήν Δημοτική, σέ μεγάλες επιγραφές έξωθι τού ΚΘΒΕ, απεδόθη ως <Ικέτισσες>, κάτι πού αλλοιώνει τήν ταυτότητα τού κλασσικού έργου.
ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ. Ξένη λέξις, δυσκολοπρόφερτη στά ελληνικά. Συνήθως προφέρεται ιστιντούτο, ιστιτούτο κτλ.
ΙΧΘΥΣ. Η ονομαστική τού πληθυντικού αποδίδεται σχεδόν πάντοτε <ιχθείς>, αντί τού ορθού "ιχθύες". Τόπος τού εγκλήματος συνήθως οι σελίδες τών ωρο-
σκοπίων τών εφημερίδων καί περιοδικών.
ΚΑΘΗΜΑΓΜΕΝΟΣ. Παθ. παρακείμενος τού ρ. καθαιμάσσω (καταματώνω, βάφω τι δι' αίματος). Πολλές φορές από άγνοια τής προελεύσεως τής λέξεως, χρησιμοποιείται μέ διάφορες άσχετες σημασίες, όπως π.χ. "Η Αθήνα καθημαγμένη από τό νέφος καί τό κυκλοφοριακό" (εφημερίς).
ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΟΣ. Αυτή είναι η ορθή αναγραφή καί όχι τό νεοελληνικό <καινούριος>, δεδομένου ότι η λέξις προέρχεται από τό καινουργής. <Καινούρια Εποχή> ήταν τίτλος περιοδικού τέχνης τής δεκαετίας τού '50.
ΚΑΚΟΣ. Παραθετικά: κακός, κακίων, κάκιστος καί σάν επίρρημα: κακώς, κάκιον, κάκιστα. Καί όχι <κακώς, κακίον, κάκιστα>, όπως ελέχθη σέ παλιά ελληνική κωμωδία (από τόν Β. Αυλωνίτη).
ΚΑΤΑΧΩΡΙΖΩ.Καταχωρισμένος καί όχι: <καταχωρώ, καταχωρημένος>.
ΚΗΦΙΣΙΑ. Η Κηφισιά, τής Κηφισιάς, εις τήν αρχαίαν καί τήν νέαν ελληνικήν. Συνεπώς τό λέγειν <Λεωφόρος Κηφισίας>, μέ πρόθεσι τόν αρχαϊσμό ή τήν επιση-μότητα, είναι σολοικισμός. Πρβλ. η ροδωνιά.
ΚΙΡΡΩΣΙΣ. Από λάθος συγχέεται μέ τήν κύρωσι.
ΚΛΗΤΙΚΗ ΔΕΥΤΕΡΟΚΛΙΤΩΝ ΘΗΛΥΚΩΝ: Η κατάληξις τής κλητικής αρσενικών καί θηλυκών είναι -ε. Πλείστοι όμως από άγνοια καί συνήθεια επιμένουν νά προσφωνούν : <κυρία πρόεδρος, κυρία υπουργός> κτλ. Τά ορθά: "κυρία πρόεδρε, κυρία υπουργέ", όπως άλλωστε καί τά γνωστά: Χαίρε Νύμφη ανύμφευτε, άσπιλε αμόλυντε άχραντε Θεοτόκε, άμπελε, αειπάρθενε.
ΚΟΙΝΟΤΟΠΟΣ.Κοινότοπος, κοινοτοπία. Λάθος τά <κοινότυπος, κοινοτυπία>.
ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ. Είναι η προσευχή τού Κυρίου καί όχι φυσικά τής Κυριακής, όπως λάθος ενόμισε ο Αλκης Στέας σ' ένα τηλεοπτικό παιγνίδι καί τήν απεκάλεσε ... "Κυριακάτικη Προσευχή!"
ΛΕΙΠΩ.Τό κυριώτερο λάθος σ'αυτό τό ρήμα είναι ο παρατατικός: <έλλειπα>.
Τό λάθος γίνεται προφανώς κατ' αναλογίαν πρός τούς ιστορικούς χρόνους ρημάτων από -ρ-. Π.χ Ρίπτω, έρριπτον, έρριξα κτλ. Πιθανόν όμως νά οφείλεται σέ σύγχυσι μέ τό σύνθετο ρήμα ελλείπω (εν-λείπω), πού όμως στόν παρατατικό είναι ενέλειπον, ενέλειπα - πάντως εν αχρηστία.
ΛΟΓΙΟΙ ΤΥΠΟΙ
Η προσπάθεια προσαρμογής λογίων τύπων στήν Δημοτική, δημιουργεί συνηθέστατα κωμικοτραγικές καταστάσεις. Π.χ. "λόγο τιμής", "εν πτήση", "υπόψη",
"φύση επιθετική ομάδα", "είναι γνωστόν τοίς πάσης ...", "καλή τή πίστη", "πολιτικός εν δράση", "βάση τού άρθρου" (εφημ.). Υπάρχει όμως καί τό άλλο φαινόμενο τής "δοτικοποιήσεως" μέ ταυτόχρονη αλλαγή κλίσεως, π.χ. "εν πάσει περιπτώσει", "πάσει θυσία" κτλ.
Επίσης υπάρχουν ερμαφρόδιτες περιπτώσεις, όπως: <όσο αφορά> κτλ.
Αλλες πάλι προσπάθειες γίνονται γιά τήν αποδυνάμωσι τών λογίων τύπων, πού φαίνεται δέν τούς αντέχει η Δημοτική ωρισμένων. Π.χ. εντωμεταξύ, τωόντι, εντούτοις, εντέλει, καταρχάς, εξαρχής, επικεφαλής, εξαιτίας κτλ.
Αυτοί οι επιεικώς βαρβαρισμοί αποβλέπουν προφανώς στό νά αποχρωματίσουν τίς λόγιες εκφράσεις, μεταβάλλοντες αυτές σέ επιρρήματα, ώστε νά λησμονηθή η αφετηρία τους.
ΛΟΓΙΩΤΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΚΕΚΤΥΠΟΣ
Ωρισμένες λέξεις μέ τίς διφθόγγους -αυ-, -ευ-, θεωρούνται από επιδόξους αττικιστάς ως αδόκιμες ή "λαϊκές" καί συνεπώς πρέπει νά "αποκατασταθούν".
Π.χ. <νάπτης> (ίσως από τό κανδηλανάπτης), αντί "ναύτης", <δεπτερόλεπτα>, αντί δευτερόλεπτα κτλ.
Η πρώτη ακούεται πιό σπάνια, ενώ η δεύτερη πολύ συχνά, ιδίως σέ περιγραφές αθλητικών συναντήσεων.
Λέγεται Λεωφόρος Κηφισίας, μέ πρόθεσι αρχαιοπρεπείας καί ορθοφωνίας, ενώ τό ορθόν καί στήν αρχαία εκφορά είναι: Κηφισιά, Κηφισιάς.
Ακόμη: <πρωτίστως>, αντί "πρώτιστα" κτλ.
ΜΑΣΣΑΛΙΩΤΙΣ. <Μασσαλιώτισσα>, όταν η Δημοτική φθάνει στά άκρα. Ανάλογο παράδειγμα: Αι Ικέτιδες καί αι Τρωάδες τού Ευριπίδου, έγιναν <οι Ικέτισσες καί Τρωαδίτισσες>.
ΜΑΣΤΙΞ. Σύνηθες λάθος : <Η μάστιγξ ... τού Θεού>.
ΜΕΓΑΛΕΠΗΒΟΛΟΣ. Λάθος: μεγαλεπίβολος.
ΜΕΓΕΘΥΝΣΙΣ Πολλοί γιά λόγους ψευδούς ευφωνίας, λέγουν-γράφουν: μεγένθυση, μεγενθύνω.
ΜΕΛΕΙ. Ρήμα απρόσωπον, που δηλοί φροντίδα καί μέριμνα καί ουδεμίαν σχέσιν έχον μέ τό ρ. μέλλω (= έχω σκοπόν, προτίθεμαι). Εν τούτοις συχνή είναι η σύγχυσις τών δύο. Π.χ. <Η κυρία δέν μέ μέλλει> (θεατρικό έργο).
ΜΕΝΕΤΟΣ. Μόνον στήν έκφρασι "οι καιροί ου μενετοί". Λάθος τό <μαινετοί>.
ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΟΣ. Ο συγκριτικός τού επιρρήματος δέν είναι μεταγενεστέρως, αλλά μεταγενέστερον. Π.χ. καλώς, κάλλιον, κάλλιστα. Πρβλ. τό λάθος: <πρω-τίστως>, αντί: "πρώτιστα".
ΜΕΤΟΧΑΙ ΘΗΛΥΚΩΝ
Γιά τήν δημοτική, οι μετοχές θηλυκού γένους θεωρούνται "πολύ λόγιες" καί δέν μπόρεσαν νά ενσωματωθούν χωρίς απώλειες. Ιδιαίτερα "ευπαθής" είναι η γενική τού πληθυντικού, αλλά καί οι άλλες πτώσεις. Π.χ. <Οι εναπομείναντες .. Σοβ. Δημοκρατίες> (MEGA). <Τών υπαρχόντων ... περιπτώσεων> (Υπουργός στήν Βουλή), <λειτουργούντων θεραπευτικων κοινοτήτων> (υπουργός), <δευτερεύοντος σημασίας> (ραδιόφωνο).
ΜΕΤΟΧΑΙ ΤΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ
Η ενεργητική μετοχή έχει τεθή εκποδών καί έχει αντικατασταθή από τόν γερουνδιακό (κατά Γ. Χατζηδάκι) τύπο εις -όντας, -ώντας.
Η αδυναμία αυτή τής Δημοτικής εν συνδυασμώ μέ τήν αναγκαστική παρουσία ωρισμένων λογίων καταλοίπων, δημιουργεί τραγελαφικά αποτελέσματα, όπως: τού αιτούντα (αφού ο αιτών δέν υπάρχει, ποιά είναι η ονομαστική, ο αιτούντας ή ο αιτώντας;), ο αναβληθέντας αγώνας.
ΜΗΝΕΣ. Λάθη τού προφορικού κυρίως λόγου: <Σεμπτέμβριος, Οκτώμβριος>, αντί "Σεπτέμβριος, Οκτώβριος".
ΜΙΑ. Γενική τής μιάς (καί ουδεμιάς) καί όχι τής μίας (ουδεμίας).
ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ. Αμίμητος σολοικισμός (πού ομοιάζει μέ ανέκδοτο) από Ελληνα βουλευτή: "Καί όπως λένε οι Γάλλοι: Μολών Λαβέ ...!"
ΜΥΣ. Παλαιότερα ελέγετο λάθος οι μύς. Τώρα τό λάθος αποκατεστάθη, αλλά τό ορθόν επεκτείνεται, ως μή ώφειλε, καί στήν αιτιατική: τούς μύες.
ΞΕΝΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΜΕ -V-
Το λατινικό ή λατινογενές -V- αποδίδεται στήν νεοελληνικήν κακώς μέ τό -Β- ή -β-, ενώ τά γράμματα αυτά αποδίδουν ως γνωστόν παλαιόθεν τό λατινικό -B- καί -b-. Π.χ. Βέλγιον, Βρεταννία, Βαυαρία, Βραζιλία, Βρούτος κτλ.
Οι αρχαίοι καί οι πρώιμοι Βυζαντινοί απέδιδαν τίς ξένες λέξεις μέ -V-, μέ τό -ου-, -υ- ή κάποτε παρέλειπαν τελείως τό γράμμα, όπως στίς περιπτώσεις Ενετία, Νοέμβριος, Οδόακρος, Γένουα (Venetia, Novembrius, Odovacar, Genova). Ετσι έχομε παραδείγματα από ρωμαικά ονόματα, Ουάλης (Valens), Ουαλέριος (Valerius), Αυρήλιος (Aurelius), Ουήρος (Verus), Ουάρρων (Varro), Ουάνδαλος, Ουανδαλικός, Ουεργίλιος, Ουισίγοτθοι κτλ. Τά Βάνδαλοι, Βιργίλιος, Βησιγότθοι είναι μεταγενέστερα, όταν πλέον τό βήτα είχε μεταπέσει από τού αρχικού -b- σέ -v-. Γραπτέα λοιπόν : ευαπορέ (όχι εβαπορέ), Εύανς, Ευίτα (όχι Εβίτα), Χαυιέ (Xavier), Αταυισμός, Δαυός (Davos), ρευάνς (revanche), Νευάδα, Ευερεστ, Αυαροι (Avars), Λαυάλ (Laval), Πουκευίλ, Μοραυία, Ζένδ Αυέστα, αυοκάδο, Ραυέννα Ravenna), Παυία, Ναυάρα, Σαυοναρόλα, Σλαύοι, Τραυιάτα, Τρεύι.
Από τά λίγα ονόματα πού έχουν διασωθή, είναι η Γενεύη, η Βαυαρία κτλ (αν καί οι ψυχαρικοί επιμένουν στό: Βαβαρία!).

ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΣΟΛΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΝΕΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

του 'Ιωάννη - 'Aδωνι Μελικέρτη

ΜΕΡΟΣ Α΄
ΑΓΩ
Ρήμα, πού θά μπορούσε νά χαρακτηρισθή πολυπαθές, τόσο αυτό καθ' εαυτό, όσο καί εν συνθέσει, κυρίως λόγω τού μέλλοντος "άξω" καί τού αορ. β' "ήγαγον". Π.χ. <Θά παράξει έργο ...>, αντί "θά παραγάγη". Ελέχθη από καθηγητή τού Ε.Μ. Πολυτεχνείου, σέ τηλεοπτική συζήτησι περί παιδείας μέ τόν Γεώρ. Μπαμπινιώτη. <Ο πειρατής απαγάγει τήν γυναίκα ...>, αντί "απάγει". <Ο κατηγορούμενος προσαγάγεται στόν Eισαγγελέα>, αντί "προσάγεται".
Επίσης: <Είχε εισάγει> (MEGA), <έχουν παράγει> (ΑΝΤΕΝΑ), αντί "είχε εισαγάγει", "έχουν παραγάγει", αφού ο παρακείμενος σχηματίζεται μέ τό απαρέμ-φατον τού αορίστου καί όχι τού ενεστώτος.

ΑΔΡΙΑΝΟΣ. Αποδίδεται λάθος ως Ανδριανός, Ανδριανόπουλος(από τόν Ανδρέα).

ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΣ. Συχνότατα αποδίδεται καί από μορφωμένους: Ανδριανούπολις, όπως άλλωστε συμβαίνει καί μέ τίς περισσότερες πινακίδες τής ομωνύμου οδού τής Θεσσαλονίκης.

ΑΙΡΩ (Αίρω)
Συγχέεται με τό "αιρώ" καί παλαιότερα έπαιρνε, ως μή ώφειλε, δασεία. Αλλά καί τό ίδιο κακοποιείται καί αντί τού ενεστώτος, χρησιμοποιείται η υποτακτική τού αορίστου άρω. < .. οι οποίοι εξάρουν τήν διοίκησι>, αντί "εξαίρουν". Τό αίρω μαζί μέ τό άγω, είναι δύο ρήματα τής ελληνικής γλώσσης, πού συχνά κακοποιούνται στόν γραπτό καί προφορικό λόγο.

ΑΙΤΙΑΤΙΚΗ ΤΡΙΤΟΚΛΙΤΩΝ. Στά μή φωνηεντόληκτα τίθεται λανθασμένως -ν-. Π.χ. <τήν νύκταν>, <.. καί έσονται οι δύο εις σάρκαν μίαν>, αντί "νύκτα", "σάρκα", τόν <έναν>, αντί "ένα".

ΑΚΑΤΟΝΟΜΑΣΤΟΣ. Συχνό τό λάθος <ακατα-νόμαστος>, όπως καί <παρανομαστής>.

ΑΚΛΙΤΟΙ ΛΕΞΕΙΣ
Μερικές ελληνικές λέξεις, λόγω προφανώς τής μορφολογίας, ή γιατί θεωρούνται ξένες, εκφέρονται ως άκλιτες, κυρίως στήν γενική τού ενικού.
Π.χ. ποιόν, σημειωτόν, πύον, πλαγκτόν, Δίον, εναντίον, όζον, δέλεαρ (στόν πληθυντικό <τά δέλεαρ>, αντί "τά δελέατα" - εν αχρηστία), τό εμβαδόν κτλ.

ΑΛΥΣΙΣ. Φέρεται λανθασμένα μέ δύο -σσ-, ως αλυσσίδα, άλυσσος, αλυσσοδένω. Η άλυσος είναι νέα λέξις, μάλλον αδόκιμος.

ΑΜΕΣΟΣ. Εξ επαγωγής από τό έμμεσος, γράφεται πολλές φορές <άμμεσος>.

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ
Μετοχή παθητικού αορίστου καί δηλοί παρωχημένην πράξιν. Συνεπώς φράσεις, όπως "θα εκδοθή νέο ανακοινωθέν ...", είναι χρονικώς τουλάχιστον άτοπες.
Ορθόν: "νέα ανακοίνωσις", "νέον δελτίον τύπου" κτλ.

ΑΝΑΝΗΦΩ. Κατ' αναλογίαν πρός τό νίπτω, εκφέρεται πολύ συχνά κατ' ενεστώτα: <ανανήπτω>. Πρβλ. ανάλογα λάθη υποθάλπτω, περιθάλπτω.

ΑΝΔΡΙΑΣ (ανδριάς). Συχνά φέρεται ώς <αδριάς>. Αντιθέτως: <Ανδριανούπολις>, αντί "Αδριανούπολις".

ΑΝΕΚΑΘΕΝ. Περιέχει τήν έννοια "από..". Συνεπώς λάθος τό: <από ανέκαθεν>.

Γενικώς τά επιρρήματα εις -θεν εμπεριέχουν τό "από ..", π.χ. άνωθεν, κάτωθεν, έξωθεν ("η έξωθεν καλή μαρτυρία"), παιδιόθεν κτλ.

ΑΝΕΜΩΝΗ. Ονομα Α� κλίσεως καί οφείλει στήν γενική πληθυντικού νά είναι: "τών ανεμωνών". Λάθος: Ο χορός τών ανεμώνων.

ΑΝΤΕΠΕΞΕΡΧΟΜΑΙ. Γράφεται συνήθως καί λέγεται: <ανταπεξέρχομαι>, από άγνοια τών συντεθειμένων μερών (αντι-επι-εξ-ερχομαι).

ΑΝΤΙΠΑΣ. Ετσι πρέπει νά γράφεται τό όνομα καί όχι <Αντύπας>, ως προερχόμενον από τόν Αντίπατρο. Π.χ. Ηρώδης Αντίπας.

ΑΠΑΓΩΓΗ. Λέγεται: <Διά τής ατόπου απαγωγής>, αντί "διά τής εις άτοπον απαγωγής". Η απαγωγή δέν είναι άτοπος ...

ΑΠΑΘΑΝΑΤΙΖΩ. Λέγεται συνηθέστατα <αποθανα-τίζω>, πού σημαίνει τό αντίθετο από τήν πρόθεσι τού ομιλούντος ή γράφοντος.

ΑΠΑΥΔΑΩ-Ω. Εκφέρεται λάθος στόν παρακείμενο <έχω απηυδήσει>, αντί "έχω απαυδήσει". Ο απαρεμφατικός τύπος (απαυδήσει), μέ τόν οποίον σχηματίζεται περιφραστικώς ο παρακείμενος, δέν παίρνει αύξησι.

ΑΠΕΙΡΟΚΑΛΟΣ
Λέγεται καί γράφεται πολλές φορές μέ τήν έννοια "πολύ ωραίος", ενώ σημαίνει περίπου τό αντίθετο. Ο μή έχων πείραν, γνώσιν τού καλού (=ωραίου), άμουσος, χυδαίος. Τό ίδιο περίπου συμβαίνει καί μέ το "ευάριθμος".

ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΟΜΑΙ. Λάθος: <απαγοητεύομαι>.

ΑΠΟΚΡΕΩΣ. Η Απόκρεως, τής Απόκρεω, αι Απόκρεω, τών Απόκρεων. Λάθος κοινότατο: <τών Απόκρεω>.

ΑΠΟΛΛΥΜΙ Συνήθως αγνοείται ο ενεστώς τού ρήματος καί πολλοί χρόνοι σχηματίζονται κατ' αναλογίαν από τήν παράγωγο λέξι [απώλεια] ή τόν αόριστο [απώλεσα].
Συνήθη είναι τά λάθη: απωλεσθέντων (αντί: απολεσθέντων), θά απωλεσθή (θα απολεσθή), "Μωραίνει Κύριος, όν βούλεται απωλέσαι", (αντί απολέσαι).

ΑΠΟΝΕΜΩ. Τό γ' πληθυντικόν τού αορίστου χρησιμοποιείται συνήθως λανθασμένο: οι στρατιώτες απένειμον (αντί: απένειμαν) τόν οφειλόμενο χαιρετισμό (προφανώς κατ� αναλογίαν πρός τόν παρατατικό: απένεμον).

ΑΡΙΘΜΗΣΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Οι ελληνικοί αριθμοί παρίστανται μέ ένα γράμμα κεφαλαίο καί τόνο άνω δεξιά. Π.χ. Β' , Γ' Σ.Σ. καί όχι μέ θαυμαστικό, όπως συνηθίζεται γιά μεγαλύτερη έμφασι, Β! , Γ! Σ.Σ. κτλ. Άλλο λάθος: Γεώργιος Β!, αντί Γεώργιος Β'.
Ο συμβολισμός αυτός δέν μπορεί όμως νά συνεχισθή καί στήν προφορική εκφώνησι. Αποτελεί λοιπόν λάθος αισθητικό καί ουσιαστικό η εκφορά: Γάμμα Σώμα Στρατού (αντί Τρίτο Σ.Σ.), βήτα κατανομή (αντί δευτέρα), Τάξη Σίγμα Ταύ (αντί έκτη), πολίτης βήτα κατηγορίας (αντί: δευτέρας) κτλ.
Σημαντική είναι η παράλειψις τού αρχαίου γράμματος ς� (στίγμα) πού παρίστανε τόν αριθμό 6. Σήμερα εξωβελίσθη από τήν γραφή καί από τά τυπογραφικά στοιχεία καί αντ� αυτού καθιερώθηκε τό δισύλλαβο καί βαρβαρικόν ΣΤ', πού παρεμβάλλεται μεταξύ τών μονοσυλλάβων αριθμών τής πρώτης δεκάδος.
Ακόμη καί σέ εγγραφές, όπου πρέπει νά υπομνησθή η γλωσσική παράδοσις, τό ς' (στίγμα) συστηματικώς αγνοείται. Π.χ. σέ περυσινές πινακίδες τού Δήμου Θεσσαλονικέων: ΚCΤ� ΔΗΜΗΤΡΙΑ.

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ
Οι κλίσεις τών αριθμητικών έχουν ωρισμένες ιδιοτυπίες, πού συνήθως αγνοούνται από τούς πολλούς. Συχνά λάθη: <τής μίας> αντί τής μιάς (τό "μιάς" καί "ουδεμιάς" φαίνονται σέ πολλούς ως τύποι δημοτικής), <τόν έναν> ένα.
Τό "τριακόσια" ακούεται συνηθέστατα <τρακόσα>, άγνωστον γιατί καί πώς.
Στίς ωρολογιακές ώρες καταργούνται οι κλίσεις: <Τό τραίνο τών μία>" ή <Τό τραίνο τών τρείς>", αντί τής μιάς, τών τριών. <Στίς ... μία>, αντί "στήν μία", <οι ειδήσεις τών μία καί μισή> (ΕΤ2).

ΑΡΩΓΗ & ΕΥΔΟΚΙΜΗΣΗ. Δύο λέξεις από θέμα εκθέσεως στίς Γενικές Εξετάσεις τού 1985. Δέν έχουν σχέσι μέ τήν ορθογραφία, αλλά απέδειξαν τήν γλωσσική γύμνια τών Ελληνοπαίδων, γιατί απεδείχθη ότι τίς αγνοούσε τό πλείστον τών υποψηφίων.

ΑΤΑΒΙΣΜΟΣ. Καί ορθότερον "αταυισμός", από το λατ. atavus=πρόγονος. Αγνωστον γιατί γράφεται από πολλούς ατταβισμός.

ΑΥΞΗΣΙΣ ΣΥΛΛΑΒΙΚΗ.
Πολλές φορές διατηρείται καί σέ χρόνους ή τύπους μή ιστορικούς, π.χ. εχουν περισυνελέξει, θά περισυνελέξουν, (αντί: έχουν περισυλλέξει, θά περισυλλέξουν). Η αύξησις μάλιστα διατηρείται κάποτε καί σέ ωρισμένα ρηματικά παράγωγα. Π.χ. "γιά τήν περισυνέλεξη ναυαγών" (ΣΚΑΥ), αντί περισυλλογή.
Επίσης "επανεξελέγεται πρόεδρος τής Κροατίας ο Φράνιο Τούτζμαν"(ΑΝΤΕΝΝΑ).
Εξεσφενδονίζεται ... (τό "εκσφενδονίζομαι" παρου-σιάζει κάποιες δυσκολίες προφοράς). Εξ άλλου η προστακτική τού αορίστου παρέχει έδαφος γιά λάθη τού τύπου: <εξέφρασε, περιέγραψε, υπέγραψε, αντέδρασε> κτλ, αντί "έκφρασε, περίγραψε, υπόγραψε, αντίδρασε".
Κλασσικό είναι τό λάθος <Επέστρεφε-προστακτική>, από τίτλο ποιήματος τού Κων. Καβάφη, πού έγραψε ιστορία στούς νεοελληνικούς σολοικισμούς (εξ αυτού καί ομώνυμο αθηναικό κέντρο διασκεδάσεως).

ΑΥΞΗΣΙΣ ΧΡΟΝΙΚΗ
Οπως προκειμένου περί τής συλλαβικής αυξήσεως καί η χρονική από άγνοια τίθεται εκεί πού δέν χρειάζεται. Π.χ. <έχω απηυδήσει>, αντί "απαυδήσει" κτλ. ή οι προστακτικές αορίστου: <εξήτασε, ενήργησε, παρήγγειλε>, αντί "εξέτασε, ενέργησε, παράγγειλε".
Πάντως κατά τήν γραμματική τής Δημοτικής, αύξησις χρονική δέν υφίσταται, πλήν τών ρημάτων "είχα, ήρθα, ήμουν". Ομώς τί γίνεται, προκειμένου περί τού "υπάρχω"; Θά πούμε <ύπαρχα, ύπαρξα>, αντί τών δοκίμων τύπων "υπήρχα", "υπήρξα";

ΑΥΤΟΣ ΚΑΘ' ΕΑΥΤΟΝ
Αυτή καθ' εαυτήν, αυτοί καθ' εαυτούς, αυταί καθ' εαυτάς, αυτών καθ' εαυτούς, αυτού καθ' εαυτόν κτλ. Αυτή είναι η ορθή σύνταξις τής επιμάχου αυτής εκφράσεως, πού κακοποιείται τόσο βάναυσα ακόμη καί από τούς λεγομένους μορφωμένους. Τά αυτός καθ' εαυτός, αυτής καθ' εαυτής, αυτού καθ' εαυτού κτλ. είναι όλα σολοικισμοί. Η πρόθεσις "κατά" συντάσσεται μόνον μέ γενική καί αιτιατική καί ποτέ μέ ονομαστική.

ΒΑΡΥΜΠΟΠΗ. Τοπωνύμιον τής Αττικής. Λάθος: Βαρυμπόμπη, Βαρυπόμπη.

ΒΡΟΧΟΣ. Η θηλειά. Συγχέεται μέ τόν βρόγχο (=αναπνευστικός σωλήν), κυρίως στά κομπιουτερικά κείμενα, όταν θέλουν νά αποδώσουν τήν έννοια τού Loop. Π.χ. "τού έβαλε βρόγχο", αντί βρόχο.

ΓΕΘΣΗΜΑΝΗ. Γράφεται καί λέγεται Γεσθημανή.

ΓΕΝΙΚΑΙ ΑΚΛΙΤΟΙ
<Τού Δίον, τής Χριστίνα Ωνάση>(MEGA). <Μέχρι τής αποδείξεως τού ... εναντίον>(ελέχθη σέ ελληνική ταινία). Ακλιτες επίσης θεωρούνται πολλές φορές λέξεις όπως, ποιόν, πύον, σημειωτόν κτλ. <Τού βήματος ... σημειωτόν!>. Τό ίδιο ισχύει καί μέ τό εμβαδόν, πλαγκτόν, <Υπαρξη ... πλαγκτόν>(Κ29).

ΓΕΝΙΚΗ ΕΝΙΚΟΥ
Πολλοί λόγιοι τύποι τής γενικής ενικού έχουν εξοβελισθή βιαίως από τήν καθιερωμένη γραμματική τής Δημοτικής, σέ βαθμό παντως μικρότερο από τήν γενική τού πληθυντικού. Π.χ. επίθετα όπως ο βαθύς, ο πολύς κ.α. δέν έχουν γενική ενικού. Φαίνεται πως τύποι όπως τού πολλού, τού βαθέος κ.α. πέφτουν "βαρείς" (ή βαριοί ...) στήν σύγχρονη γλώσσα.
Πρόβλημα δημιουργούν στήν γενική οι δημοτικοποιηθέντες τύποι θηλυκών ονομάτων τής τρίτης κλίσεως. <Τής εισαγγελέας, τής συγγραφέας, τής διεθνής> κτλ.

ΓΕΝΙΚΗ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΥ
Τό ασθενές σημείον τής Δημοτικής. Ο Κριαράς μάλιστα εδογμάτισε ότι οι λόγιοι τύποι (π.χ. πασών, παχειών κτλ) δέν θά πρέπει νά εκφέρωνται στήν γενική τού πληθυντικού, αλλά κατ' άλλον τρόπον περιφραστικώς. Ισως τό δόγμα Κριαρά είναι λιγώτερο κακό από τήν ίδια τήν χρήσι κακοποιημένων τύπων, όπως <τών παχέων .. αγελάδων> καί μάλιστα πολλές φορές από γραφίδα "μορφωμένων" ανθρώπων. Επίσης: <τών κατακόμβων (ΕΤ2), τών ανεμώνων, τών Αρχάνων (MEGA)>, αντί "κατακομβών, ανεμωνών, Αρχανών".
Αλλα δείγματα, διά στόματος διαφόρων πολιτειακών παραγόντων: <Υπαρχόντων δομών> ή τό πρόσφατο: <πληγέντων περιοχών>, αντί "υπαρχουσών, πληγεισών".

ΓΙΓΝΟΜΑΙ
Συγχέεται μέ τό γεννώμαι, ιδίως στήν προστακτική τού παθ. αορίστου.
Σύνηθες τό λάθος: <Γεννηθήτω τό θέλημά σου>, <Γεννηθήτω Δημοκρατία> (βιβλίο τού Γ. Καψή), αντί τού ορθού: "Γενηθήτω τό θέλημά σου".
Αλλο λοιπόν "γέννησις" καί άλλο "γένεσις", ενώ τό συχνά γραφόμενο <γέννεση>, είναι ανύπαρκτο.

ΓΡΑΜΜΑΤΕΥΣ. Τό θηλυκό κακοποιείται, η γραμματέας τής γραμματέας κτλ.

ΔΕΥΤΕΡΟΛΕΠΤΑ. Πολλές φορές ακούονται ως <δεπτερόλεπτα>, μέ τήν πρόθεσι μιάς "αποκατα-στάσεως" στό ορθόν καί πιό "ευπρεπές" (συνήθως απο εκφωνητάς αγώνων καλαθοσφαίρας). Οψιμος λογιωτατισμός καί μάλιστα σέ εποχή πλήρους κυριαρχίας τής Δημοτικής. Πιό σπάνιο είναι τό <νάπτης>, ως δήθεν τό ορθόν τού ναύτης.

ΔΗΜΟΣ
Είναι η συνέλευσις τού λαού, τό σύνολον τού λαού (π.χ. η Εκκλησία τού Δήμού τών αρχαίων Αθηναίων), κατ� αντιδιαστολήν πρός τήν Βουλήν. Οφείλει λοιπόν νά λέγεται Δήμος Θεσσαλονικέων καί όχι Δήμος Θεσσαλονίκης κτλ. Ειδικώς γιά τήν περίπτωσι τών Αθηνών τό λεγόμενον συνηθέστατα Δήμος τής Αθήνας, αντί Δήμος Αθηναίων, αποτελεί όχι απλώς σολοικισμόν αλλά καί ασέβεια πρός τόν πρώτον καί ενδοξότερον δήμον τής ιστορίας.

ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ. Η λέξις κακοποιείται στόν γραπτό καί κυρίως στόν προφορικό λόγο, ως <δικτακτορία>.

ΔΙΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΣΥΜΦΩΝΩΝ
Ψέμματα (αντί: ψέματα), κλάμματα (κλάματα), λύμματα (αντί λύματα), Βλάσσης, αντί Βλάσης, Ελισσάβετ, αντί Ελισάβετ, Εριννύες, αντί Ερινύες. Αένναος (αέναος), άλυσσίδα, άλυσσος (άλυσις), μασσώ (μασώ), Κνωσσός (Κνωσός), έλλειπε (αντί: έλειπε - ο διπλασιασμός υπάρχει μόνον στά ρήματα από -ρ-, π.χ. έρριπτε).
Ο διπλασιασμός αυτός, εκτός τών λόγων αγνοίας, γίνεται μέ τήν πρόθεσι τής εμφάσεως ή τής ενισχύσεως τού νοήματος τής λέξεως, όπως π.χ. ο λεγόμενος "εκφραστικός διπλασιασμός" συμφώνου στήν περίπτωσι τής λέξεως βορέας-βορράς.

ΔΟΞΑ ΣΟΙ Ο ΘΕΟΣ
Δόξα σοι, Κύριε, δόξα σοι ή Δόξα σοι, ο Θεός ημών. Αίνος απευθυνόμενος πρός τόν Θεόν, χρησιμοποιείται όμως κακώς όταν τό πρόσωπο πρός ό απευθύνεται, είναι συνάνθρωπός μας. Τότε έδει νά χρησιμοποιήται τό "Δόξα τώ Θεώ".

ΔΟΤΙΚΗ.
Η δοτική πτώσις εκτός τής σημασίας της, από τήν άποψι τής συντάξεως, προσέδιδε επί πλέον καί ποικιλία στήν γλώσσα.

Στήν Δημοτική αποδίδεται περιφραστικώς. Πολλοί όμως λόγιοι τύποι, εν χρήσει ακόμη, δέν ήταν δυνατόν νά απαλειφθούν. Γιά νά αποδυναμωθή η λογία προέλευσις τών τύπων αυτών, έχει επικρατήσει νά γράφωνται ως μία λέξις: τωόντι, εντωμεταξύ, εντούτοις, εντέλει. Χειρότερα όμως είναι φαινόμενα τού τύπου: <εν πτήση, βάση προγράμματος, λόγο τιμής, υπόψη, καλή τή πίστη, εν δράση> κτλ.
Ενώ μέ τήν κατάργησι τής υποτακτικής, είχαμε εξαφάνισι από τίς καταλήξεις τού -η- καί τήν αντικατάστασι από τό -ει-, στήν περίπτωσι τής μεταφοράς λογίων τύπων τής δοτικής στήν Δημοτική, έχομε αντίστροφο φαινόμενο.

ΛΑΘΗ ΚΑΙ ΣΟΛΟΙΚΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΝΕΟ-ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΗΣ

του 'Ιωάννη - 'Aδωνι Μελικέρτη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ
H ελληνική γλώσσα έχει πίσω της μία ζωή πού αριθμείται μέ τίς χιλιετίες. Εκείνος πού αποφασίζει νά εντρυφήση εις βάθος στήν μελέτη τής ελληνικής γλώσσης, πρέπει νά είναι εξοικειωμένος μέ τό αιώνιον καί οικουμενικόν. Δέν είναι εύκολο τό εγχείρημα γιά κάποιον νά είναι μύστης σ' αυτήν τήν "γλώσσα τών Θεών".

"It's greek to me", λένε οι ξένοι πού εγεύθησαν τήν δυσκολία καί τό μεγαλείο τής γλώσσας μας. Αυτό τελικά κατέληξε νά υποδηλώνη τό αδύνατον καί τό απροσπέλαστον. Πολύ φοβούμαι όμως ότι υπάρχουν καί πολλοί συμπατριώται μας, πού θά έλεγαν καί αυτοί κάτι ανάλογο, γιά τήν ίδια τους τήν μητρική γλώσσα. Ο γλωσσικός κατήφορος τών τελευταίων χρόνων, βεβαιοί τού λόγου τό αληθές. Η ελληνική γλώσσα προκαλεί σέ πολλούς δέος, ακόμη καί στήν λεγομένη πνευματική ηγεσία τού τόπου, η οποία τήν αντιμετώπισε μέ ένα πλέγμα ηττοπαθείας καί συμβιβασμού.
Μέ αποφάσεις κορυφής επεβλήθη τό μονοτονικό ("γιά νά μή χάνωμε τόν καιρό μας μέ άχρηστα σημαδάκια"), η απλοποιημένη καί ισοπεδωτική απόδοσις τών ξένων ονομάτων, η κατάργησις εγκλίσεων ρημάτων, κλίσεων ονομάτων, καταλήξεων, πτώσεων, λεκτικών τύπων. Η αρχή τής ήσσονος προσπαθείας σέ πλήρη εφαρμογή, δίδαγμα κάκιστον γιά τίς επερχόμενες γενεές Ελλήνων.
Ολα βορά στό τέρας τού ωφελιμισμού καί τής πνευματικής ραστώνης.

Οι αρχαίοι Ελληνες καί ιδίως οι Αθηναίοι ήσαν μέχρι σχολαστικότητος ακριβείς στήν ορθή εκφορά καί γραφή τής γλώσσης. Σέ πλατωνικό διάλογο αναφέρεται ότι ο Σωκράτης ερωτά τόν σοφιστή Πρόδικον, άν η λέξις "χαλεπόν" ενός γνωμικού τού Πιττακού ήταν η αρμόζουσα. Καί εκείνος απήντησεν ότι ο (εκ τών επτά σοφών) Πιττακός δέν ήταν εις θέσιν νά διακρίνη σωστά τίς λέξεις, "άτε Λέσβιος ών καί εν φωνή βαρβάρω τεθραμμένος ...".
Οι αρχαίοι Αθηναίοι μέ τό εκλεπτυσμένο γλωσσικό τους αισθητήριο, εθεώρουν βάρβαρον ακόμη καί τήν αιολικήν διάλεκτον.
Σέ μία άλλη περίπτωσι, μέτοικος ηθοποιός από σκηνής καί εν τή προσπαθεία τής αποδόσεως τής λέξεως "γαλήνην" (γαλένεν), εφάνη στό υψηλού επιπέδου κοινό ότι επρόφερε "γαλήν" (γαλέέν). Καί τότε τό αυστηρό καί αμείλικτο εκείνο ακροατήριο άρχισε νά αποδοκιμάζη εν χορώ τόν δυστυχή ηθοποιο μέ παρατεταμένα νιαουρίσματα.
Κακά λοιπόν τά ψέματα, η ελληνική είναι δύσκολη, δυσπρόσιτη γλώσσα καί ελάχιστοι μπορούν νά καυχηθούν ότι είναι εντριβείς γνώσται της.
Είναι έργον ζωής, αλλά καί "θήραμα κάλλιστον βίω ...".

Από τό άλλο μέρος η ημιμάθεια περισσεύει παντού, συνεργουσών πρός τούτο τής παμπληθείας τών ΜΜΕ καί τής υπερπροσφοράς εντύπου χάρτου.
Η γλώσσα κακοποιείται, ακρωτηριάζεται βάναυσα, ενώ τό σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα δέν φαίνεται ικανό νά προσφέρη λύσεις στήν θεραπεία τού κακού. Απεναντίας, θά έλεγε κανείς ότι συμβάλλει καί αυτό στό μέτρο τών δυνατοτήτων του στήν γλωσσική κατεδάφισι.
Μαζί μέ τήν επιβολή τού μονοτονικού καί τήν θέσπισι εξομοιωτικών κανόνων γλωσσικής συμπεριφοράς, υποβαθμίσθηκε αναπόφευκτα καί η ιστορική ορθογραφία, ενώ ανοίχθηκαν ήδη κάποιες κερκόπορτες, πού νομοτελειακά οδηγούν στήν βαθμιαία αχρηστία καί τελικά στήν κατάργησί της.
Η διάσωσις όμως τής γλώσσης μας από τόν εκφυλισμό αποτελεί μία πτυχή τής Εθνικής μας Αμύνης καί σέ τελική ανάλυσι είναι υπόθεσις διαφυλάξεως τής Ελληνικότητος. Η Ελληνική Γλώσσα αποτελεί μία ανεκτίμητη παρακαταθήκη, άξια κάθε τιμής καί σεβασμού καί όχι υλικό προσφερόμενο γιά πειραματισμούς.

Πρέπει όμως νά λεχθή ότι η Εθνική Τηλεόρασις (ΕΤ1) έχει αποδυθή τρείς φορές τά τελευταία χρόνια, στήν προσπάθεια διαφωτίσεως τών Ελλήνων στά θέματα τής γλώσσης (τής όποιας γλώσσης ...).
Η τελευταία προσπάθεια, υπό τόν τίτλο "Τή γλώσσα μού έδωσαν ελληνική", τελεί υπό τήν επιστημονική εποπτεία τού καθηγητού Γεωργίου Μπαμπινιώτη, ο οποίος έχει αναλάβει καί τήν παρουσίασι τής σχετικής εκπομπής.(ΣΗΜ. ΤΕΤΡΑΚΤΥΟΣ: υποστηρικτού ωστόσο της ανιστορήτου θεωρίας περί Φοινικικής προελεύσεως του Αλφαβήτου.)

Σοβαρή ασφαλώς η πρωτοβουλία αυτή, άν καί ο εξαμβλωματικός τίτλος τής εκπομπής, θά μπορούσε νά πή κανείς, αίρει εκ τών πραγμάτων αυτό πού θέλει νά επιτύχη. Εν συνεχεία ακολουθεί μία σειρά συνήθων γλωσσικών αμαρτημάτων, όπως έχουν ερανισθή από ποικίλες πηγές τού γραπτού καί προφορικού λόγου (εφημερίδες, περιοδικά, βιβλία, ραδιόφωνο, τηλεόρασις).

ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΙΧΑΝ ΤΗΝ "ΠΛΑΚΑ" ΤΟΥΣ

Διογένης ο Κύων
γράφει ο Δημ. Γερμιώτης
Ο Διογένης ο Σινωπεύς, που ονομάστηκε ¨κύων¨ δηλαδή σκύλος) είναι ο επιφανέστερος εκπρόσωπος της κυνικής σχολής, που ίδρυσε ο Αντισθένης ένας από τους πιο διαπρεπείς μαθητές του Σωκράτη. Οι κυνικοί φιλόσοφοι πρέσβευαν την απόλυτη αμφισβήτηση των πάντων, απέρριπταν κάθε εξουσία και θέλαν την απόλυτη ελευθερία του ανθρώπου.
Ο Διογένης γεννήθηκε στη Σινώπη του Πόντου αλλά πολύ νέος ήρθε στην Αθήνα και έγινε μαθητής του Αντισθένη. Λέγεται ότι οι Σινωπείς τον εξόρισαν γιατί παραχάραξε το τοπικό νόμισμα. Άλλοι πάλι υποστηρίζουν ότι ακολούθησε στην εξορία τον πατέρα του Ικεσία, επόπτη του νομισματοκοπείου της Σινώπης, όταν αυτός κατηγορήθηκε σαν παραχαράκτης. Πάντως, όταν αργότερα κάποιοι τον κατηγόρησαν λέγοντας “οι Σινωπείς σε καταδίκασαν να φύγεις” εκείνος απάντησε “κι εγώ τους καταδίκασα να μείνουν”.
Ο Διογένης πίστευε πως ο άνθρωπος είναι από τη Φύση εφοδιασμένος με όλα όσα χρειάζεται και δεν έχει ανάγκη από περιττά πράγματα. Μόνος του δημιουργεί για τον εαυτό του πλήθος τεχνητές ανάγκες και επιθυμίες, που τελικά τον υποδουλώνουν. Εφαρμόζοντας στην πράξη τις αρχές του κυκλοφορούσε στην Αθήνα ξυπόλυτος, φορώντας χειμώνα καλοκαίρι το ίδιο ρούχο και μόνο στα μεγάλα κρύα δανειζόταν από κάποιο φίλο του ένα μανδύα και είχε στην πλάτη του ένα σακούλι όπου έβαζε τίποτε τρόφιμα και ένα τάσι για να πίνει νερό. Όταν μια μέρα είδε ένα παιδί να πίνει νερό από τη βρύση χρησιμοποιώντας τις παλάμες του, το πέταξε κι αυτό. Κοιμόταν χωρίς να μεταχειρίζεται στρωσίδια μέσα σε ένα … πιθάρι, που άλλοτε το κυλούσε στη Βασίλειο Στοά κι άλλοτε στο Μητρώο, κάτω από την Ακρόπολη.
Μια φορά που ταξίδευε με πλοίο πιάστηκε από Αιγινήτες πειρατές, που τον κουβάλησαν στην Κρήτη για να τον πουλήσουν δούλο. Ο Διογένης αντιμετώπισε την περιπέτεια αυτή ατάραχος και με χιούμορ και όταν ο δουλέμπορος τον ρώτησε τι δουλειά ξέρει να κάνει αυτός απάντησε αγέρωχα “Ανθρώπων άρχειν”, βλέποντας δε μεταξύ των υποψήφιων αγοραστών έναν πολύ καλοντυμένο και με λεπτεπίλεπτους τρόπους τύπο, είπε στον κήρυκα: “Σ΄αυτόν εκεί να με πουλήσεις. Αυτός χρειάζεται αφεντικό”.
Πραγματικά τελικά πουλήθηκε σ΄αυτόν, που λεγόταν Ξενιάδης και ήταν πλούσιος Κορίνθιος. Ο Ξενιάδης τον πήρε στην πατρίδα του και του ανέθεσε την εκπαίδευση των γιων του. Ο Διογένης εξοικείωσε τα παιδιά του Ξενιάδη με την ποίηση και τις επιστήμες, τα γύμνασε στη σκοποβολή, το ακόντιο, την ιππασία και τη λιθοβολία, ταυτόχρονα όμως τους δίδαξε πως ο αθλητισμός οφελεί μεχρι να κοκκινίσουν τα μάγουλά σου. Από κει και πέρα είναι βλαβερός και καταστρέφει το μυαλό. ¨εμαθε στα παιδιά του Ξενιάδη, που σύντομα λάτρεψαν το δάσκαλό τους, να είναι σεμνά, πρόθυμα, ολιγαρκή και μετριόφρονα.
Με τον καιρό ο Ξενιάδης που κι αυτός έγινε θαυμαστής του τον απελευθέρωσε, ο Διογένης όμως εξακολούθησε να περνά τα καλοκαίρια του στην Κόρινθο, ενώ τον χειμώνα ζούσε στην Αθήνα.
Ο Πλάτων τιμούσε τον Διογένη, που τον ονόμαζε “Σωκράτη μαινόμενο”, εκείνος όμως δεν είχε σε μεγάλη υπόληψη τον ιδρυτή της Ακαδημίας και δεν άφηνε ευκαιρία να τον ειρωνεύεται. Όταν ο Πλάτων διατύπωσε τον γνωστό ορισμό για τον άνθρωπο: “Ζώον δίπουν άπτερον” ο Διογένης μάδησε ένα πετεινό και τον παρουσίασε στην αγορά λέγοντας “Ιδού ο άνθρωπος του Πλάτωνος” κι αυτός τότε συμπλήρωσε τον ορισμό με το “και πλατώνυχον”.
Μια μέρα μπήκε στο πλουσιόσπιτο του Πλάτωνα και με τα ξυπόλυτα (και βρώμικα) πόδια του πατούσε στα χαλιά λέγοντας “πατώ τον του Πλάτωνος τύφον (ματαιοδοξία)”.
Όταν ο Πλάτων τον είδε μια μέρα να γευματίζει μονάχα με ψωμί κι ελιές, δεν κρατήθηκε και τον πείραξε λέγοντας: “Αν είχες πάει στο Διονύσιο, δε θα τρωγες τώρα ελιές”. Ο Διογένης όμως δεν του τη χάρισε: “Αν έτρωγες ελιές δε θα χρειαζόταν να πάς στον Διονύσιο” (Σημείωση: Ο Διονύσιος ήταν τύραννος των Συρακουσών ο δε Πλάτων πήγε κοντά του προσπαθώντας να εφαρμόσει στην πράξη τις ιδέες που είχε διατυπώσει στην “Πολιτεία” του).
Κάποτε ο Διογένης μπήκε σε ένα “βαλανείον” (δηλαδή δημόσιο λουτρό) τόσο βρώμικό ώστε ρώτησε: “οι ενταύθα λουόμενοι, πού καθαρίζονται;”
Βλέποντας στην είσοδο ενός μοχθηρού ευνούχου την επιγραφή “Μηδέν εισίτω κακόν” ρώτησε: “Ο ιδιοκτήτης από πού μπαίνει;”
Άλλοτε παρατήρησε μια τοιχογραφία που εικόνιζε δύο κενταύρους, πανάθλια ζωγραφισμένος και ρώτησε : “Πότερος τούτων Χείρων εστί;” λογοπαικτώντας με το επίθετο χείρων (= χειρότερος) και το όνομα του γνωστού κενταύρου Χείρωνα.
Μια μέρα παρακολουθούσε ρεσιτάλ κιθάρας. Ο κιθαρωδός ήταν κάποιος ηρακλείων διαστάσεων και πολύ αγριωπός, το δε παίξιμό του είχε τα μαύρα του τα χάλια. Όλοι οι ακροατές αποδοκίμαζαν τον “καλλιτέχνη” και μονάχα ο Διογένης τον χειροκροτούσε. Όταν οι άλλοι τον ρώτησαν απορημένοι γιατί;, εκείνος απάντησε: “Διότι τηλικούτος ών κιθαρωδεί και ου ληστεύει!”
Στην αγορά της Αθήνας των έβρισε ένας φαλακρός. Ο Διογένης απάντησε: “Εγώ ου λοιδωρώ αλλά τας τρίχας επαινώ, ότι κρανίου κακού απηλλάγησαν”.
Τον ρώτησε κάποιος τύραννος ποιος είναι ο καλύτερος χαλκός για να χυτευθεί ένα άγαλμά του και ο Διογένης του είπε “ο δι΄ου Αρμόδιος και Αριστογείτων εχυτεύθησαν” (δηλαδή ο χαλκός από τον οποίο γίνανε τα αγάλματα του Αρμόδιου και του Αριστογείτονα – των τυραννοκτόνων).
Ενώ βρισκόταν στην Κόρινθο, πέρασε από την πόλη ο Αλέξανδρος και θέλησε να δει από κοντά τον φιλόσοφο. Ο Διογένης τον δέχτηκε μέσα από το πιθάρι του και όταν ο Αλέξανδρος τον ρώτησε αν ήθελε κάτι απ΄αυτόν εκείνος του απάντησε απλώς “Αποσκότησον με” (δηλαδή μη μου σκεπάζεις τον ήλιο.
Τότε (κατά την παράδοση) ο Αλέξανδρος είπε: “Αν δεν ήμουν Αλέξανδρος θα ήθελα να είμαι Διογένης”.
Όταν από τα βάθη της Ασίας ο Αλέξανδρος έστειλε στον τοποτηρητή του Αντίπατρο μήνυμα με κάποιον αγγελιοφόρο, που λεγόταν Αθλίας, ο Διογένης σχολίασε: “Αθλίας παρ΄αθλίου δι΄αθλίου προς άθλιον”.
Ο Διογένης πέθανε στην Κόρινθο πολύ γέρος και κατά την παράδοση την ίδια μέρα που πέθανε στη Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος. Οι Κορίνθιοι του έκαναν μεγαλοπρεπή κηδεία και στον τάφο του έστησαν μαρμάρινο κίονα, πάνω στον οποίο έστεκε καμαρωτός ένας σκύλος.

ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΕΠΕΤΕΙΟΛΟΓΙΟΝ

1 Αυγούστου
+ Πρόοδος Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού,
των επτά Μακκαβαίων παίδων

1571 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν από τους ενετούς, μετά από
πολιορκία, την Αμμόχωστο.

1821 Εκδίδεται στην Καλαμάτα η πρώτη εφημερίδα των Ελλήνων
επαναστατών με τίτλο "Σάλπιγξ Ελληνική".
Στην Οδησσό ιδρύεται η "Γραικική Εταιρεία".

1859 Θεμελιούται η Ακαδημία Αθηνών.

1921 Αρχίζει η ηρωική προέλασις της Ελληνικής Στρατιάς Μ. Ασίας
προς τον Σαγγάριο ποταμό.
---------------
2 Αυγούστου
Ανακομιδή λειψάνων Στεφάνου Πρωτομάρτυρος,
Θεοδώρου νεομ., Ιουστινιανού Β'

338 π.Χ. Ο Φίλιππος Β' της Μακεδονίας συντρίβει τους Αθηναίους
και τους Θηβαίους στην πεδιάδα της Χαιρώνειας, επιτυγχάνοντας
της πανεθνική συμμαχία των Ελληνικών Πόλεων-Κρατών, υπό την
ηγεσία του, με σκοπό την εκστρατεία κατά των Περσών. Στην
μάχη διακρίθηκε ιδιαίτερα ο 18χρονος υιός του Φιλίππου,
Αλεξάνδρος, ως διοικητής του ιππικού. Ο Φίλιππος σεβάστηκε
την δόξα και της ιστορία της ηττημένης Αθήνας και δεν της
συμπεριφέρθηκε ως κατακτητής, αλλά αντιθέτως εγγυήθηκε την
πολιτική αυτονομία της.
-------
3 Αυγούστου
Δαλματού, Φαύστου και Ισαακίου οσ., Θεοκλητούς οσ., Σαλώμης Μυροφόρου,
Θεοδώρας της εν Θεσ/νίκη

1582 Οι Μανιάτες ζητούν την βοήθεια του Πάπα της Ρώμης για να
διώξουν τους τούρκους.

1770 Ο Λάμπρος Κατσώνης πλήττει τον τουρκικό στόλο έξω από την Ύδρα.

1824 Δύναμη 600 τούρκων ιππέων, υπό τον Ομέρ Πασά, επιτίθεται κατά
των Ελλήνων στην Αθήνα. Μετά από σκληρή μάχη, οι τουρκικές
δυνάμεις εγκαταλείπουν τον αγώνα και αποσύρονται στην Εύβοια
με σοβαρές απώλειες.

1826 Δύναμη 5.000 τούρκων, υπό τον Κιουταχή, επιτίθεται εναντίον
800 Ελλήνων που υπερασπίζουν τα τείχη των Αθηνών, και μετά
από σκληρή μάχη καταλαμβάνουν την πόλη. Οι εναπομείναντες
υπερασπιστές αναγκάζονται να συμπτυχθούν στην Ακρόπολη.

1877 Πεθαίνει ο ηρωικός ναύαρχος της Επαναστάσεως Κωνσταντίνος
Κανάρης.

1946 Η Συνδιάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων παραπέμπει το θέμα της
Βορείου Ηπείρου στο Συμβούλιο των Υπουργών Εξωτερικών (ΗΠΑ,
Μ. Βρετανίας, Γαλλίας, Σοβ. Ενώσεως), όπου και παραμένει
ακόμη σε εκκρεμότητα.
-----------------------
4 Αυγούστου
Των επτά παίδων εν Εφέσω, Ευδοκίας μ.

1822 Ο Χασάν πασάς καταλαμβάνει και καταστρέφει τους Λάκκους
και τον Θέρισο στην Κρήτη μετά από γενναία αντίσταση των
ολιγάριθμων Ελλήνων υπερασπιστών.

1826 Έλληνες επαναστάτες υπό τους Π. Ζαφειρόπουλο και
Σ. Σταϊκόπουλο μαζί με σώμα Επτανησίων αποκρούουν επίθεση
δυνάμεων του Ιμπραήμ.

1869 Με βασιλικό διάταγμα καθιερώνoνται ως Εθνικός Ύμνος της Ελλάδος
οι δύο πρώτες στροφές του "Ύμνου εις την Ελευθερίαν" του
Διονυσίου Σολωμού, μελοποιηθείσες από τον Νικόλαο Μάντζαρο.

1936 Ο Πρωθυπουργός Ιωάννης Μεταξάς, με την σύμφωνη γνώμη
του Βασιλέως Γεωργίου Β', αναστέλλει την λειτουργία του
Κοινοβουλίου και εγκαθιδρύει το δικτατορικό καθεστώς της
4ης Αυγούστου, με σκοπό την ανόρθωση της χώρας.

1960 Έπειτα από παρέμβαση της Ελληνικής Πρεσβείας στο Παρίσι,
απαλείφονται από γνωστό γαλλικό λεξικό οι ερμηνείες του
λήμματος "grec" (Έλληνας) ως απατεώνας, λωποδύτης,
παλιάνθρωπος.
---------------
5 Αυγούστου
Ευθυμίου Πατρ. Κων/πόλεως, Ευγενίου Αιτωλού οσ., Ευσιγνίου μ.,
Χρήστου νεομ.

1624 Οι ενωμένες χριστιανικές δυνάμεις, υπό τον Μπερτόλντο
ντ' Εστέ, εξορμούν από το Ναύπλιο και ανακαταλαμβάνουν με
ευκολία το Άργος και το φρούριό του (Λάρισα), ενώ ο ενετικός
στόλος αγκυροβολεί στις Κεχριές.

1824 Ο Ελληνικός Στόλος υπό τον Γ. Σαχτούρη καταναυμαχεί τον
τουρκικό στο στενό της Μυκάλης μεταξύ Σάμου και Μικράς Ασίας.
Ο Κανάρης πυρπολεί μία τουρκική φρεγάτα, ο Βατικιώτης
ανατινάζει ένα βρίκι και οι πυρπολητές Ραφαλιάς και
Λέκας Ματρόζος πυρπολούν ένα πολεμικό πλοίο. Ο Καπουδάν
πασάς, βλέποντας την μεγάλη καταστροφή του στόλου του,
αποχωρεί και έτσι ματαιώνεται η εχθρική απόβαση στην Σάμο.

1909 Η κυβέρνηση διαλύει την "Πανελλήνια Οργάνωση" για να
δημιουργηθεί κλίμα ύφεσης μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας.
Η οργάνωση συνέχιζε τον Μακεδονικό αγώνα με ειρηνικά
μέσα μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων. [Ως γνωστόν
βεβαίως, οι νεότουρκοι, άμα τη επικρατήσει τους, υιοθέτησαν
ακραία πολιτική εθνοκαθάρσεως).

1917 Πυρκαγιά η οποία προκλήθηκε από τα γαλλικά στρατεύματα
καταστρέφει μεγάλο μέρος της Θεσσαλονίκης.
---------------
6 Αυγούστου
+ Μεταμόρφωσις του Σωτήρος
Αββακούμ οσιομ.

1185 Ο νορμανδικός στρατός φθάνει στην Θεσσαλονίκη και αρχίζει την
πολιορκία της.

1628 Οι τούρκοι θανατώνουν στην Θεσσαλονίκη τον νεομάρτυρα Αββακούμ.

1684 Παραδίδεται η Λευκάδα από τον τούρκο διοικητή Μπεκήρ Αγά στον
ενετό Δελλαδέτσιμα.

1803 Αποτυχημένη πολιορκία του Γυθείου από τους τούρκους.

1826 Δύναμη Ελλήνων και φιλελλήνων υπό τους Γ. Καραϊσκάκη, Κριεζώτη
και Φαβιέρο, κατατροπώνουν τις πολυάριθμες τουρκικές δυνάμεις
του Κιουταχή στην μάχη του Χαϊδαρίου. Οι τούρκοι εγκατέλειψαν
στο πεδίο της μάχης 200 νεκρούς, 2 σημαίες και μεγάλες
ποσότητες πολεμοφοδίων. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν
πεσόντες 30 και πολλοί τραυματίες.

1921 Αρχίζει η διάβαση του νοτίου κλάδου του Σαγγαρίου ποταμού από
το 1ο και 3ο Σώμα Στρατού. Μετά την διάβαση του Σαγγαρίου, ο
Ελληνικός Στρατός διασχίζει την Αλμυρά Έρημο, μέσα στην οποία
οι άνδρες και τα ζώα δοκιμάζονται σκληρά από τον καύσωνα της
άνυδρης, άδενδρης και αμμοσκεπούς αυτής περιοχής.

1964 Η Κυπριακή κυβέρνηση αναλαμβάνει με την Εθνική Φρουρά την
προληπτική εκκαθάριση του τουρκικού προγεφυρώματος Μανσούρας.
---------------
7 Αυγούστου
Νικάνορος ηγ. Ι.Μ. Ζάβοδρας, Θεοδοσίου Αργολίδος οσ., Δομετίου οσ.,
Ναρκίσσου ιερομ.

626 Ο Ελληνικός Στόλος καταναυμαχεί και διασκορπίζει τον στόλο των
αβάρων και σλάβων που πολιορκούσαν την Κωνσταντινούπολη. Η νίκη
αυτή αποδόθηκε στην "Υπερμάχο Θεοτόκο", στην οποία αφιερώθηκε
ο "Ακάθιστος Ύμνος". Επικεφαλής των πολιορκουμένων ήταν ο
πατριάρχης Σέργιος και ο πατρίκιος Βώνος.

---
Η ευγνωμοσύνη του Γένους για την περιφανή αυτή νίκη και σωτηρία
της Πόλεως, τις κρίσιμες εκείνες στιγμές (και ενώ ο Αυτοκράτωρ
Ηράκλειος με τις δυνάμεις του πολεμούσε στην Μέση Ανατολή τους
Πέρσες), εξεφράσθη με το περίφημο "Τη Υπερμάχω", τον Εθνικό Ύμνο
ουσιαστικά του Ελληνισμού των μέσων χρόνων, το οποίο εγράφη για
την περίσταση, και την Ακολουθία του Ακαθίστου Ύμνου προς την
Υπεραγία Θεοτόκο. Το "Τη Υπερμάχω" ετέθη στην αρχή του Ακαθίστου
Ύμνου, ο οποίος είναι παλαιότερος (αρχές 6ου αι.), συνεδέθη όμως
άρρηκτα έκτοτε ο Ύμνος με την σωτηρία της Πόλεως.

Τη Υπερμάχω Στρατηγώ τα νικητήρια,
ως λυτρωθείσα των δεινών ευχαριστήρια,
αναγράφω σοι η Πόλις Σου, Θεοτόκε.
Αλλ' ως έχουσα το κράτος απροσμάχητον,
εκ παντοίων με κινδύνων ελευθέρωσον,
ίνα κράζω Σοι· Χαίρε, Νύμφη ανύμφευτε.

Και συνέχιζαν οι Χαιρετισμοί:

Άγγελος πρωτοστάτης ουρανόθεν επέμφθη ειπείν τη Θεοτόκω το Χαίρε...
...

Χαίρε, της Εκκλησίας ο ασάλευτος πύργος·
χαίρε, της βασιλείας το απόρθητον τείχος.

Χαίρε, δι' ης εγείρονται τρόπαια·
χαίρε, δι' ης εχθροί καταπίπτουσι.
---

1687 Οι ενετοί, υπό τον Μοροζίνι, καταλαμβάνουν την Κόρινθο.

1789 Ο Λάμπρος Κατσώνης καταβυθίζει 3 τουρκικά πλοία στις Κυκλάδες.

1821 Οι τούρκοι της Μεθώνης, μετά από πολύμηνη πολιορκία,
εξαναγκάζονται να συνθηκολογήσουν.

1867 Το θρυλικό ατμόπλοιο "Αρκάδι", το οποίο μετέφερε πολλές
ενισχύσεις από την Ελλάδα στην Κρήτη, βυθίζεται από τουρκικό
πολεμικό.
Νίκη των Κρητών επαναστατών κατά των τούρκων στον Καβαλλαρά
Μιραμπέλλου.

1952 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας
καταλαμβάνει το ύψ. 167 κοντά στον ποταμό Ιμτζίν της Κορέας.
---------------
8 Αυγούστου
+ Αιμιλιανού Κυζίκου, Μύρωνος Κρήτης του θαυμ.,
Τριανταφύλλου και Αναστασίου νεομ.

1570 Οι ενετοί ναύαρχοι Βενιές και Κουφίνι καταλαμβάνουν την Πάρο.

1760 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Τριαντάφυλλο από την Ζαγορά.

1823 Μάχη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου (την νύχτα 8-9 Αυγ. 1823),
κατά την οποία πέφτει ηρωικά ο Μάρκος Μπότσαρης. Τα τελευταία
του λόγια ήταν:
"Αδέρφια, εγώ έκαμα το χρέος μου και πεθαίνω ευχαριστημένος.
Μείνετε πιστοί στην Πατρίδα και στον Θεό. Αφήστε με και
τρεχάτε να τελειώσετε εκείνα που εγώ άρχισα."

1896 Η Ελληνική Κυβέρνηση αποστέλλει εθελοντικά σώματα στην Κρήτη
για ενίσχυση του αγώνα των Κρητών.

1943 Πραγματοποιείται το συνέδριο της Μεμόρραχης, στο οποίο παίρνουν
μέρος 84 αντιπρόσωποι από όλες τις περιοχές της Βορείου Ηπείρου
και αποφασίζεται ομοφώνως να συγκροτηθεί αντιστασιακή οργάνωση
με σκοπό την Ένωση της Β. Ηπείρου με την Ελλάδα.

1964 Η τουρκία εξαπολύει ανηλεή αεροπορικό βομβαρδισμό κατά
των χωριών της βορειοδυτικής Κύπρου, σε αντίποινα για την
επιχείρηση της Εθνικής Φρουράς στην Μανσούρα.

---
Διονυσίου Σολωμού, "Εις Μάρκο Μπότσαρη"

Η Δόξα δεξιά συντροφεύει
τον άντρα που τρέχει με κόπους
της Φήμης τους δύσβατους τόπους,
και ο Φθόνος του στέκει ζερβά,
με μάτια, με χείλη πικρά.

Αλλ' όποτε η μοίρα τού γράψει,
τον δρόμον του κόσμου να πάψει,
η Δόξα καθίζει μονάχη
στην πλάκα του τάφου λαμπρή,
και ο Φθόνος αλλού περπατεί.

Στην πλάκα του Μάρκου καθίζει
η Δόξα λαμπράδες γιομάτη·
κλεισμένο για πάντα το μάτι,
οπού 'χε πολέμου φωτιά· -
ελάτε ν' ακούστε, παιδιά!

Σοφοί λεξιθήρες, μακρά -
μη λάχει σάς βλάψω τ' αυτία·
τρεχάτε στα μνήματα μέσα
και ψάλτε με λόγια τρελά· -
ελάτε ν' ακούστε, παιδιά!

...

Κλεισμένο δεν έμεινε στόμα
απάνου στου Μάρκου το σώμα·
απέθαν', απέθαν' ο Μάρκος·
μια θλίψη, μιαν άκρα βοή,
και θρήνος και κλάψα πολλή.

(...)

Παρόμοια ηχώ θα λαλήσει,
του κόσμου την ύστερη μέρα,
παντού στον καινούριον αέρα·
παρόμοια στους τάφους θα εμβεί,
να κάμει καθένας να εβγεί.
---
---------------
9 Αυγούστου
+ Ματθία αποστόλου, Κων/νου Α' Αρχιεπ. Κων/πόλεως

803 Πεθαίνει άδοξα στην Λέσβο η πρώην αυτοκράτειρα Ειρήνη η
Αθηναία, τελευταία απόγονος της δυναστείας των Ισαύρων.

1466 Οι ενετοί κυριεύουν την Πάτρα.

1500 Η Μεθώνη, η σπουδαιότερη βάση των ενετών στην Πελοπόννησο,
κυριεύεται από τους τούρκους, υπό τον Βαγιαζήτ.

1571 Ο Μουσταφά πασάς καταλαμβάνει την Αμμόχωστο, την οποία
πολιορκούσε πολύ καιρό, μετά από συνθηκολόγηση του ενετού
διοικητού Μπραγκατίν, υπό τον όρο να μην θιγεί ο πληθυσμός.
Ωστόσο ο Μουσταφά μπαίνοντας στην πόλη έκανε άγριες σφαγές.

1825 Εκστρατευτικό σώμα 2.400 ανδρών από την Μονεμβασία αποβιβάζεται
στην Κίσσαμο Κρήτης υπό την αρχηγία του Δημητρίου Καλλέργη και
ενώνεται με Κρήτες επαναστάτες, με σκοπό την ενίσχυση του
νησιού. Μετά από σκληρή αλλά ολιγόωρη μάχη, οι Έλληνες
καταλαμβάνουν το κάστρο της Γραμβούσας και εκδιώκουν τους
2.000 τούρκους του Μουσταφάμπεη.

1828 (ν. ημ.) Υπογράφεται μεταξύ του Άγγλου Ναυάρχου Κόδριγκτον και
του Μωχάμετ Άλη της Αιγύπτου συνθήκη, με την οποία υποχρεώνεται
ο Ιμπραήμ να εγκαταλείψει την Πελοπόννησο.

1956 Οι άγγλοι απαγχονίζουν στην Λευκωσία τους νεαρούς αγωνιστές
της ΕΟΚΑ, Ιωάννη Πατάτσο, Ανδρέα Ζάκο και Χαρίλαο Μιχαήλ. Οι
3 ήρωες βάδισαν περήφανα προς τον θάνατο.
---------------
10 Αυγούστου
Λαυρεντίου αρχιδιακόνου, Ξύστου πάπα Ρώμης, Αγαθονίκης παρθενομ.

1821 Πολυάριθμη τουρκική στρατιά, υπό τον Κεχαγιάμπεη, υφίσταται
μεγάλη πανωλεθρία στην γράνα (οχυρωματική τάφρο) που είχε
ανοιχθεί με διαταγή του Κολοκοτρώνη για να ανακόψει τον δρόμο
Τριπόλεως-Καλαβρύτων. Η νίκη αυτή των Ελλήνων έκρινε την τύχη
της Τριπόλεως.

1822 Ολιγάριθμες Ελληνικές δυνάμεις, υπό τον Βαρνακιώτη, μετά από
6ωρη μάχη στο Ξηρόμερο Ακαρνανίας, αναγκάζουν τον Κιουταχή να
υποχωρήσει προς το Λουτράκι με σοβαρές απώλειες σε έμψυχο και
άψυχο υλικό.

1827 Ήττα των Ελλήνων στον Άγιο Βλάσιο Καλαβρύτων.

1906 Πίπτουν ηρωικώς στην Μπρέσνιτσα Καστοριάς οι Μακεδονομάχοι
Γ. Πατερός και Γ. Μαλισώρος.

1916 Οι ιταλικές δυνάμεις που ευρίσκοντο στον Αυλώνα από τις
12 Δεκεμβρίου 1914, αρχίζουν να επεκτείνουν την κατοχή τους
προς τα νότια και ανατολικά, απαιτώντας την εκκένωση της
Βορείου Ηπείρου από τον Ελληνικό στρατό.

1920 (ν. ημ.) Υπογράφεται η Συνθήκη Ειρήνης των Σεβρών, με την
οποία η Ελλάς καθίσταται η χώρα των δύο ηπείρων και των
πέντε θαλασσών.

1921 Αρχίζει η επίθεση του Ελληνικού Στρατού κατά της τοποθεσίας
Σαγγαρίου, με κατάληψη της περιοχής νοτίως του ποταμού Γκεΐκ
Κατρατζή, περιοχή η οποία και χρησιμοποιείται ως βάση
εξορμήσεως της κυρίας επιθέσεως.
---------------
11 Αυγούστου
Νήφωνος Πατρ. Κων/πόλεως, Εύπλου διακόνου,
Ανάμνησις θαύματος του Αγίου Σπυρίδωνος καθ' ό απηλλάγη η Κέρκυρα
το 1716 της πολιορκίας των τούρκων

1685 Χριστιανικές δυνάμεις από Βενετούς, Σάξονες και ολιγάριθμους
Έλληνες, υπό τον κόμη Βενιτεγκέι, κυριεύουν από τους τούρκους
την Κορώνη.

1716 Τρομακτική θύελλα με αστραπές, κεραυνούς, ισχυρό άνεμο και
κατακλυσμιαία βροχή καταστρέφει τον τουρκικό στόλο που
πολιορκούσε την Κέρκυρα και βρισκόταν στο ανοικτό πέλαγος,
εντελώς απροετοίμαστος για τέτοια ασυνήθιστη κακοκαιρία.
Ο λαός αποδίδει την ευμενή αυτή εξέλιξη σε σωτήρια επέμβαση
του Αγίου Σπυρίδωνος.

1816 Οι τούρκοι θανατώνουν στον Κασαμπά της Μικράς Ασίας τους
νεομάρτυρες Αναστάσιο Πανέρα και Δημήτριο Μπεγιάζη από την
Λέσβο.

1821 Ιδρύεται στην Στουτγκάρδη κομιτάτο για την ενίσχυση της
Επαναστάσεως.

1996 Ο Αναστάσιος Ισαάκ φονεύεται στις 16:30, στα όρια του
κατεχόμενου τμήματος της Κύπρου στην περιοχή της Δερύνειας,
από όχλο βαρβάρων τούρκων (υποκινηθέντων από την τουρκική
και κατοχική κυβέρνηση), με ρόπαλα, μαχαίρια, πέτρες και
λοστούς, κατά την διάρκεια εκδηλώσεως διαμαρτυρίας κατά της
τουρκικής κατοχής. Η θρασύτης των βαρβάρων κατακτητών προκαλεί
τον αποτροπιασμό και την αγανάκτηση της παγκόσμιας κοινής
γνώμης και εξεγείρει ολόκληρο τον Ελληνισμό.





Οι τελευταίες στιγμές των ηρώων σε βίντεο:

---------------
12 Αυγούστου
Ανικήτου, Φωτίου μ., Σεργίου, Στεφάνου οσ.

838 Οι άραβες καταλαμβάνουν με προδοσία το Αμόριο της Μικράς Ασίας,
πατρίδα του αυτοκράτορα Θεοφίλου, το οποίο υπερασπιζόταν ο
στρατηγός Αέτιος.

1376 Ανέρχεται στον θρόνο της Ελληνικής Αυτοκρατορίας ο Ανδρόνικος Δ'
Παλαιολόγος.

1821 Ήττα των Ελλήνων επαναστατών στον Μύλο Ευβοίας.

1825 Οι αιγύπτιοι ηττώνται στα Τρίκορφα Αρκαδίας από τους Έλληνες.

1921 Η Χ Μεραρχία καταλαμβάνει μετά από διήμερο σκληρό αγώνα την
οχυρή θέση Ιλίτζια.
---------------
13 Αυγούστου
+ Η' Ματθαίου
Ανακομιδή λειψ. Μαξίμου ομολ., Ευδοκίας Βασιλίσσης, Ξένης οσ.

490 π.Χ. ΜΑΧΗ ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ
10.000 Αθηναίοι και 1.000 Πλαταιείς, υπό τον Μιλτιάδη,
συντρίβουν 55.000 Πέρσες, υπό τον Δάτι και τον Αρταφέρνη.
Έλληνες ήρωες πεσόντες 192. Πέρσες νεκροί 6.400.

---
Η μεγάλη στιγμή της Παγκοσμίου Ιστορίας που σηματοδότησε
την νίκη του Ελληνικού Πνεύματος και Πολιτισμού επί της βαρβαρότητος
και του εξουσιασμού.

"Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι Μαραθώνι
χρυσοφόρων Μήδων εστόρεσαν δύναμιν."
(Σιμωνίδης ο Κείος)
---

1820 Ο Αλή πασάς πυρπολεί τα Ιωάννινα μόλις πληροφορήθηκε την
εκστρατεία του σουλτάνου εναντίον του.

1825 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Κ. Κανάρη, επιτίθεται κατά του
αιγυπτιακού στην Αλεξάνδρεια.

1828 Σφαγές Ελλήνων από τους τούρκους στο Ηράκλειο της Κρήτης.

1919 Επιχειρήσεις στα όρη του Αϊδινίου. Στην πόλη οι Τούρκοι
επιδίδονται σε σφαγές και λεηλασίες.

1922 Αρχίζει τουρκική επίθεση ευρείας κλίμακος, μετά από ισχυρότατη
προπαρασκευή πυροβολικού, με κύρια προσπάθεια νοτιοδυτικά του
Ακροϊνού (Αφιόν Καραχισάρ).

1944 Γερμανική δύναμη 7.000 ανδρών, υποστηριζόμενη από πυροβολικό
και αεροπορία, επιτίθεται στα Ανώγεια της Κρήτης. Οι απώλειες
σε νεκρούς και τραυματίες υπήρξαν σημαντικές, ενώ 940 σπίτια
μεταβλήθηκαν σε ερείπια.

2004 Διεξάγονται στην Αθήνα, για δεύτερη φορά μετά το 1896, οι
Ολυμπιακοί Αγώνες των νεωτέρων χρόνων.
---------------
14 Αυγούστου
+ Προεόρτια Κοιμήσεως Θεοτόκου, Μιχαίου προφήτου.

1826 Δύναμη από 2.000 Έλληνες, υπό τους Νικηταρά, Πλαπούτα και
Γενναίο Κολοκοτρώνη επιτίθεται κατά των στρατοπεδευμένων
αιγυπτίων στο Βασσαρα Λακωνίας, όπου κρατούνταν 300 Έλληνες
αιχμάλωτοι, και τους αναγκάζει να τραπούν εις φυγήν.

1921 Καταλαμβάνεται μετά από σκληρούς αγώνες η πρώτη αμυντική
γραμμή των τούρκων στην τοποθεσία Σαγγαρίου. Το Γ' Σώμα Στρατού
καταλαμβάνει την τοποθεσία Σαπάντζας, το Α' Σώμα Στρατού την
τοποθεσία Ταμπούρ Ογλού και το Β' Σώμα Στρατού την περιοχή
Καλέ Γκρότο.

1922 Η κατάληψη από τους τούρκους ζωτικών σημείων της αμυντικής
τοποθεσίας δυτικώς του Ακροϊνού (Αφιόν Καραχισάρ), η αποτυχία
αποτελεσματικής επεμβάσεως της Ελληνικής εφεδρείας, η αδυναμία
συμμετοχής του πυροβολικού για υποστήριξη του αμυντικού αγώνα,
λόγω του εδάφους, και η βαθειά εισχώρηση της τουρκικής μεραρχίας
ιππικού στο εσωτερικό της αμυντικής τοποθεσίας, υποχρεώνουν την
Στρατιά Μικράς Ασίας να αρχίσει γενική σύμπτυξη. Στην ταχεία
κατάρρευση του Μετώπου συνετέλεσαν ακόμα το χαμηλό ηθικό των
ανδρών από την μακρά απραξία τους και η επίδραση του επάρατου
εσωτερικού διχασμού, ο οποίος είχε επεκταθεί και στον στρατό.

1944 Οι γερμανοί πυρπολούν το Πλατύστομο Φθιώτιδος.

1974 Η τουρκία, βάσει προσχεδιασμένης επιχειρήσεως, διατάσσει την
προέλαση των στρατευμάτων της στην Κύπρο (σχέδιο "Αττίλας 2")
και καταλαμβάνει το 36,3% της νήσου. Ο εισβολέας προβαίνει σε
σφαγές, λεηλασίες και βιαιότητες σε ευρεία κλίμακα, προκαλώντας
200.000 πρόσφυγες.

1996 Ο Σολωμός Σολωμού πίπτει ηρωικώς στην Δερύνεια της Κύπρου, από
τα πυρά των τουρκικών κατοχικών δυνάμεων, ενώ επιχειρεί να
αποκαθηλώσει την σημαία του βαρβάρου κατακτητού.
Η εικόνα του νεαρού αυτού Κυπρίου, να περνά τα συρματοπλέγματα
και να σκαρφαλώνει λεβέντικα προς τον θάνατο και την αθανασία,
αντικρύζοντας περιφρονητικά, με το τσιγάρο στα χείλη, τις κάνες
των εχθρικών όπλων, συγκλονίζει την παγκόσμια κοινή γνώμη και
εξεγείρει ολόκληρο τον Ελληνισμό. ΑΘΑΝΑΤΟΣ!





Οι τελευταίες στιγμές των ηρώων σε βίντεο:

---------------
15 Αυγούστου
+ ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

717 Έναρξη της δεύτερης πολιορκίας της Κωνσταντινουπόλεως από τους
άραβες.

718 Οι Βυζαντινοί καταστρέφουν με υγρό πυρ πολλά πλοία του
αραβικού στόλου, ο οποίος προσπάθησε να πολιορκήσει την
Κωνσταντινούπολη.

1002 Οι βούλγαροι, υπό τον τσάρο Σαμουήλ, καταλαμβάνουν την
Αδριανούπολη, λεηλατούν την πόλη και σφάζουν χιλιάδες κατοίκους.

1118 Θάνατος του Αυτοκράτορος Αλεξίου Α' Κομνηνού. Τον διαδέχεται
ο υιός του Ιωάννης Β'.

1185 Ο νορμανδικός στόλος, υπό τον ναύαρχο Μαργαριτόνη, εισέρχεται
στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης.

1261 Ο Μιχαήλ Παλαιολόγος εισέρχεται στην Κωνσταντινούπολη,
μετά την εκδίωξη των λατίνων στις 25 Ιουλ. του ιδίου έτους
από τον στρατηγό Αλέξιο Στρατηγόπουλο, και στέφεται για
δεύτερη φορά Αυτοκράτωρ.

1461 Ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής καταλαμβάνει την Τραπεζούντα και
καταλύει την ομώνυμη Αυτοκρατορία.

1500 Τουρκικές δυνάμεις υπό τον σαντζάκμπεη της Πελοποννήσου
Αλή πασά κυριεύουν την Κορώνη και την Πύλο.

1821 Νίκη των Ελλήνων επαναστατών επί των τούρκων στο Κούτσι
Αργολίδος.

1882 Οι Τούρκοι επιτίθενται κατά χωριών της Θεσσαλίας.

1904 Ανταρτικό σώμα υπό τον Μακεδόνα οπλαρχηγό Παντελή Κόκκινο
εισέρχεται στην Δυτική Μακεδονία για να δράσει κατά των
βουλγάρων στην περιοχή Βογατσικού.

1909 Κίνημα αξκών ("Στρατιωτικός Σύνδεσμος") στο Γουδί με
επικεφαλής τον Σχη (ΠΖ) Ν. Ζορμπά και αιτήματα την
αναδιοργάνωση του στρατεύματος και την εξυγίανση του πολιτικού
βίου της χώρας.

1940 Ιταλικό υποβρύχιο τορπιλίζει στο λιμάνι της Τήνου το
καταδρομικό "Έλλη", το οποίο βρισκόταν εκεί για τον εορτασμό
της Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Η προκλητική αυτή ενέργεια
προκάλεσε την παγκόσμια αγανάκτηση.
---------------
16 Αυγούστου
+ Αγίου Μανδηλίου, Διομήδους, Αλκιβιάδους μ., Γερασίμου Κεφαλληνίας,
Τιμοθέου Ευρίππου

963 Ο Νικηφόρος Β' Φωκάς στέφεται Αυτοκράτωρ.

1680 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Σταμάτιο από τον Βόλο.

1828 Σφαγές Ελλήνων από τούρκους στο Ρέθυμνο.

1920 Ο Ελληνικός Στρατός (Α' ΣΣ) απελευθερώνει τις Τεμενόθυρες
(Ουσάκ) της Μικράς Ασίας.

1943 Γερμανική δύναμη 400 ανδρών καταστρέφει ολοσχερώς το χωριό
Κομμένο της Άρτας και εξοντώνει 317 κατοίκους (145 άνδρες και
172 γυναίκες).

1960 Η Κύπρος ανακηρύσσεται επισήμως ανεξάρτητη.
---------------
17 Αυγούστου
Μύρωνος Κυζίκου, Παύλου και Ιουλιανής μ., Δημητρίου οσιομ. Σαμαρίνης

1827 Φτάνει από το Ναύπλιο και εγκαθίσταται στην Αίγινα η Ελληνική
Κυβέρνηση, με υπόδειξη των Μαυροκορδάτου και Ζαΐμη, καθώς και
των Ναυάρχων Κόδριγκτον και Δεριγνύ.

1828 Ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας ιδρύει το πρώτο Τάγμα
Πυροβολικού, αποτελούμενο από επιτελείο και 6 πυροβολαρχίες
υπό τη διοίκηση του Σχη (ΠΒ) Ν. Πιέρρου.

1921 Αποκαθίσταται νέα γραμμή ανεφοδιασμού της Στρατιάς Μικράς Ασίας,
μέσω της γέφυρας Καβουντζί. Η τουρκική εφημερίδα Vakit (Χρόνος)
γράφει: "Έρχονται από την Γερμανία για την Ανατολή 26 αεροπλάνα".
Οι ηττημένες [Σημ. Φ.Μ. και όχι μόνο] δυνάμεις του Α' Π.Π.
συνεχίζουν ακώλυτα την συνεργασία τους, εν γνώσει μάλιστα των
υποτιθεμένων "συμμάχων" μας.

1944 Τμήματα Ελλήνων ανταρτών του ΕΔΕΣ επιτίθενται στο χωριό Μενίνα
κατά των οχυρωμένων Γερμανών (254 άνδρες) και μετά από σκληρό
διήμερο αγώνα επιτυγχάνουν την εξουδετέρωσή τους.
---------------
18 Αυγούστου
Φλώρου, Λαύρου, Ιουλιανής, Λέοντος μ., Σωφρονίου οσ.,
Αρσενίου του Νέου εν Πάρω οσ.

1452 Ανεπιτυχής επίθεση του Μωάμεθ Β' κατά της Κωνσταντινουπόλεως.

1822 Η Πελοποννησιακή Γερουσία ανακηρύσσει Αρχιστράτηγο τον
Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

1904 Ανταρτικό σώμα 14 ανδρών υπό τον Ευθύμιο Καούδη, εισέρχεται
από την ελεύθερη Ελλάδα στη Δυτ. Μακεδονία, με προορισμό
δράσεως την περιοχή Κορεστίων (περιοχή όρους Βίτσι).

1916 Οι γερμανο-βούλγαροι κυριεύουν την Ηράκλεια.

1920 Απελευθερώνεται ο Συνάος (Σιμάβ), νοτίως της Προύσας.

1921 Η Στρατιά Μικράς Ασίας συνεχίζει τις σφοδρές επιθέσεις
εναντίον των τούρκων στον τομέα Σαγγαρίου και ιδίως επί των
υψωμάτων Σαρί-Χαλίλ και Καρ-Κουγιού. Παρά την σφοδρή αντίσταση,
οι τούρκοι υποχωρούν συνεχώς. Ο Ελληνικός στρατός περνά τον
Σαγγάριο και την στενωπό του Πολατλί.
---------------
19 Αυγούστου
+ Ανδρέου Στρατηλάτου Μεγαλομάρτυρος και των συν αυτώ 2593 μαρτύρων,
Τιμοθέου, Αγαπίου, Θέκλης, Ευτυχιανού, Στρατηγίου μ., Θεοφάνους οσ.

1826 Οι Νικηταράς, Πλαπούτας και Γενναίος Κολοκοτρώνης νικούν τον
Ιμπραήμ, στον Μπασαρά Λακωνίας.
Επιστολή του Γ. Καραϊσκάκη προς την Κυβέρνηση: "Απέθανεν
η σύζυγός μου εις το νησί Κάλαμος και ήθελον να υπάγω να
οικονομήσω τα παιδιά μου, αλλά δεν αφήνω την Πατρίδα".

1849 Καταστέλλεται από τις αγγλικές αρχές της Κεφαλληνίας
επαναστατικό κίνημα των Ελλήνων κατά της αγγλίας στην νήσο.

1916 Οι γερμανο-βούλγαροι κυριεύουν το Σιδηρόκαστρο.

1921 Λήγει η μάχη του Αρτίζ Νταγ, μετά την κατάληψή του από το
4ο και 14ο Σύνταγμα Πεζικού. Οι τούρκοι αναδιπλώνονται με
σοβαρές απώλειες και ένα τουρκικό τάγμα συλλαμβάνεται
αιχμάλωτο.
---------------
20 Αυγούστου
+ Θ' Ματθαίου
Σαμουήλ προφ., των εν Βιζύη μ., Θεοχάρου Νεαπολίτου νεομ.

480 π.Χ. ΜΑΧΗ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ
Ο Βασιλεύς της Σπάρτης Λεωνίδας, 300 συμπολίτες του και
700 Θεσπιείς, πίπτουν ηρωικώς μέχρις ενός, υπερασπιζόμενοι
το στενό των Θερμοπυλών κατά των ασυγκρίτως υπερτέρων
αριθμητικώς δυνάμεων των Περσών και υπεραμυνόμενοι των
ιερών και οσίων του Έθνους μας. Ο Διηνέκης, ο Αλφαίος,
ο Μάρων και ο Διθύραμβος διακρίνονται ιδιαιτέρως στην μάχη.
Η θυσία αυτή αποτελεί έκτοτε παράδειγμα προς μίμησιν για
τις μεταγενέστερες γενεές.

917 Οι βούλγαροι, υπό τον Συμεών, νικούν τον Αυτοκρατορικό Στρατό,
υπό τον Λέοντα Φωκά και τον Ρωμανό Λεκαπηνό, στην Αγχίαλο της
Ανατ. Ρωμυλίας.

1823 Οι Κρήτες επαναστάτες νικούν σε σκληρή μάχη τους τούρκους στις
Αμουργέλλες της επαρχίας Μονοφατσίου.

1824 Κυκλοφορεί η "Εφημερίς των Αθηνών".

1921 Ο Ελληνικός Στρατός καταλαμβάνει την τοποθεσία Αρτίζ Νταγ -
Τσαλ Νταγ του Σαγγαρίου, μετά από σκληρούς, επίμονους και πολύ
αιματηρούς αγώνες. [Έσχατο όριο προωθήσεως των δυνάμεών μας.]

1944 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες στην Ναύπακτο.

---
Δύο γεγονότα με απόσταση 2400 ετών ακριβώς.
Τότε, οι βάρβαροι στην καρδιά της Ελλάδος.
2400 χρόνια μετά, λίγο πριν την Άγκυρα,
ο απελπισμένος αγώνας να ξεριζωθεί η ίδια η καρδιά του βαρβάρου.

Τα βέλη των βαρβάρων έκρυβαν τον ήλιο, λένε, στις Θερμοπύλες.
Τίποτα δεν έκρυβε τον ήλιο 2400 χρόνια μετά στην Αλμυρά Έρημο
και στα βραχώδη οροπέδια του Κάλε Γκρότο, πέρα τον Σαγγάριο.
Είτε "υπό σκιάν" είτε υπό τον καυτό ήλιο,
χωρίς εφόδια, ξεκούραση, αναπαμό,
ο Έλλην Στρατιώτης συνεχίζει να δίνει τον υπέρ πάντων Αγώνα.
Δεν υπάρχει εχθρός να καταβάλει την ψυχή του, μόνο η προδοσία.
Αυτός όμως συνεχίζει, συνεχίζει να προεκτείνει την ανθρώπινη
θέληση, πίστη και αντοχή στα όρια του υπερφυσικού.
Μέχρις εσχάτων.

Ας τους θυμόμαστε.


"Μολών Λαβέ." (Λεωνίδας προς Ξέρξη)

"Ή ταν ή επί τας." (Οι Σπαρτιάτισσες μάνες προς τους γιους τους)

"Υπό σκιήι"
(Διηνέκης (Σπαρτιάτης πολεμιστής)` απάντηση στην παρατήρηση ότι οι Πέρσες
είναι τόσοι πολλοί που τα βέλη τους κρύβουν τον ήλιο: Καλύτερα,
θα πολεμήσουμε υπό σκιάν!)
(Ηρόδοτος, VII, 226)
"Λακεδαιμονίων δε και Θεσπιέων τοιούτων γενομένων
όμως λέγεται άριστος ανήρ γενέσθαι Σπαρτιήτης Διηνέκης`
τον τόδε φασί ειπείν το έπος πριν ή συμμίξαι σφεας τοισι Μήδοισι,
πυθόμενον προς τευ των Τρηχινίων
ως επεάν οι βάρβαροι απιέωσι τα τοξεύματα,
τον ήλιον υπό του πλήθεος των οϊστών αποκρύπτουσι`
τοσούτο πλήθος αυτών είναι`
τον δε ουκ εκπλαγέντα τούτοισι ειπείν,
εν αλογίηι ποιεύμενον το Μήδων πλήθος,
ως πάντα σφι αγαθά ο Τρηχίνιος ξείνος αγγέλλοι,
ει αποκρυπτόντων των Μήδων τον ήλιον
υπό σκιήι έσοιτο προς αυτούς η μάχη και ουκ εν ηλίωι."

Επίγραμμα για τους 300 Σπαρτιάτες:
"Ω ξειν', αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις
ότι τήδε κείμεθα
τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι."
(Σιμωνίδης ο Κείος)

Επίγραμμα για τους 700 Θεσπιείς:
"Άνδρες τοι ποτ' έναιον υπό κροτάφοις Ελικώνος,
λήματα των αυχεί Θεσπιάς ευρύχορος."

Κ.Π. Καβάφη, "Θερμοπύλες":
"Τιμή σ' εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες`
δίκαιοι κ' ίσιοι σ' όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ' ευσπλαχνία`
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι, κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ' εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε`
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους.

Και περισσότερη τιμή τούς πρέπει
όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
κ' οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε."

Φ.Μ.
---
---------------
21 Αυγούστου
Θαδδαίου απ., Βάσσης και τέκνων αυτής

705 Εκθρόνιση του Αυτοκράτορος Τιβερίου Β' από τον Ιουστινιανό Β'
τον ρινότμητο.

1056 Πεθαίνει η Θεοδώρα, τελευταία απόγονος της Μακεδονικής
δυναστείας. Την διαδέχεται ο Μιχαήλ ΣΤ' Στρατιωτικός.

1821 Ο οδυσσέας Ανδρούτσος καταλαμβάνει την Ακρόπολη των Αθηνών.

1866 Συνέρχεται στα Σφακιά Γενική Συνέλευση των Κρητών, η οποία
κηρύσσει την ένωση της Κρήτης με τη μητέρα Ελλάδα και υψώνει
την Σημαία της Επαναστάσεως.

1921 Το Νότιο Συγκρότημα Μεραρχιών αναλαμβάνει εκκαθαριστική
επιχείρηση κατά της 6ης τουρκικής μεραρχίας στην περιοχή
Σαντικλί.

1929 Αρχίζει τις εργασίες της η Αγροτική Τράπεζα.

1944 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες στην Αγυιά Κρήτης.
---------------
22 Αυγούστου
Αγαθονίκου και των συν αυτώ, Αθανασίου Ταρσού, Ειρηναίου διακ.,
Αριάδνης Βασιλίσσης

1645 Παράδοση της πόλεως των Χανίων από τους ενετούς στους
τούρκους, μετά από δίμηνη πολιορκία.

1686 Ο ενετός αρχιστράτηγος Φραγκίσκος Μοροζίνι κυριεύει από τους
τούρκους το Ναύπλιο, μετά από μακρά πολιορκία.

1920 Η Στρατιά Μικράς Ασίας ολοκληρώνει τις επιχειρήσεις
καταλαμβάνοντας την γραμμή Προύσα-Τσεντίζ-Ουσάκ.

1921 Το Α' και Γ' Σώμα Στρατού προσπαθούν με συντονισμένη ενέργεια
να διευρύνουν το προγεφύρωμα στον Σαγγάριο. Η Στρατιά Μικράς
Ασίας συντάσσει έκθεση, αναφέροντας ότι θεωρεί επικίνδυνη την
παράταση των επιχειρήσεων στην περιοχή ανατολικά του Σαγγαρίου.
Αναλύοντας την κατάσταση, τις δυσχέρειες ανεφοδιασμού και
επικοινωνιών, τις αναμενόμενες παρατεταμένες βροχοπτώσεις
και την κατάσταση του αντιπάλου, συνιστά στην κυβέρνηση να
προσπαθήσει να επιτύχει ανακωχή των εχθροπραξιών.

1940 Οι γερμανοί εκτελούν 40 Έλληνες στο Αμάρι της Κρήτης.

1943 Το Ελληνικό αντιτορπιλικό "Πίνδος" και το αγγλικό "Ήστον"
βυθίζουν γερμανικό υποβρύχιο κοντά στις Συρακούσες (Σικελία).
---------------
23 Αυγούστου
+ Απόδοσις Κοιμήσεως Θεοτόκου, Ειρηναίου Λουγδούνου, Καλλινίκου Α' ομολ.

480 π.Χ. Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Ευρυβιάδη, νικά τον
περσικό στόλο του Ξέρξη κοντά στο ακρωτήριο Αρτεμίσιον της
Ευβοίας. Οι Αθηναίοι Λυκομήδης και Κλινίας αριστεύουν στην
ναυμαχία.

1825 Η φρουρά του Μεσολογγίου ανατινάσσει χαρακώματα του Κιουταχή.
Οι Έλληνες επαναστάτες νικούν τους Τούρκους σε μάχη στα
Σκούρτα Βοιωτίας.

1906 Ο αρχηγός του ανταρτικού σώματος κατά τον Μακεδονικό Αγώνα
Κων/νος Γαρέφης, προσβάλλει με επιτυχία τις συμμορίες
τις συμμορίες των αρχικομιτατζήδων Λούκα και Καρατάσου στα
Καλύβια, κοντά στο Τσερνέσοβο (Γαρέφη). Στην μάχη σκοτώνονται
14 κομιτατζήδες, οι δύο αρχηγοί τους, αλλά και ο Γαρέφης.

1922 Τα υποχωρούντα στην Μ. Ασία Ελληνικά στρατεύματα (XII Μεραρχία)
αποκρούουν επίθεση των τούρκων για την κατάληψη του σταθμού
Σαλιχλή, διευκολύνοντας έτσι την σύμπτυξη των δυνάμεών μας
προς τα λιμάνια επιβίβασης.
---------------
24 Αυγούστου
+ Κοσμά Αιτωλού ισαποστ. και ιερομ., Ανακομιδή ι. λειψ. Διονυσίου Αιγήνης

1185 Οι νορμανδοί υπό τον κόμη Αλδουΐνο κυριεύουν την Θεσσαλονίκη.
Δυστυχώς ο Διοικητής Δαυίδ Κομνηνός απεδείχθη ανάξιος των
κρισίμων περιστάσεων. Ούτε για την ασφάλεια της πόλεως είχε
φροντίσει, ούτε για την πραγματική κατάσταση πληροφορούσε την
κεντρική Κυβέρνηση. Οι Θεσσαλονικείς, άνδρες, γυναίκες, έφηβοι
και γέροι, συναγωνίσθηκαν επί των τειχών και των πύργων,
"γενόμενοι λέοντες" υπέρ Πίστεως και Πατρίδος. Αλλά τα τείχη
είχαν υποστεί ρωγμές και οι πολιορκούμενοι οπλίτες ήταν πολύ
λίγοι απέναντι των πολιορκητών. Τα πλοία των νορμανδών γέμισαν
αιχμαλώτους. Πτώματα βρίσκονταν στις οδούς, δίπλα σε σφαγμένα
σκυλιά και γαϊδούρια. Οι νορμανδοί λήστευαν τις οικίες, μίαιναν
τα ιερά της Ορθοδοξίας και άρπαζαν ιεροσύλως ότι ήθελαν. Δεν
σεβάσθηκαν ούτε τον ιερό τάφο του Αγίου Δημητρίου του
Μυροβλήτου.

1422 Ο Αυτοκράτωρ Μανουήλ Β' αποκρούει ισχυρή επίθεση 50.000
τούρκων, υπό τον Μουράτ Β', κατά της Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Μουράτ χρησιμοποιεί την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στο
Βαλικλί ως κατοικία του.

1779 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στο Βεράτι, μετά από ραδιουργίες και
των εβραίων, τον νεομάρτυρα και διδάσκαλο του Γένους Κοσμά
τον Αιτωλό.

---
"Καλύτερον, αδελφέ μου, να έχεις ελληνικόν σχολείον εις την
χώραν σου, παρά να έχεις βρύσες και ποτάμια."
(Κοσμάς ο Αιτωλός)

http://www.antibaro.gr/religion/metallhnos_aitwlos.htm
http://www.antibaro.gr/religion/kosmas.htm
---

1824 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Μιαούλη, συγκρούεται με τον
τουρκοαιγυπτιακό, υπό τον Τοπά πασά, σε αμφίρροπη ναυμαχία
μεταξύ Κω και Αλικαρνασσού.

1922 Το Γ' Σώμα Στρατού μεταφέρεται από τον Πάνορμο στην Θράκη.

1935 Πεθαίνει στο Παλαιό Φάληρο ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης.
Είχε γεννηθεί στην Ύδρα το 1855 και ήταν γόνος μεγάλης
οικογένειας, της οποίας τα μέλη διακρίθηκαν για την εθνική
τους δράση κατά την Επανάσταση του 1821.
Υπήρξε ο ατρόμητος Στόλαρχος των Βαλκανικών Πολέμων 1912-13
και κυβερνήτης της θρυλικής Ναυαρχίδας "Γ. Αβέρωφ", που έδρεψε
δάφνες κατά τις ναυμαχίες Έλλης (3 Δεκ. 1912 ) και Λήμνου
(5 Ιαν. 1913), νικώντας κατά κράτος τον τουρκικό στόλο και
επιβεβαιώνοντας έτσι την ελληνική κυριαρχία στο Αιγαίο.
Ο Κουντουριώτης διετέλεσε Αντιβασιλεύς (1920, 1923-24) και
Πρόεδρος της Α' Ελληνικής Δημοκρατίας (1924-29).
---------------
25 Αυγούστου
+ Ανακομιδή Ι. Λειψ. Βαρθολομαίου, Τίτου επ. Γορτύνης Κρήτης

1826 Ο Παύλος Μαρία Βοναπάρτης, ανιψιός του Ναπολέοντος, φθάνει
στην Ελλάδα για να λάβει μέρος στον Αγώνα, αλλά τραυματίζεται
σοβαρότατα στην φρεγάτα "Ελλάς", από μία εντελώς τυχαία
εκπυρσοκρότηση του όπλου του, και λίγο αργότερα πεθαίνει μέσα
στην γενική θλίψη όλων για το τραγικό συμβάν.

1898 Οι τούρκοι, για να καταπνίξουν την φωνή των Κρητών υπέρ της
Ενώσεως, σφάζουν 700 Έλληνες και 15 Άγγλους στο Ηράκλειο Κρήτης.

1921 Η Στρατιά Μικράς Ασίας, μετά την αποτυχία της να διασπάσει την
τουρκική τοποθεσία Σαγγαρίου, λαμβάνει αμυντική διάταξη.

1922 Αρχίζει η μαζική έξοδος του Ελληνισμού της Σμύρνης, αλλά και
των προσφύγων της ενδοχώρας που ακολουθούν την υποχωρητική
κίνηση του Ελληνικού στρατού και έχουν ήδη συρρεύσει στην
πόλη, προς την νησιωτική Ελλάδα.
---------------
26 Αυγούστου
Αδριανού μ., Ναταλίας αγίας, Ιωάσαφ οσίου

1071 Δεινή ήττα του Στρατού της Αυτοκρατορίας μας, υπό τον ηρωικό
και ικανό, αλλά άτυχο και υπονομευθέντα από τους εχθρούς του,
Αυτοκράτορα Ρωμανό Δ' Διογένη, στο Μαντζικέρτ της Μικράς Ασίας,
από τους Σελτζούκους τούρκους, υπό τον σουλτάνο Αλπ Αρσλάν.
Ο Αυτοκράτωρ συλλαμβάνεται αιχμάλωτος. Οι ανατολικές επαρχίες
της Αυτοκρατορίας καταρρέουν και ιδρύεται ισχυρό σελτζουκικό
κράτος.

1821 Μάχη των Βασιλικών. 2.000 Έλληνες υπό τους Γ. Δυοβουνιώτη,
Γκούρα κ.ά. κατατροπώνουν 8.000 τούρκους, οι οποίοι κινούνταν
προς Λιβαδειά, με σκοπό να κατέλθουν στην Πελοπόννησο.

1827 Ο αιγυπτιακός στόλος, υπό τον Μουχαρέ μπέη και τον γάλλο
ναύαρχο, φθάνει στο Νεόκαστρο Μεσσηνίας.

1907 Φονεύονται από τους τούρκους στο χωριό Μοκρίνο της Κερκίνης
(Μπέλες), μετά από προδοσία, ο αρχηγός του ανταρτικού σώματος
Παντ. Παπαϊωάννου και τρεις από τους άνδρες του.

1922 (π. ημ.) Εκκενώνεται από τις ελληνικές δυνάμεις η Μαγνησία
της Μ. Ασίας. Εκδίδεται από την Διοίκηση της Στρατιάς η επίσημη
διαταγή εκκενώσεως της Μικράς Ασίας. Ο αρμοστής Α. Στεργιάδης
εγκαταλείπει από τους πρώτους την πόλη με το βρετανικό θωρηκτό
Iron Duke. Στην ιταλική πρεσβεία της Κωνσταντινουπόλεως
παρατίθεται επίσημο δείπνο προς τιμήν της επιτυχίας των
τουρκικών δυνάμεων.
---------------
27 Αυγούστου
Ι' Ματθαίου
Φανουρίου Νεοφανούς, Ποιμένος του Μεγάλου

479 π.Χ. ΜΑΧΗ ΠΛΑΤΑΙΩΝ, ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΜΥΚΑΛΗΣ.
Ο Στρατός των Λακεδαιμονίων, Αθηναίων και άλλων πολλών
Ελλήνων (100.000 άνδρες συνολικά), υπό τον Σπαρτιάτη Βασιλέα
Παυσανία, νικά τον περσικό στρατό, του Μαρδονίου (300.000
άνδρες) στις Πλαταιές Βοιωτίας. Ο Μαρδόνιος φονεύεται από τον
Σπαρτιάτη Αείμνηστο. Οι Σπαρτιάτες Αριστόδημος, Ποσειδώνιος,
Φιλοκύων και Αμομφάρετος και ο Αθηναίος Σοφάνης αριστεύουν
στην μάχη.
Την ίδια μέρα ο στόλος μας, υπό τον άλλο Σπαρτιάτη Βασιλέα
Λεωτυχίδη, νικά τους Πέρσες, υπό τον Τιγράνη, στην Μυκάλη,
απέναντι από την Σάμο. Ο Αθηναίος Ερμόλυκος αριστεύει στην
ναυμαχία. Η Ιωνία και τα νησιά του Αιγαίου απελευθερώνονται
από τον περσικό ζυγό.

443 Τα Βυζαντινά στρατεύματα ηττώνται στην Φιλιππούπολη από τους
ούννους του Αττίλα.

1823 500 Έλληνες επαναστάτες, υπό τον Δημήτριο Λέκκα, αποκρούουν
ισάριθμους τούρκους ιππείς που κατευθύνονταν από την Θήβα
στην Αθήνα.

1826 Ισχυρές δυνάμεις τουρκο-αιγυπτίων, υπό τον Ιμπραήμ,
επιτίθενται εναντίον της Μανιάκοβας της Μάνης, την οποία
υπερασπίζουν επιτυχώς 300 Έλληνες, υπό τους Παναγ. Κοσονάκο
και Γεωργάκη Μαυρομιχάλη.

1906 Φονεύεται από κομιτατζήδες ο οπλαρχηγός Παπασταύρος Τσάμης
κοντά στα Καλύβια Λάκκου (περιοχή όρους Βίτσι).

1922 (π. ημ.) Τα τελευταία ελληνικά τμήματα εγκαταλείπουν την Σμύρνη
τις πρωινές ώρες. Στις 11 π.μ. εμπροσθοφυλακή του τουρκικού
ιππικού, υπό τον λοχαγό Σερεφετίν, και 400 άτακτοι ιππείς, υπό
τον Κορ Πεχλιβάν, εισέρχονται στην Σμύρνη, ενώ τις βραδυνές
ώρες φθάνει η μεραρχία πεζικού του στρατηγού Μουρσέλ Μπακού.
Κηρύσσεται στρατιωτικός νόμος και συστήνεται έκτακτο
στρατοδικείο. Από τις πρώτες νυκτερινές ώρες, ομάδες τούρκων
χαρακτηρίζουν με κόκκινη βαφή και την εγγραφή Sahibi Islamdir
(μουσουλμανική ιδιοκτησία) δημόσια και ιδιωτικά κτίρια που
πρέπει να προστατευτούν.
[Οι τούρκοι στις 30 Αυγ. πυρπολούν την πόλη και προβαίνουν σε
σφαγή του Ελληνικού πληθυσμού. Μεταξύ των σφαγιασθέντων είναι
και ο Μητροπολίτης Σμύρνης Χρυσόστομος. Η πυρκαγιά συνεχίζεται
μέχρι τις 3 Σεπτεμβρίου, μεταβάλλοντας την πόλη σε σωρό
ερειπίων.]

---
Οι ένδοξες Πλαταιές. 2400 χρόνια μετά ακριβώς, η Σμύρνη...
Ποίαν ύβριν διαπράξαμε; Ποια Νέμεσις μάς εκτύπησε τόσο σκληρά;

---

"Ο Σαλπιγχτής"
Του Γ. Αθάνα

Στερνός απ' όλους δούπησε κι ο σαλπιγχτής στο χώμα.
Της σάλπιγγάς του ο αντίλαλος δεν είχε σβύσει ακόμα.
Της Μικρασίας ξετρέχοντας τα πλάτη πέρα ως πέρα
πότε αντηχούσε σα λυγμός και πότε σα φοβέρα.

Άθαφτος λυώνει ο σαλπιγχτής μεσ' τις βροχές. Παρέκει
η σκουριασμένη σάλπιγγα πιστά τού παραστέκει.
Με του χιονιού το σάβανο τους σκέπασε ο χειμώνας
κι ήταν βαρύς σαν κόλαση, μεγάλος σαν αιώνας.

Μα τι κι αν ήρθε η άνοιξη; Μέσα στο νέο χορτάρι
δε φαίνεται ούτε σάλπιγγα, ούτε σκεβρό κουφάρι.
Μόνο από νύχτα σε νυχτιά βγαίνει το φάντασμά του
και ψάχνει στα χαμόκλαδα να βρει τη σάλπιγγά του...

Μην αποκάμεις, Σαλπιγχτή, και μη λιγοπιστήσεις!
Χιλιάδες νύχτες θα διαβούν, νύχτες σιγής και φρίκης.
Μα θά 'ρθει, θά 'ρθει ένα πρωί που εσύ θα τους χτυπήσεις
με την παλιά σου σάλπιγγα τους νέους σκοπούς της Νίκης!
---
---------------
28 Αυγούστου
Μωυσέος του Αιθίοπος, Εζεκία Δικαίου, Άννας προφήτιδος

1826 Μάχη του Πολυαράβου. Οι οπλαρχηγοί της Μάνης με 2.000 περίπου
άνδρες αντιμετωπίζουν τον κύριο όγκο των δυνάμεων του Ιμπραήμ,
οι οποίες τρέπονται εις φυγήν, εγκαταλείποντας 200 νεκρούς.
Οι Έλληνες είχαν 9 πεσόντες. Έτσι η Μάνη δεν υποκύπτει στον
Ιμπραήμ και μένει ελεύθερη μέχρι τέλους.

1829 Η Υψηλή Πύλη αποδέχεται την συνθήκη Αγγλίας, Γαλλίας και
Ρωσίας περί ανεξαρτησίας της Ελλάδος.

1904 Ο Ανθυπολοχαγός (ΠΒ) Παύλος Μελάς ορίζεται από το Μακεδονικό
Κομιτάτο αρχηγός όλων των ανταρτικών σωμάτων στην Δυτική
Μακεδονία και μαζί με 30 Μακεδόνες, Κρήτες και Μανιάτες
διέρχεται την νύχτα την ελληνοτουρκική μεθόριο κοντά στην
Μονή Μερίτσας στην Καλαμπάκα για να αρχίσει τον αγώνα κατά
και αρχίζει τον αγώνα του κατά των βουλγάρων κομιτατζήδων.

1921 Ξεσπάει επίθεση της 1ης τουρκικής ομάδος μεραρχιών κατά των
θέσεων του Α' Σώματος Στρατού. Τα Ελληνικά τμήματα προτάσσουν
σθεναρή άμυνα που υποχρεώνει τους τούρκους σε σύμπτυξη που
καταλήγει τελικά σε φυγή.

1922 Στην Σμύρνη αρχίζει από το πρωί η οργανωμένη καταστροφή,
λεηλασία και σφαγή στην αρμενική συνοικία. Φθάνει στην πόλη
ο Μουσταφά Κεμάλ και διορίζεται ο Νουρεντίν στρατιωτικός
διοικητής. Ο καλός ποιμένας της Σμύρνης, ο Μητροπολίτης
Χρυσόστομος, κατακρεουργείται από τον τουρκικό όχλο, στον
οποίο παραδίδεται για να "δικαστεί" από τον Νουρεντίν. Ο
σοβιετικός διπλωμάτης Αράλωφ αποστέλλει στην Άγκυρα θερμή
συγχαρητήρια επιστολή για την επιτυχία των τουρκικών δυνάμεων.
---------------
29 Αυγούστου
+ Αποτομή Τιμίας Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου (νηστεία)

1499 Μετά από μακρόχρονη πολιορκία της Ναυπάκτου από ξηρά και
θάλασσα από τους τούρκους, υπό τον Μουσταφά πασά, οι ενετοί
και οι Έλληνες πρόκριτοι πείθουν τον ενετό διοικητή Ιωάννη
Μόρο να παραδώσει υπό όρους την πόλη.

1686 Οι ενετοί, υπό τον Φραγκίσκο Μοροζίνι, νικούν τους τούρκους,
υπό τον Μουσταφά πασά, στο Ναύπλιο και κυριεύουν την πόλη.

1821 Ο Οσμάν Πασάς εισβάλλει στην επαρχία των Σφακίων και καίει
το Άσκυφο. Για πρώτη φορά μετά το 1770 οι τούρκοι κυριεύουν
τα Σφακιά.

1824 Ναυμαχία του Γέροντα, κατά την οποία ο μικρός Ελληνικός Στόλος,
υπό τον Ανδρέα Μιαούλη, κατατροπώνει τον ενωμένο τουρκο-
αιγυπτιακό στόλο.

1828 Γαλλικό εκστρατευτικό σώμα 16.000 ανδρών αποβιβάζεται με
εντολή των Μ. Δυνάμεων στα παράλια της Μεσσηνίας, για να
αναγκάσει τον Ιμπραήμ να αποχωρήσει από την Πελοπόννησο.

1912 Η Ελληνική Αεροπορία θρηνεί τον πρώτο πεσόντα υπέρ του
καθήκοντος, τον Αλ. Καραμανλή, το αεροπλάνο του οποίου έπεσε
στον Κορινθιακό κόλπο.

1916 (π.ημ.) Το Δ' ΣΣ, με Δκτή τον Σχη Χατζόπουλο Ιωάννη,
αιχμαλωτίζεται από τους Γερμανούς και μεταφέρεται στο
Γκαίρλιτς της Σιλεσίας, όπου παρέμεινε μέχρι το τέλος του
Α' Παγκ. Πολέμου. Μετά από αυτό, η Ανατ. Μακεδονία παραδίδεται
ανυπεράσπιστη στους βουλγάρους.

1922 Τουρκική εμπροσθοφυλακή εισέρχεται στην Προύσα.

1949 Η μεγάλη και αποφασιστική νίκη του Εθνικού μας Στρατού επί
των ανταρτικών κομμουνιστικών δυνάμεων στο Βίτσι, σηματοδοτεί
το τέλος του πολυετούς και αιματηρότατου εμφυλίου πολέμου
(1944-49) και την σωτηρία της Ελλάδος από την κομμουνιστική
επιβουλή.

1956 Οι άγγλοι συλλαμβάνουν στην Κύπρο τον Μητροπολίτη Κιτίου
Άνθιμο και εξαγγέλουν σειρά πιεστικών και περιοριστικών μέτρων
εις βάρος του Ελληνικού πληθυσμού.
---------------
30 Αυγούστου
+ Αλεξάνδρου, Ιωάννου, Παύλου Αρχιεπ. Κων/πόλεως

1826 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Ναύαρχο Ανδρέα Μιαούλη, προξενεί
σοβαρές ζημιές και απωθεί τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο στον
κόλπο της Σμύρνης.

1905 Το Σώμα του Ανθλγού Κων. Μπουκουβάλα (Πετρίλου) καταλαμβάνει
την βουλγαρική καλύβα της Γκολεσάτης κοντά στα Γυμνά και
εξοντώνει 19 κομιτατζήδες.

1922 (π. ημ.) Ο τούρκοι καίνε τις Ελληνικές και Αρμενικές συνοικίες
της Σμύρνης (φωτιά που κράτησε πέντε ημέρες), κατασφάζουν τον
πληθυσμό, σκυλεύουν τις εκκλησίες και διαρπάζουν πάσα
περιουσία της ανθηροτάτης Ελληνικής κοινότητας της Σμύρνης.
Η καταστροφή είναι βιβλική.

1956 Ανατίναξη βρετανικού αρματαγωγού στο λιμάνι της Αμμοχώστου
από την ΕΟΚΑ.
---------------
31 Αυγούστου
+ Ανάμνησις Καταθέσεως Τιμίας Ζώνης Υπεραγίας Θεοτόκου.

1657 Οι τούρκοι καταλαμβάνουν την Τένεδο.

1788 Ο Λάμπρος Κατσώνης καταναυμαχεί και τρέπει εις φυγήν τουρκική
μοίρα κοντά στην Κάρπαθο.

1866 Σφακιανοί και Αποκορωνιώτες επαναστάτες πολιορκούν τους
αιγυπτίους, υπό τον Ισμαήλ πασά, στις Βρύσες Χανίων και τούς
υποχρεώνουν να συνθηκολογήσουν. 2.000 τούρκοι που πήγαιναν
να ενισχύσουν τους πολιορκημένους, αντιμετωπίζονται από 300
Έλληνες και υποχρεώνονται να υποχωρήσουν στα Χανιά.

1922 Ο τουρκικός όχλος καίει τις Ελληνικές και Αρμενικές συνοικίες
της Σμύρνης, κατασφάζει τον πληθυσμό, σκυλεύει τις εκκλησίες
και διαρπάζει κάθε περιουσία των Ελλήνων και Αρμενίων. Η
καταστροφή είναι βιβλική.
Η 11η Μεραρχία, υπό τον Υποστράτηγο Νικόλαο Κλαδά, αφού
κυκλώνεται στην περιοχή των Μουδανιών, παραδίδεται στους
τούρκους.
Ο sir Rumbold συστήνει στον λόρδο Curzon να διατάξει την
εκκένωση του Τσανάκαλε από τις αγγλικές δυνάμεις, εάν παραστεί
ανάγκη. Πλήρης παράδοσις γης και ύδατος από τους "συμμάχους"
στον Κεμάλ.

1923 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Κέρκυρα, μετά από βομβαρδισμό της
ανοχύρωτης πόλεως από τον στόλο τους, με αφορμή την δολοφονία
από αλβανούς πράκτορες σε Ελληνικό έδαφος του Στρατηγού
Τελλίνι, μέλους της επιτροπής για τον καθορισμό των Ελληνο-
αλβανικών συνόρων.

ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥΣ

Ονόματα ανδρών

Αγαθοκλής (αγαθός+κλέος) ο έχων καλή φήμη.
Αγησίλαος ( άγω+λαός) ο ικανός ηγέτης .
Αθηναγόρας (Αθήναι+αγορά) ο σοφός αγορητής
Αθηνόδωρος (Αθηνά+δώρο) δώρο της Αθηνάς, ο σοφός.
Αλέξανδρος (αλέξω:απομακρύνω+ανήρ) ο απωθών τους άνδρες, ο ανδρείος.
Αλκιβιάδης (αλκή+βία) ο τολμηρότατος.
Ανδροκλής (ανήρ+κλέος) ο ένδοξος.
Αριστογένης (άριστος+γένος) ο ευγενής.
Αριστόβουλος (άριστος+βουλή) ο άριστος σύμβουλος.
Αριστοκλής (άριστος+κλέος) ο έχων άριστη δόξα.
Αριστομένης (άριστος+μένος) ο ανδρειότατος.
Δημοσθένης (δήμος+σθένος) η δύναμη του λαού.
Διογένης (Ζευς+γένος) ο Θεογένητος
Διομήδης (Διός+μέδων:άρχων) ο άρχων με θεία δύναμη.
Επαμεινώνδας (επί+άμεινον) ο προοδευτικός.
Ετεοκλής (ετεός:αληθής+κλέος) ο έχων αληθινή δόξα.
Ευαγόρας (ευ+αγορεύω) ο καλός ομιλητής.
Ευρυβιάδης (ευρύς+βία) ο πολύ αυταρχικός.
Ευρυσθένης (ευρύς+σθένος) ο καρτερικότατος.
Θεμιστοκλής (θέμις+κλέος) ο ένδοξος υπερασπιστής του δικαίου.
Θουκυδίδης (Θεού+κύδος:δόξα) ο δοξάζων τον θεό.
Θρασύβουλος (θρασύς+βουλεύομαι) ο τολμηρά σκεπτόμενος.
Ιάσων (ίασις:θεραπεία) ο θεραπευτής.
Ίων (ίον:άνθος) ο μενεξεδένιος.
Κίμων (χίμων:χειμών) ο θυελλώδης.
Κλέαρχος (κλέος+άρχω) ο ένδοξος άρχων.
Κλεόβουλος (κλέος+βουλή) ο επινοητικότατος.
Κλεομένης (κλέος+μένος) ο ένδοξος για τη γενναιότητά του.
Κρίτων (κρίνω) ο ευφυής.
Λέανδρος (λαός+ανήρ) ο ανδρείος του λαού.
Μενέλαος (μένος+λαός) η ορμή του λαού.
Μιλτιάδης (μίλτος:ερυθρά βαφή) ο αιματώδης, ο ανδρείος.
Νεοκλής (νέος+κλέος) η νέα δόξα.
Ξενοφών : ο ανδρείος ηγέτης των ξένων
Οδυσσεύς (οδύσσομαι:διώκομαι) ο διωκόμενος υπό των θεών.
Ορέστης (όρος+ίσταμαι) ο ορεσίβιος.
Πάτροκλος (πατρίς+κλέος) η δόξα της πατρίδος
Περικλής (περί+κλέος) ο ένδοξος
Πολυδεύκης (πολύ+δεύκος:γλεύκος) ο πολύ γλυκός
Πύρρος (εκ του πυρρός) ο ξανθοκόκκινος
Σόλων (πιθανώς από το ρ. σέλλω:σείω) ο διασείσας το παλαιό, ριζοσπάστης
Σοφοκλής (σοφός+κλέος) ο έχων δόξα σοφού
Σωκράτης (σώζω+κράτος) ο σωτήρ του κράτους
Τηλέμαχος (τηλέ: μακριά+μάχομαι) ο αγωνιζόμενος μακράν της πατρίδος
Τιμολέων (τιμή+λέων) ο ισχυρός ως λέων
Φαίδων (φως) ο λαμπρός καθ όλα
Φίλιππος (φιλώ+ίππος) ο αγαπών τους ίππους
Φοίβος (φάος:φως) ο ακτινοβόλος
Φρίξος (φρίττω) ο τρομακτικός.


Ονόματα γυναικών

Αγαθόκλεια (αγαθή+κλέος) η έχουσα καλή φήμη
Αγαθονίκη (αγαθή+νίκη) η νικήτρια ένδοξης νίκης.
Aλκηστις (αλκή+εστία) η χάρη της οικογενείας
Αλκμήνη (αλκή+μήνη:σελήνη) η ακτινοβολούσα.
Ανδρομάχη (ανήρ+μάχομαι) η πρόμαχος.
Αριάδνη (άρι:πολύ+αγνή) η αγνότατη
Αρσινόη (άρσις <αίρω+νους) η υψηλόφρων.
Αφροδίτη (αφρός+αναδύω) η αφρογενής, η ωραιοτάτη.
Δηϊδάμεια (δήϊος:εχθρός+δαμάζω) η νικήτρια των εχθρών.
Διώνη (εκ του Διός) η θεϊκή.
Ερατώ (ερώ:αγαπώ) η αξιολάτρευτη, Μούσα
Εριφύλη (έρι:πολύ+φύλον) η έξοχη των γυναικών.
Ευδοξία (ευ+δόξα) η έχουσα καλή φήμη.
Ευνομία (ευ+νέμω:διανέμω) η δίκαιη χορηγός των αγαθών.
Ευρυδίκη (ευρύς+δίκη) η πολύ δίκαιη.
Ευρύκλεια (ευρύς+κλέος) η πολυένδοξη.
Ευτέρπη (ευ+τέρπω) η πολύ ευχάριστη, Μούσα.
Ήβη (ήβη:ακμή) η πάντοτε θαλερή, νέα
Ηλέκτρα (ηλέκτωρ:ο ακτινοβολών ήλιος) η ακτινοβολούσα από χάρη
Ηρώ (Ήρα) η προσωποποίηση της Θεάς Ήρας
Θάλεια (θάλλω) η δροσερή, η ωραία, Μούσα
Θέμις (τίθημι>θεσμός) η θεά του Δικαίου, η άκρως δίκαιη.
Ιοκάστη (ίον+κάζω:στολίζω) η ωραία ως μενεξές.
Ιππολύτη (ίππος+λύω) η αρματιλάτις.
Ίρις (είρω:αγγέλω) η αγγελιοφόρος των θεών.
Ιφιγένεια (ίφι:ισχυρά+γίγνομαι) η πολύ ισχυρή.
Καλλιόπη (κάλλος+ωψ:οφθαλμός) η έχουσα ωραία μάτια.
Καλλιρρόη ( καλώς+ρέω) η δροσερή ως καθαρό νερό.
Κλειώ (κλέος) Η ένδοξη, Μούσα.
Κλεονίκη (κλέος+νίκη) η ένδοξη νικήτρια.
Κλεοπάτρα (κλέος+πάτρη) η δόξα της πατρίδος.
Λητώ (λανθάνω) η μυστηριώδης.
Μελπομένη (μέλπω) η ευφραίνουσα με το άσμα της.
Μυρτώ (μύρτον) η ευχάριστη ως μυρτιά.
Ναυσικά (ναυς+καίνυμαι:υμνούμαι) η υμνούμενη από τους ναυτικούς.
Νεφέλη (νέφω:χύνω ύδωρ) η προσφέρουσα ζωογόνον ύδωρ.
Ξανθίππη η ξανθή ιππεύτρια.
Πηνελόπη (πήνη:υφάδι+λέπω:εκτυλίσσω) η καλλιτέχνις υφάντρια.
Πολυξένη (πολύ+ξενία) η πολύ φιλόξενη.
Πολύμνια (πολύς+ύμνος) η θεία τραγουδίστρια, Μούσα.
Τερψιχόρη (τέρπω+χορός) η τέρπουσα με το χορό της, Μούσα.
Φαίδρα (φαιδρός < φως) η φωτεινή, η λάμπουσα από χάρη.
Φερενίκη (φέρω+νίκη) η νικηφόρος
Φιλομήλα (φιλώ+μέλος) η φιλόμουσος, η φίλη της αρμονίας.
Χρυσηϊς (χρυσός) η πολύτιμη, η χρυσαφένεια.

ΤΟΛΜΗΣΤΕ να υιοθετήσετε και να προβάλλετε στο περιβάλλον σας ένα Αρχαίο Ελληνικό Όνομα. Κάντε ένα δώρο στην ωριμότητά σας, ΤΟ ΑΞΙΖΕΤΕ.