ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΕΠΕΤΕΙΟΛΟΓΙΟΝ

1 Σεπτεμβρίου
+ Αρχή της Ινδικτίωνος
Συμεών Στυλίτου, Αγγελή οσ., Ευανθίας οσ. Νικολάου οσ.

272 π.Χ. Ο Βασιλεύς της Ηπείρου Πύρρος εισέρχεται με τους
οπαδούς του την νύκτα στο Άργος και θα το κυρίευε, αν η
προδοσία δεν γινόταν αμέσως αντιληπτή από Αργείους οπαδούς
του Βασιλέως της Μακεδονίας Αντιγόνου Γονατά. Έτσι, λίγο μετά,
εισχωρούν στην πόλη και τμήματα του στρατού του Αντιγόνου,
καθώς και Σπαρτιάτες με Κρήτες μισθοφόρους. Στις οδομαχίες
που ακολουθούν, ο στρατός του Πύρρου αποδεκατίζεται και ο
ίδιος βρίσκει άδοξο θάνατο από κεραμύδι που έριξε στο κεφάλι
του μία γυναίκα. Διαθέτοντας αναμφισβήτητες στρατιωτικές
ικανότητες και προσωπικό θάρρος, ο Πύρρος ήταν ένας από τους
σπουδαιότερους στρατιωτικούς ηγέτες της εποχής του.

1462 Ο τουρκικός στόλος υπό τον Έλληνα εξωμότη βεζίρη Μαχμούτ πασά,
αρχίζει την πολιορκία του κάστρου της Μυτιλήνης, το οποίο
υπερασπίζονται 5.000 καλά εξοπλισμένοι Έλληνες, Γενουάτες,
Καταλανοί και ιππότες της Ρόδου.

1917 Οι ιταλοί εκκενώνουν τα Ιωάννινα και την υπόλοιπη Νότιο Ήπειρο.
Παραμένουν όμως στην Βόρειο Ήπειρο, αντικαθιστώντας δήθεν τον
Ελληνικό στρατό και συνεχίζοντας την ανθελληνική πολιτική.

1918 Ο Ελληνικός στρατός τρέπει τους βουλγάρους εις φυγήν στο
Μακεδονικό μέτωπο και καταλαμβάνει διαδοχικά τα χαρακώματα
ανάμεσα στα ρέματα Σουσίτσα και Μπιχρούτ, τα υψώματα Γκόλο
Μπίλο, Σχλεμ και Πρεσλάπ, το χωριό Τόβικ και την γέφυρα κοντά
στην μονή Τσεμπρέν. Μεγάλες ποσότητες βουλγαρικού πολεμικού
υλικού και εφοδίων κυριεύονται.

1944 Τμήματα ανταρτών του ΕΔΕΣ επιτίθενται κατά γερμανικής φάλαγγας
στη θέση Ασπροχάλικο της οδού Φιλιππιάδας-Κεράσοβου και την
διαλύουν, προκαλώντας της σοβαρές απώλειες.
---------------
2 Σεπτεμβρίου
Μάμαντος, Διομήδους, Ιωάννου Δ' Νηστευτού, Ελεαζάρ και Φινεές Δικαίων

31 π.Χ. Ναυμαχία του Ακτίου. Ο Οκταβιανός συντρίβει τον στόλο
του Μάρκου Αντώνιου και της Κλεοπάτρας Ζ', οι οποίοι καταφεύγουν
στην Αίγυπτο.

1822 Μετά από συμφωνία με τον Κεσέρ Αχμέτ πασά, οι Σουλιώτες
εγκαταλείπουν από το λιμάνι της Σπλάντζας τον τόπο τους, για
να εγκατασταθούν πρόσφυγες στα Επτάνησα. Από εκεί, παρά την
απαγόρευση των αγγλικών αρχών, διέφυγαν αργότερα στα διάφορα
μέτωπα της νοτίου Ελλάδος, για να πολεμήσουν υπό την αρχηγία
δικών τους ή άλλων οπλαρχηγών.

1829 Υπογράφεται η Συνθήκη της Αδριανουπόλεως μεταξύ Ρωσίας και
Τουρκίας, με την οποία αναγνωρίζεται και η ανεξαρτησία του
Ελληνικού Κράτους.

1849 Οι άγγλοι απαγχονίζουν στην Κεφαλλονιά 40 ενωτικούς Έλληνες.

1906 Ο οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνος Αθανάσιος Χατζηπανταζής
από την Σκοτούσα Σερρών σκοτώνεται σε συμπλοκή με τους
τούρκους στις Σέρρες.

1944 Αρχίζει η εκκένωσις της Ελλάδος από τα γερμανικά στρατεύματα
κατοχής. Η εκκένωσις αρχίζει από τα νησιά του Αιγαίου προς
την Ρόδο και από εκεί προς την ηπειρωτική Ελλάδα. Οι γερμανοί
εκκενώνουν το Σουφλί και την Καρδίτσα και εκτελούν 34 Έλληνες
στην Καλλιθέα και 250 στον Χορτιάτη.

1958 Σε έναν αχυρώνα του Λιοπετρίου της επαρχίας Αμμοχώστου,
στο "Κυπριακό Χάνι της Γραβιάς", όπως έμεινε στην Ιστορία,
διεξάγεται η δραματικότερη και φονικότερη μάχη από την έναρξη
της δράσης της ΕΟΚΑ. Πέφτουν ηρωικώς οι Ανδρέας Κάρνος (23),
Ηλίας Παπακυριάκος (21), Φώτης Πίττας (24) και Χρήστος Σαμαράς
(33) και σκοτώνονται αρκετοί βρετανοί στρατιώτες.
---------------
3 Σεπτεμβρίου
+ ΙΑ' Ματθαίου
Ανθίμου Νικομήδειας, Θεοκτίστου οσ., Φοίβης διακ.

863 Ο Άραβας εμίρης της Μελιτηνής Ομάρ εισβάλλει στο Ελληνικό
έδαφος, διασχίζει λεηλατώντας το θέμα των Αρμενιάκων, φθάνει
στα παράλια του Ευξείνου Πόντου και καταλαμβάνει την Αμισό,
πόλη ιδιαιτέρως σημαντική για το εμπόριο με την Μαύρη Θάλασσα
και την Ανατολή. Ο Στρατηγός των Θρακησίων Πετρωνάς εκστρατεύει
εναντίον του με ισχυρό στρατό, περικυκλώνει στον Πόσοντα, κοντά
στον ποταμό Λαλακάοντα, τον αραβικό στρατό και τον καταστρέφει,
ενώ ο Ομάρ βρίσκει τον θάνατο. Η νίκη των Ελλήνων είχε μεγάλο
αντίκτυπο και εξασφάλισε την κυριαρχία της Μικράς Ασίας. Από
τότε οι άραβες δεν ενόχλησαν πλέον την Αυτοκρατορία. Τα
ακριτικά έπη διασώζουν την ανάμνηση της μεγάλης μάχης.

1826 Καταπλέει στο Ναύπλιο το πρώτο ατμοκίνητο Ελληνικό πολεμικό
πλοίο, "Καρτερία", με πλοίαρχο τον Άγγλο φιλέλληνα Hastings,
ο οποίος είχε συνεισφέρει 5.000 λίρες για την ναυπήγησή του.

1843 Επαναστατημένες Μονάδες του Στρατού με επικεφαλής τον
Συνταγματάρχη Δημήτριο Καλλέργη συγκεντρώνονται την νύκτα
μπροστά στα ανάκτορα και υποχρεώνουν τον Βασιλέα Όθωνα να
παραχωρήσει Σύνταγμα.

1885 Αποστολή υπομνήματος στην Ελλ. Κυβέρνηση και τις Μεγ. Δυνάμεις
από τους Κρήτες αντιπροσώπους για την προστασία του
πολιτεύματος της Νήσου.

1922 Ώρα 01:15. Στην προκυμαία της Κρήνης τελευταίοι παραμένουν
ο Αντισυνταγματάρχης Μαρούλης, Διοικητής του ομωνύμου
αποσπάσματος, ο Μητροπολίτης Κρήνης και ο αρχισαλπιγκτής
του 1ου Συντάγματος Πεζικού Καρράς. Ο τελευταίος σημαίνει
το σάλπισμα της αποχωρήσεως του Στρατού από την Ιωνική γη.

1942 Οι Γερμανοί εκτελούν στις φυλακές Αγιάς Χανίων τον Τχη (ΠΖ)
Ραυτόπουλο Αλεξ. για την αντιστασιακή του δράση.
---------------
4 Σεπτεμβρίου
+ Μωυσέως προφ., Βαβύλα ιερομ., Ερμιόνης μ.,
Ανθίμου Κουρουκλή εκ Κεφαλληνίας

1941 Οι γερμανοί εκτελούν 10 Έλληνες στην Λιβαδειά Ρεθύμνου.

1944 Οι γερμανοί αρχίζουν την εκκένωση της Πελοποννήσου και των
Ιονίων νήσων, ενώ ολοκληρώνουν την εκκένωση του Έβρου.
---------------
5 Σεπτεμβρίου
Ζαχαρίου και Ελισάβετ, γονέων Προδρόμου

1915 Διωγμοί και σφαγές Ελλήνων στην Ανατολική Θράκη.

1918 Τα Ελληνικά στρατεύματα ανατρέπουν στην μάχη της Δοϊράνης το
αμυντικό συγκρότημα των γερμανο-βουλγάρων και τους αναγκάζουν
να υποχωρήσουν.

1921 Η Στρατιά Μικράς Ασίας αποχωρεί από την περιοχή του Σαγγαρίου
προς την αμυντική τοποθεσία 45 χλμ. ανατολικώς του Δορυλαίου
(Εσκή Σεχήρ).

1922 Αποχωρούν από την Μ. Ασία τα τελευταία Ελληνικά τμήματα (Γ' ΣΣ).

1944 Οι γερμανοί εκτελούν 50 Έλληνες στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.
---------------
6 Σεπτεμβρίου
Αρχαγγ. Μιχαήλ θαύμα εν Χώναις, Καλοδότης μ., Θεοκτίστου ναυκλήρου μ.

1916 Οι βούλγαροι κυριεύουν όλα τα υψώματα πάνω από την Καβάλα.
Η ελληνική φρουρά κλείνεται στην πόλη.

1918 Οι Μεραρχίες Σερρών, Κρήτης και το 3ο Σύνταγμα Ιππικού
λαμβάνουν μέρος στην μάχη της Δοϊράνης στο πλευρό των XII και
XVI Βρετανικών Σωμάτων Στρατού.

1955 Με αφορμή το Κυπριακό (και με προηγηθέντα σχεδιασμό και
οργάνωση από τις τουρκικές μυστικές υπηρεσίες και πιθανότατα
υπόθαλψη και από τις βρετανικές) ξεσπούν βίαιες ανθελληνικές
εκδηλώσεις στην Κωνσταντινούπολη και την Σμύρνη, με φόνους,
βασανισμούς και βιασμούς Ελλήνων. Στην Πόλη λεηλατούνται και
καταστρέφονται 4.340 Ελληνικά καταστήματα, 2.600 σπίτια,
73 εκκλησίες, 26 σχολεία, 110 εστιατόρια, 21 εργοστάσια,
27 φαρμακεία, 3 Ελληνικές εφημερίδες. Βεβηλώνονται οι τάφοι
των Πατριαρχών και το νεκροταφείο στο Σισλί.

Ο περίλαμπρος Ελληνισμός της Πόλεως αποτελεί παρελθόν.
Άχρι καιρού.
---------------
7 Σεπτεμβρίου
Πέτρου Ευλαβούς, Ευψυχίου, Σώζοντος, Ταρασίου μ., Κασσιανής υμνογράφου.

413 π.Χ. Οι Συρακούσιοι, υπό τον Σπαρτιάτη Γύλιππο,
καταναυμαχούν τον Αθηναϊκό Στόλο, κοντά στο λιμάνι των
Συρακουσών. Έτσι καταλήγει σε ολοκληρωτική καταστροφή η
προσπάθεια των Αθηναίων να αποκτήσουν τον έλεγχο στην Σικελία.

1715 Μετά από πολιορκία, οι ενετοί του Ferigo Badoer παραδίδουν
στους τούρκους την Μονεμβασία, τελευταίο ενετικό οχυρό
στην Πελοπόννησο. Οι Έλληνες κάτοικοι επιβιβάζονται βιαίως
στα τουρκικά πλοία για να σταλούν οι περισσότεροι στην
Κωνσταντινούπολη και να πουληθούν ως σκλάβοι.

1863 Η Ιόνιος Πολιτεία κηρύσσει την Ένωση με την Μητέρα Ελλάδα.
---------------
8 Σεπτεμβρίου
+ ΓΕΝΕΣΙΟΝ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ
Αθανασίου νεομ.

1479 Εγκατάσταση των τούρκων στην Ζάκυνθο και κατάλυση του λατινικού
Δουκάτου των Τόκκων.

1570 Τουρκικές δυνάμεις του Μουσταφά Πασά κυριεύουν και λεηλατούν
την Λευκωσία, την οποία υπεράσπιζαν ο ενετός τοποτηρητής
Ντάντελο και ο Έλληνας Ευγένιος Συγκλητικός. Η άλωση της
Λευκωσίας σήμανε την επικράτηση των τούρκων σε ολόκληρη σχεδόν
την Κύπρο.

1822 Ναυμαχία Σπετσών, κατά την οποία ο Ελληνικός Στόλος, με 72
πλοία υπό την αρχηγία του Ανδρέα Μιαούλη, νικά τον τουρκικό,
υπό τον Καρά Αλή. Έτσι ματαιώνεται ο ανεφοδιασμός των
πολιορκουμένων τούρκων του Ναυπλίου.

1943 Ανακοινώνεται επισήμως από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς των
Συμμάχων η άνευ όρων συνθηκολόγηση της ιταλίας. Σε μικρό
χρονικό διάστημα οι ιταλικές δυνάμεις κατοχής στην Ελλάδα
αφοπλίζονται, διαλύονται ή εξοντώνονται άγρια από τους
γερμανούς.

1944 Εκτελείται από τους γερμανούς στο Χαϊδάρι, μετά από μακρά
φυλάκιση και απάνθρωπα βασανιστήρια, η ηρωίδα της Εθνικής
Αντιστάσεως Λέλα Καραγιάννη, αρχηγός της αντιστασιακής
οργανώσεως "Μπουμπουλίνα". Μαζί της εκτελέστηκαν 72 ακόμα
Έλληνες.

Επιδρομή 16 Ιερολοχιτών εναντίον γερμανικού φυλακίου της νήσου
Κω και καταστροφή στρατιωτικών εγκαταστάσεων.

1956 Επίθεση μελών της ΕΟΚΑ εναντίον του αστυνομικού σταθμού
Κυρήνειας.
---------------
9 Σεπτεμβρίου
+ Ιωακείμ και Άννας των Δικαίων Θεοπατόρων
Μνήμη Γ' Οικ. Συνόδου

1821 Ο Γεωργάκης Ολύμπιος ανατινάζει το κωδωνοστάσιο της Μονής Σέκου
στην Μολδοβλαχία, παίρνοντας μαζί με τους συμπολεμιστές του
στον θάνατο και τους τούρκους που επιχειρούσαν να τόν
αιχμαλωτίσουν.

1825 Η φρουρά του Μεσολογγίου αποκρούει σφοδρή επίθεση του Κιουταχή.

1826 Ο Μακρυγιάννης νικά τον Κιουταχή στην Αθήνα και κυριεύει
τουρκική αμυντική τάφρο.

1918 Η XIV Μεραρχία, υπό τον Υποστράτηγο Ιωάννη Ορφανίδη, νικά τους
γερμανο-βουλγάρους στην μάχη της Βρέμιτσας και τους καταδιώκει
στην κοιλάδα της Στρώμνιτσας.

1941 Ιδρύεται στην Αθήνα ο "Εθνικός Δημοκρατικός Ελληνικός
Σύνδεσμος" (ΕΔΕΣ), με αρχηγό τον Στρατηγό Ναπολέοντα Ζέρβα.
Ο ΕΔΕΣ συγκρότησε ισχυρές ανταρτικές ομάδες, κυρίως στην
Ήπειρο και Αιτωλ/νία, και με την αντιστασιακή δράση του, σε
συνεργασία με το Συμμαχικό Στρατηγείο Μ. Ανατολής, συνέβαλε
αποφασιστικά στην απελευθέρωση της χώρας.

1944 Οι γερμανοί εκκενώνουν την Νάουσα.
---------------
10 Σεπτεμβρίου
+ Προ της Υψώσεως
Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας παρθ.

1611 Την νύχτα 10/11 Σεπτ. 1611 περίπου χίλιοι επαναστάτες από την
Θεσσαλία και την Ήπειρο εισέρχονται στα Ιωάννινα. Δέχονται
όμως ισχυρή επίθεση και υποχρεώνονται να υποστείλουν την
Σημαία της Επαναστάσεως. Ο επικεφαλής τους Μητροπολίτης
Λάρισας-Τρίκκης Διονύσιος ο Φιλόσοφος (ο αποκληθείς από τους
εχθρούς του "Σκυλόσοφος") συλλαμβάνεται και θανατώνεται με
φρικτά βασανιστήρια (εξεδάρη ζων).

1824 Νικηφόρος ναυμαχία στην Ικαρία.

1825 Ο Ιμπραήμ πασάς φθάνει στην Τρίπολη.

1915 Υπογράφεται το διάταγμα το οποίο κηρύσσει την επιστράτευση.
Η απόφαση λαμβάνεται μετά από συμφωνία του Βασιλέως
Κωνσταντίνου με τον Πρωθυπουργό Ελευθ. Βενιζέλο.

1919 Καθορίζεται επί τόπου η διαχωριστική γραμμή μεταξύ της
Ελληνικής και ιταλικής ζώνης κατοχής ύστερα από συμφωνία
Βενιζέλου και Tittoni.
---------------
11 Σεπτεμβρίου
+ Θεοδώρας οσ., Ηλία οσ., Δημητρίου φιλοσ. και Ευανθίας,
Θεοδώρας Βάστας Μεγαλουπ.

1828 Ο Ελληνικός Στόλος στον Αμβρακικό κόλπο κανονιοβολεί το
φρούριο του Παντοκράτορα.

1866 Οι τούρκοι, υπό τον γενικό διοικητή της Κρήτης Μουσταφά πασά,
επιτίθενται εναντίον της Μαλάξας Χανίων. Μετά από σκληρό αγώνα
οι Κρήτες επαναστάτες αναγκάζονται να υποχωρήσουν, ενώ οι
τούρκοι καίνε τα χωριά των περιοχών Κανδάνου, Λάκκων και
Θερίσου.

1908 Φονεύεται από τους τούρκους στην Ντάρζα (Δυτ. Μακεδονία)
ο οπλαρχηγός Ευάγγελος Κοροπούλης, ο οποίος συνέχιζε την δράση
του και μετά την συμφωνία για την λήξη του Μακεδονικού Αγώνος.

1922 Ξεσπάει το κίνημα των Συνταγματαρχών Νικολάου Πλαστήρα και
Στυλιανού Γονατά στην Χίο και την Μυτιλήνη. Στο κίνημα
προσχωρεί σημαντικό τμήμα των δυνάμεων του Στόλου, υπό τον
Αντιπλοίαρχο Δημήτριο Φωκά, Διοικητή της Ναυτικής Βάσης Χίου.
Ο Συνταγματάρχης Γονατάς απευθύνει εξ ονόματος της
Επαναστατικής Επιτροπής προκήρυξη προς τον Ελληνικό Λαό,
καλώντας σε "ιεράν ένωσιν υπέρ της σωτηρίας της Πατρίδος"
και αξιώνοντας την παραίτηση του Βασιλέως Κωνσταντίνου
και της Κυβερνήσεως Τριανταφυλλάκου και τον σχηματισμό
υπηρεσιακής κυβερνήσεως από μέλη που θα ενέπνεαν
εμπιστοσύνη στους Δυτικούς Συμμάχους.

1943 Τα αντιτορπιλικά "Βασίλισσα Όλγα" και "Αδρίας" με τον
Βρετανικό Στόλο συνοδεύουν τον παραδοθέντα Ιταλικό Στόλο από
την Μάλτα στην Αλεξάνδρεια.

Οι γερμανοί εκτελούν 500 Έλληνες πατριώτες στην Κρήτη.
---------------
12 Σεπτεμβρίου
+ Απόδοσις Γενεθλίου Υπεραγίας Θεοτόκου
Χρυσοστόμου Σμύρνης

1675 Οι Μανιάτες καταλαμβάνουν από τους τούρκους το φρούριο του
Πασαβά Λακωνίας.

1821 Ο τουρκικός στόλος αποβιβάζει στρατό στο Αίγιο.

1822 Οι Υδραίοι πλοίαρχοι Τζερεμές και Θεόδωρος συλλαμβάνουν
τουρκικό πλοίο με αυστριακή σημαία που μετέφερε τροφές στο
πολιορκούμενο Ναύπλιο.

1829 Η τελευταία μάχη της Επαναστάσεως, στο στενό Πέτρας Βοιωτίας
(μεταξύ Θηβών και Λιβαδειάς). 2.500 Έλληνες, υπό τους
Δ. Υψηλάντη, Δυοβουνιώτη και Κριεζιώτη νικούν και καταδιώκουν
8.000 τούρκους.

1885 Κηρύσσεται επιστράτευση και κινητοποίηση του Ελληνικού Στρατού
προς τα ελληνοτουρκικά σύνορα Θεσσαλίας-Μακεδονίας. Σκοπός
ήταν η παροχή εδαφικών αποζημιώσεων στην Ελλάδα λόγω της
πραξικοπηματικής προσάρτησης της Ανατολικής Ρωμυλίας από την
Βουλγαρία.

1916 Ο Ελευθέριος Βενιζέλος με τον Ναύαρχο Κουντουριώτη,
συνοδευόμενοι από 100 περίπου πολιτικούς και στρατιωτικούς
οπαδούς τους, επιβιβάζονται στο Φάληρο στα ατμόπλοια "Εσπερία"
και "Ατρόμητος" και φθάνουν στα Χανιά. Σκοπός ήταν η δημιουργία
επαναστατικής κυβερνήσεως για την συμμετοχή της Ελλάδος στον
πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ.

1943 Τμήματα ανταρτών υπό τον καπετάν Μπαντουβά, μετά από οκτάωρο
σκληρό αγώνα, αποκρούουν ισχυρές γερμανικές επιθέσεις στην Σύμη
Βιάνου του Νομού Ηρακλείου, προκαλώντας σ' αυτές σοβαρές απώλειες.

1944 1.450 άνδρες, γυναίκες και παιδιά σφαγιάζονται στον Μελιγαλά
Κορινθίας από τους αντάρτες του Άρη Βελουχιώτη και τα πτώματά
τους ρίπτονται σε μια πηγάδα.
---------------
13 Σεπτεμβρίου
+ Προεόρτια Υψώσεως Τιμίου Σταυρού
Κορνηλίου εκατοντάρχου, Αριστείδους

1829 Υπογραφή συνθήκης μεταξύ Δ. Υψηλάντη και των τούρκων, μετά την
μάχη του στενού Πέτρας Βοιωτίας. Με την συνθήκη παραχωρείται
στους Έλληνες η περιοχή της Λιβαδειάς, της Φοντάνας, των
Θερμοπυλών μέχρι και την Αλαμάνα. Ήδη ολόκληρη η Στερεά
Ελλάδα, εκτός από την Αθήνα, την Εύβοια και το φρούριο του
Καράμπαμπα στην ακτή της Χαλκίδος, είναι ελεύθερη.

1914 Τμήματα στρατού της Αυτόνομης Βορείου Ηπείρου από 170 περίπου
άνδρες, υπό τους Υπολοχαγούς Αντ. Λεοντοκιανάκη και Περ. Δρέλλια,
προελαύνοντας προς τα βόρεια, χωρίς διαταγή της Αυτονόμου
Κυβερνήσεως, εισέρχονται και απελευθερώνουν το Βεράτιο. Εκεί
δέχονται επίθεση 2.000 περίπου ανδρών των αλβανικών δυνάμεων και
υφίστανται μεγάλες απώλειες. Ο Υπλγός Αντ. Λεοντοκιανάκης και ο
Οπλαρχηγός Γ. Στεφανάκος αιχμαλωτίστηκαν και εκτελέστηκαν.

1943 Το αντιτορπιλικό "Κουντουριώτης" υπό τον Αντιπλοίαρχο
Ε. Μπαλτατζή, αποβιβάζει άγημα στο Καστελλόριζο και υψώνει
την Ελληνική Σημαία στην νήσο.

Το Ελληνικό υποβρύχιο "Λάμπρος Κατσώνης", υπό τον Αντιπλοίαρχο
Β. Λάσκο και πλήρωμα 32 ναυτών, βυθίζεται κοντά στην νήσο Σκιάθο
μετά από εμβολισμό του από γερμανικό πλοίο.

1946 Αλβανική συμμορία 25 ενόπλων που μπήκε στο Ελληνικό έδαφος
από την περιοχή Πλάκας και Ποντικάτων Ηπείρου πέφτει στα πυρά
Ελληνικής περιπόλου και αναγκάζεται να αποχωρήσει. Κατά την
είσοδό της στο Ελληνικό έδαφος προσβάλλει τα στρατιωτικά
φυλάκια 12 και 13.
---------------
14 Σεπτεμβρίου
+ ΥΨΩΣΙΣ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Μνήμη ΣΤ' Οικουμενικής Συνόδου

---
Ημέρα Εθνικής Μνήμης για την γενοκτονία των Ελλήνων της Μικράς Ασίας
από το τουρκικό κράτος.

(Με ομόφωνη απόφαση της Βουλής των Ελλήνων το 1998.
Απόφαση την οποία η ασπόνδυλη, ξενόδουλη, αφελληνισμένη
και προδοτική σημερινή άρχουσα τάξη... επήρε πίσω!!!

ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝ

Και η σημερινή ημέρα είναι ημέρα μνήμης.
Τρεις άνθρωποι, σαν σήμερα, το 1814, εθυμούντο...)

Φ.Μ.
---

629 Ο Αυτοκράτωρ Ηράκλειος επιστρέφει νικητής στην
Κωνσταντινούπολη, φέρνοντας μαζί του τον Τίμιο Σταυρό.

1814 Ιδρύεται η Φιλική Εταιρεία από τους Νικόλαο Σκουφά,
Αθανάσιο Τσακάλωφ και Εμμανουήλ Ξάνθο στην Οδησσό της Ρωσίας και
αποφασίζεται η έναρξη προπαρασκευής της Ελληνικής Επαναστάσεως.

---
Μεγάλη ημέρα η σημερινή` Ο θρίαμβος του Αυτοκράτορος Ηρακλείου,
μέγας θρίαμβος του Γένους, της Πίστεως και της Παραδόσεώς μας
με τον Τίμιο Σταυρό εμπρος, έμπνευση, πηγή και σύμβολο δυνάμεως
και δόξας, και τον λαό, μέσα σε παραλήρημα ενθουσιασμού, να εορτάζει
και να επευφημεί, ψάλλοντας, ίδια και απαράλλαχτα όπως το ψάλλουμε
και σήμερα:

"Σώσον Κύριε τον λαόν Σου
και ευλόγησον την κληρονομίαν Σου`
νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος
και το Σον φυλάττον δια του Σταυρού Σου πολίτευμα."

Και από τις στιγμές εκείνες του θριάμβου, τις απρόσιτες εκείνες
κορυφές δυνάμεως και δόξας, 12 αιώνες μετά, μέσα στο σκότος της
σκλαβιάς, ένα άλλο γεγονός, το οποίο δεν χαρακτήριζε ο θρίαμβος,
αλλά η ταπεινότης και η περίσκεψη, συνοδευόμενα όμως από βαθεία πίστη,
πατριωτισμό και απόφαση θυσίας. Τρεις άσημοι έμποροι ιδρύουν στην
Οδησσό την Φιλική Εταιρεία. Κανείς δεν τους έδωσε τότε σημασία, αλλά
η φλόγα της ψυχής αυτών των ταπεινών Ελλήνων, και όσων σιγά-σιγά
συστρατεύτηκαν μαζί τους, έθρεψε το θαύμα.

"[...] Ορκίζομαι όπως τρέφω αδιάλλακτον μίσος εναντίον των τυράννων
της Πατρίδος και των οπαδών τους και ομοφρονούντων.
"[...] Τέλος πάντων, ορκίζομαι εις το ιερόν όνομά Σου, ω ιερά και
αθλία Πατρίς` ορκίζομαι εις τας πολυχρονίους βασάνους Σου, ορκίζομαι
εις τα πικρά δάκρυα των αιχμαλώτων και καταδίκων κατοίκων Σου, τα
οποία τόσους αιώνας κατά στιγμήν υποφέρουν τα ταλαίπωρα τέκνα σου,
ότι αφιερούμαι όλος εις Σε, ότι εις το εξής Συ θέλεις είσαι η αιτία
και ο σκοπός των διαλογισμών μου, το όνομά Σου οδηγός των πράξεών μου
και η εδική Σου ευτυχία η ανταμοιβή των κόπων μου.
Η Θεία Δικαιοσύνη ας εξαντλήση επάνω εις την κεφαλήν μου όλους τους
κεραυνούς της δικαιοκρισίας Της, [και εάν καταπατήσω τον όρκο αυτόν]
το όνομά μου, οι κατά διαδοχήν κληρονόμοι μου ας είναι εις αποστροφήν,
και το υποκείμενόν μου το αντικείμενον της κατάρας και του αναθέματος
των ομογενών μου. [...]"
(Απόσπασμα από τον "Μέγα Όρκο" των Φιλικών)

Φ.Μ.
---

1825 Ο Ιμπραήμ κυριεύει την Κυπαρισσία, καίει τα Φιλιατρά, τους
Γαργαλιάνους και την Λιγούδιστα και επιστρέφει στα Μεσσηνιακά
φρούρια.

1831 Υπογράφεται το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, με το οποίο
ρυθμίζονται τα σύνορα μεταξύ Ελλάδος-τουρκίας στην γραμή
Άρτας-Βόλου.

1848 Εξέγερση στο Αργοστόλι Κεφαλληνίας από ομάδες ενόπλων χωρικών,
με σκοπό την κατάργηση του καθεστώτος της αγγλικής προστασίας.

1906 Στην πλατεία της Δράμας απαγχονίζεται από τους τούρκους ο
Αρμέν Κούπτσιος (Προκόπιος) από τον Βώλακα Δράμας, αγωνιστής
με πλούσια εθνική δράση στον αγώνα εναντίον των βουλγάρων
κομιτατζήδων και των τούρκων. Ήταν αρχηγός ομάδος, στην οποία
ο Μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος (ο μετέπειτα εθνομάρτυρας
της Σμύρνης) ανέθετε τις πιο επικίνδυνες αποστολές.

1922 Ο Βασιλεύς Κωνσταντίνος αναγγέλλει με διακήρυξη ότι
παραιτείται από τον θρόνο υπέρ του Διαδόχου Γεωργίου.

1943 Πυρπόληση και καταστροφή 11 χωριών και εκτέλεση από τα
γερμανικά στρατεύματα κατοχής 352 Κρητών της Επαρχίας Βιάννου
Ηρακλείου. Η πρόθεση των γερμανών να εκτελέσουν και άλλους 400
ομήρους ματαιώθηκε την τελευταία στιγμή μετά από επέμβαση του
μετέπειτα Αρχιεπισκόπου Κρήτης Ευγένιου Ψαλιδάκη.
---------------
15 Σεπτεμβρίου
Νικήτα μεγαλ., Πορφυρίου, Βησσαρίωνος Α' και Β' Αρχιεπ. Λαρίσης,
Συμεών Θεσ/νίκης

1811 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Νέα Έφεσο τον νεομάρτυρα Ιωάννη
από την Κρήτη.

1821 Δύναμη Σουλιωτών υπό την αρχηγία των Γ. Δράκου και Άγα
Μουχουρδάρη αποκόπτει στην θέση Πέντε Πηγάδια (μεταξύ Ιωαννίνων-
Άρτας) την εμπροσθοφυλακή του Μουσταφά Πασά από 800 άνδρες.
Οι τούρκοι μετά την ήττα τους τρέπονται σε άτακτη φυγή,
εγκαταλείποντας 100 νεκρούς και ισάριθμους αιχμαλώτους.

1904 Ο Θεόδωρος Μόδης, εκ των κυρίων μελών της "Επιτροπής Αμύνης
Μοναστηρίου", φονεύεται σε ενέδρα μέσα στην πόλη από κομιτατζήδες.

1918 Ο Ελληνικός Στρατός επιτίθεται κατά των γερμανο-βουλγάρων στο
Μοναστήρι.
---------------
16 Σεπτεμβρίου
+ Ευφημίας μεγαλ., Δωροθέου

1462 Ο γενουάτης Νικόλαος Gattilusi παραδίδει υπό όρους το κάστρο
της Μυτιλήνης στον σουλτάνο Μεχμέτ Β'. Οι Τούρκοι παρασπονδώντας
ξεσπούν σε άγριες λεηλασίες και σφαγές των Ελλήνων κατοίκων.

1669 Ο ενετός Φραγκίσκος Μοροζίνης παραδίδει το Ηράκλειο της
Κρήτης στους τούρκους, υπό τον Αχμέτ Κιοπριλόγλου, οι οποίοι
πολιορκούσαν την πόλη επί 21 χρόνια.

1828 Τουρκική επίθεση κατά των ανδρών των Ε. Μακρυγιάννη και
Ι. Φαρμάκη στην θέση Μυρμηγκάρι Ναυπάκτου. Η μάχη έληξε με νίκη
των Ελλήνων, οι οποίοι έτρεψαν σε άτακτη φυγή τους τούρκους
που εγκατέλειψαν στο πεδίο της μάχης 50 νεκρούς και πολλούς
τραυματίες.

600 τούρκοι επιτίθενται στα Καστέλλια Φωκίδος εναντίον των
Ελλήνων, υπό τον Β. Μαστραπά και τον Μ. Γκόλη. Μετά από
πολύωρη μάχη οι Έλληνες, αφού ενισχύθηκαν από 300 άνδρες,
υπό τον Πανοιμάρα, συντρίβουν τους τούρκους.

1905 (π. ημ.) Τα ανταρτικά σώματα Μακρή και Βλαχογιάννη συγκρούονται
και σχεδόν διαλύουν το κομιτατζήδικο τμήμα (τσέτα) του βοεβόδα
Ναούμ, ανάμεσα στα χωριά Γραδέσνιτσα και Δράγος της περιοχής
Μοναστηρίου-Φλώρινας.

1918 Υπογράφεται στην Θεσσαλονίκη ανακωχή μεταξύ βουλγαρίας και
Συμμάχων. Μεταξύ των άλλων η βουλγαρία υποχρεώνεται να εκκενώσει
άμεσα τα Ελληνικά και σερβικά εδάφη που κατείχε.

1922 Ορκίζεται νέα κυβέρνηση, υπό τον Σωτήριο Κροκιδά. Ο Βασιλεύς
Κωνσταντίνος αναγκάζεται να εγκαταλείψει την Ελλάδα και
μεταβαίνει στο Παλέρμο της Ιταλίας.
---------------
17 Σεπτεμβρίου
+ Μετά την Ύψωσιν
+ Σοφίας, Πίστεως, Αγάπης, Ελπίδος μ., Αναστασίου θαυμ.

642 Οι Άραβες κατακτούν την Αίγυπτο. Ο Ελληνικός Στόλος
εγκαταλείπει την Αλεξάνδρεια.

1176 Οι Σελτζούκοι τούρκοι νικούν τον Στρατό της Αυτοκρατορίας μας,
υπό τον άξιο αλλά ατυχήσαντα τελικώς Αυτοκράτορα Μανουήλ Α'
Κομνηνό, στο Μυριοκέφαλο της Μικράς Ασίας. Δεινή ήττα που
εσήμανε και την οριστική απώλεια της Ανατολικής Μικράς Ασίας.

1912 (π. ημ.) Η Ελλάς κηρύσσει γενική επιστράτευση (Α' Βαλκανικός
Πόλεμος).

1922 Ο Μητροπολίτης Κυδωνιών Γρηγόριος και ο Αρχιμανδρίτης Ευγένιος,
μαζί με τους 22 ιερείς των 11 εκκλησιών των Κυδωνιών, ενώ
βοηθούν στην αποχώρηση των τελευταίων χριστιανικών οικογενειών
της πόλεως, συλλαμβάνονται από τούρκους τακτικούς και τουρκο-
κρητικούς τσέτες και κατακρεουργούνται μετά από βασανιστήρια.

1943 Τμήματα ανταρτών του 5/42 ΣΕ επιτίθενται αιφνιδιαστικά κατά
γερμανικής φάλαγγας στην γέφυρα Τσακορέματος στην οδό Άμφισσας-
Λιδωρίκι, υποχρεώνοντας τους γερμανούς να υποχωρήσουν στην
Άμφισσα με σοβαρές απώλειες.
---------------
18 Σεπτεμβρίου
Ευμενίου Γορτύνης, Ρωμύλου οσ., Αριάδνης δούλης μαρτ.

1690 Έλληνες και Ενετοί απελευθερώνουν από τους τούρκους τον
Αυλώνα της Βορείου Ηπείρου.

1822 Οι αντιπρόσωποι των επαρχιών της Ανατολικής Στερεάς Ελλάδος
καταργούν τον Άρειο Πάγο και ανακηρύσσουν Αρχιστράτηγο τον
Οδυσσέα Ανδρούτσο.

1834 Η Αθήνα ονομάζεται πρωτεύουσα του Εληνικού Κράτους.

1906 Αποβιβάζεται στην Σούδα ο πρώην Πρωθυπουργός της Ελλάδος
Αλ. Ζαΐμης, ως δεύτερος Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης.
---------------
19 Σεπτεμβρίου
Τροφίμου, Σαββατίου και Δορυμέδοντος μ.

1916 Τα βουλγαρικά στρατεύματα εκκενώνουν την Φλώρινα.

1920 Ο Βασιλεύς Αλέξανδρος δέχεται θανατηφόρο δάγκωμα πιθήκου.

Η Μεραρχία Σμύρνης διενεργεί επιδρομή κατά της Νίκαιας, την
οποία βρίσκει εκκενωμένη και πυρπολημένη.

1941 Σφαγές Ελλήνων από τους αλβανούς στην Παραμυθιά Θεσπρωτίας.

1943 Σφαγές Ελλήνων από τους γερμανούς στις Καρυές Λακωνίας.

1944 Οι γερμανοί εκκενώνουν την Ναύπακτο και το Άργος.
---------------
20 Σεπτεμβρίου
+ Ευσταθίου Πλακίδα μεγαλ., Μαξίμου Σοφώτατου, Ιλαρίωνος Κρητός νεομ.

325 π.Χ. Ο Ελληνικός Στόλος του Μ. Αλεξάνδρου, υπό τον Ναύαρχο
Νέαρχο τον Κρήτα, αποπλέει από το λιμάνι Μάτταλα (στις εκβολές
του Ινδού ποταμού) και μετά από πολλές αντιξοότητες και σφοδρές
θαλασοταραχές φθάνει στα τέλη Δεκεμβρίου στην Αρμόζεια της Περσίας
(σημερινά στενά του Ορμούζ).

1804 Οι τούρκοι σφάζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Ιλαρίωνα από την Κρήτη.

1828 4 Ελληνικά πολεμικά πλοία εισέρχονται τολμηρά στον Αμβρακικό
κόλπο, κυριεύουν 43 τουρκικά πλοιάρια και βυθίζουν μία
κανονιοφόρο.

1921 Αρχίζει η μάχη του Ακροϊνού (Αφιόν Καραχισάρ). Το 1ο Σώμα
Στρατού εξαπολύει επίθεση κατά των τουρκικών δυνάμεων σε τρία
σημεία, μέσω της I, II και IV Μεραρχίας.

1922 Αρχίζει η διάσκεψη για την ανακωχή στα Μουδανιά.

1942 Μέλη της αντιστασιακής οργανώσεως ΠΕΑΝ ("Πανελλήνιος Ένωσις
Αγωνιζομένων Νέων") ανατινάσσουν το κτίριο, στο οποίο είχε
τα γραφεία της η προδοτική φιλοαξονική οργάνωση ΕΣΠΟ
("Εθνικοσοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση"), με αποτέλεσμα να
φονευθούν 43 γερμανοί και 29 μέλη της ΕΣΠΟ και να τραυματισθούν
άλλοι 3 γερμανοί στρατιώτες και 27 μέλη της ΕΣΠΟ.

[Κατά το ημερολόγιο η ανατίναξη έγινε στις 22 του μηνός,
οι υπόλοιπες πηγές μου όμως λένε 20.
Η ανατίναξη της ΕΣΠΟ (γωνία 28ης Οκτ. -πρώην Πατησίων- και
Γλάδστωνος) είναι αναμφίβολα μία από τις ενδοξότερες στιγμές της
Ελληνικής αντίστασης, κατόθωμα σχεδόν ξεχασμένο επί δεκαετίες,
λόγω αφ' ενός της σεμνότητος των πρωταγωνιστών και αφ' ετέρου της
μονοπωλήσεως της Εθνικής Αντιστάσεως από την αριστερά. Το 1980
τοποθετήθηκε, από ιδιώτες, αναμνηστική πλάκα στον τόπο του γεγονότος
και το 1987 η προτομή του αρχηγού της οργανώσεως, Κώστα Περρίκου.
Χάρη στην τολμηρή αυτή ενέργεια και την κατοπινή ομόθυμη αντίδραση
του Ελληνικού λαού, μέχρι και με αιματηρές διαδηλώσεις, η Ελλάδα ήταν
η μόνη ίσως κατεχόμενη χώρα που δεν προσέφερε στον Άξονα ομάδες
εθελοντών εργατών στην γερμανική βιομηχανία και εθελοντών πολεμιστών
στο ανατολικό μέτωπο.
Οι περισσότεροι από τους ήρωες αυτούς της ΠΕΑΝ πλήρωσαν την τόλμη
και την φιλοπατρία τους με την ζωή τους, καθώς επροδόθησαν στην
Γκεστάπο. (Ο προδότης, ονόματι Πολύκαρπος Νταλιάνης, βρήκε το τέλος
που τού άξιζε` εκτελέστηκε άγρια, με σφυρί, από μέλη της οργανώσεως
"Όμηρος" και το πτώμα του πετάχθηκε στον υπόνομο.)
Ας αναφέρουμε ονομαστικώς τους πεσόντες υπέρ Πατρίδος.
7-1-1943. Εκτελούνται οι: Αθ. Σκούρας, Ιω. Κατεβάτης, Δ. Λόης και
Διον. Παπαδόπουλος.
4-2-1943. Εκτελείται ο Κ. Περρίκος.
Η Ιουλία Μπίμπα μεταφέρθηκε στην Γερμανία, όπου εκτελέστηκε με
αποκεφαλισμό δια πελέκεως.
Στην ανατίναξη της ΕΣΠΟ συμμετέσχον και οι Αντ. Μυτιληναίος,
Σπ. Γαλάτης (οι οποίοι τοποθέτησαν την βόμβα), Ν. Μούρτος,
Ν. Λάζαρης, Σπ. Στανωτάς, Π. Λαμέρας, οι οποίοι εγλύτωσαν, πλην του
Ν. Λάζαρη, ο οποίος δολοφονήθηκε από την κομμουνιστική ΟΠΛΑ τον
Δεκ. του 1944 στην Αθήνα.
Φ.Μ.]

1944 Οι γερμανοί βομβαρδίζουν την Παραμυθιά Θεσπρωτίας.

---
Ο συνλιστόβιος Παπάδας έχει αναφέρει κατά καιρούς την ΠΕΑΝ ως δεξιά
βασιλική εθνικιστική οργάνωση, τα ίδια δε περίπου και για τον αρχηγό
της, Κώστα Περρίκο, και απορώ -και ήθελα να τον ρωτήσω, αλλά
εξαφανίστηκε- πού το στηρίζει αυτό, αφού, σύμφωνα με τις πηγές μου
τουλάχιστον, η ΠΕΑΝ μάλλον "κεντρώα" και όχι φιλοβασιλική ήταν. Στην
ίδρυσή της, όπως και για την Ιερά Ταξιαρχία, συνέβαλε αποφασιστικά
ο Παν. Κανελλόπουλος, ο δε Κ. Περρίκος ήταν έντονα αντιβασιλικός
- απότακτος του 1935 άλλωστε αξιωματικός της Αεροπορίας. Οπότε δεν
ξέρω πώς ο Παπάδας είχε βγάλει τον Περρίκο βασιλόφρονα. (Θα πει
κανείς, κι ο Ζέρβας σφόδρα αντιβασιλικός ήταν αρχικώς` αλλά βέβαίως
ο Περρίκος δεν πρόλαβε να αλλάξει πολιτική.) Υπήρξαν φυσικά και
βασιλικές αντιστασιακές οργανώσεις με αξιόλογη δράση στην πόλη.

Το ότι δεν ήταν πάντως βασιλική η ΠΕΑΝ και τα μέλη της, δεν την
έσωσε από την έχθρα του επιχειρούντος μονοπώληση και εκμετάλλευση της
αντιστάσεως ΚΚΕ-ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, το οποίο, μόλις έγινε η ανατίναξη της ΕΣΠΟ,
εξέδωσε ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία, ούτε λίγο ούτε πολύ, η
ανατίναξη ήταν... προβοκάτσια των γερμανών και των συνεργατών τους!
Η δε ΟΠΛΑ (η οργάνωση εκτελεστών του ΚΚΕ) συνέχισε... επαξίως το έργο
της Γκεστάπο, αφού εις εκ των ηρώων της ανατινάξεως, ο Ν. Λάζαρης
δολοφονήθηκε από την πρώτη τον Δεκ. του 1944 στην Αθήνα. Συνολικά,
36 μέλη της ΠΕΑΝ εκτελέστηκαν ή έπεσαν μαχόμενοι στην Αντίσταση`
οι 16 εξ αυτών δολοφονήθηκαν από την ΟΠΛΑ τον Δεκ. του 1944.

Φ.Μ.
---
---------------
21 Σεπτεμβρίου
Κοδράτου Αθηνών, Ιωνά Προφήτου, Ευσεβείου ομολ.

480 π.Χ. Ο Στρατηγός του Ξέρξη Μαρδόνιος καταλαμβάνει την Αθήνα,
την οποία βρίσκει έρημη κατοίκων και πυρπολεί την Ακρόπολη και
την πόλη.

1532 Ο Γενουάτης ναύαρχος Αντρέα Ντόρια απελευθερώνει την Κορώνη
από τους τούρκους.

1827 Ο ρωσικός στόλος υπό τον ναύαρχο Χάυδεν φθάνει στο Ναύπλιο.

1828 Τολμηρή είσοδος 4 Ελληνικών πολεμικών πλοίων στον Αμβρακικό
κόλπο, όπου κυριεύουν 43 τουρκικά πλοιάρια και βυθίζουν μία
κανονιοφόρο.

1904 Το αντάρτικο σώμα του Καούδη επιτίθεται εναντίον κομιτατζήδων
υπό τους Μήτρο Βλάχο και Κορσάκωφ, στο χωριό Τρίγωνο των
Κορεστίων, και τους προκαλεί σοβαρές απώλειες.

1918 Μετά από διαταγή του Αρχιστρατήγου Παναγιώτη Δαγκλή η
Ι Μεραρχία αναλαμβάνει την απελευθέρωση των Σερρών και
απόσπασμα του 1/38 Συντάγματος Ευζώνων εισέρχεται στην πόλη.
Την ίδια ημέρα επισκέπτονται την πόλη ο Αρχιστράτηγος και ο
Διοικητής του 1ου Σώματος Στρατού Λεωνίδας Παρασκευόπουλος.

1944 Η ΙΙΙ Ελληνική Ορεινή Ταξιαρχία, μετά από σκληρή μάχη με τους
Γερμανούς, εισέρχεται στις 09:00 στο Ρίμινι Ιταλίας και υψώνει την
Ελληνική Σημαία.
---------------
22 Σεπτεμβρίου
Φωκά Σινώπης, Φωκά κηπουρού, Ισαάκ νέου, Κοσμά και Ζωγραφιτών Αγίων

586 Ανεπιτυχής σλαβική επιδρομή στην Θεσσαλονίκη.

597 Η πρώτη οργανωμένη πολιορκία της Θεσσαλονίκης από τους σλάβους
αποτυγχάνει.

1659 Οι ενετοί καταλαμβάνουν από τους τούρκους το Καστελλόριζο.

1818 Οι αρχηγοί της Φιλικής Εταιρείας υπογράφουν στην
Κωνσταντινούπολη κοινή συμφωνία για την μεγαλύτερη
δραστηριοποίηση της Εταιρείας και την ανάθεση της ηγεσίας της
στον Ιωάννη Καποδίστρια.

1827 Μετά από την άρνηση των Μανιατών και Μεσσηνίων να υποταχθούν
στον Ιμπραήμ, οι αιγύπτιοι ερημώνουν την Μεσσηνία και αρχίζουν
συστηματική γενοκτονία του πληθυσμού της Πελοποννήσου.

1912 Υπογράφεται στην Σόφια στρατιωτική σύμβαση μεταξύ Ελλάδος και
Βουλγαρίας, για παροχή αμοιβαίας βοήθειας σε περίπτωση τουρκικής
επιθέσεως.

1915 Αρχίζει η αποβίβαση των δυνάμεων της Αντάντ στο λιμάνι της
Θεσσαλονίκης.
---------------
23 Σεπτεμβρίου
+ Σύλληψις Τιμίου Προδρόμου,
Ξανθίππης και Πολυξένης οσ., Νικολάου και Ιωάννου νεομ.

867 Δολοφονείται ο Αυτοκράτωρ Μιχαήλ Γ', τελευταίος της Φρυγικής
δυναστείας. Στον θρόνο ανεβαίνει ο Βασίλειος Α' ο Μακεδών,
γενάρχης της Μακεδονικής δυναστείας.

1672 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Νικόλαο από το Καρπενήσι.

1821 Οι Ελληνικές δυνάμεις, υπό την αρχηγία του Θ. Κολοκοτρώνη,
ύστερα από τρίμηνη πολιορκία καταλαμβάνουν την Τρίπολη
(Τριπολιτσά), όπου είχαν συγκεντρωθεί 40.000 τούρκοι. Οι
απώλειες των τούρκων έφθασαν τους 10.000 νεκρούς και 8.000
αιχμαλώτους και των Ελλήνων τους 300 πεσόντες. Η άλωση της
Τριπόλεως απετέλεσε βαρύ πλήγμα για τους τούρκους και την
πρώτη μεγάλη νίκη της Επαναστάσεως.

Οι τούρκοι καταλαμβάνουν και πυρπολούν το Γαλαξίδι.

Οι 160 Έλληνες, υπό τον Φαρμάκη, που επέζησαν μετά την
ανατίναξη της Μονής Σέκου στην Μολδοβλαχία (9 Σεπτ.) από
τον Γεώργιο Ολύμπιο, συνθηκολογούν με τον Σελήχ Πασά.
Παρασπονδώντας όμως ο τελευταίος, τους φονεύει.

1824 Νίκη των Ελλήνων σε μάχη στο Βουλγαρέλι Άρτας.

1828 Ο Ιμπραήμ με τον αιγυπτιακό στρατό εκκενώνει την Πελοπόννησο.

1918 Η ΧΙΙ Μεραρχία ανακαταλαμβάνει με το 3ο Σύνταγμα το Ροδολίβο
Δράμας και με το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων την Καβάλα. Η
αποφασιστική στάση των Ελληνικών δυνάμεων εξαναγκάζει τους
βουλγάρους να αποσυρθούν, παρά την αρχική αρνητική στάση τους.
---------------
24 Σεπτεμβρίου
Θέκλης μεγαλ., Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης, Σιλουανού Αθωνίτου.

1180 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Μανουήλ Α' Κομνηνός. Τον διαδέχεται
ο υιός του Αλέξιος Β' Κομνηνός.

1369 Τα Ευρωπαϊκά χριστιανικά στρατεύματα ηττώνται από τους
τούρκους, υπό τον Βαγιαζήτ, στην μάχη της Νικοπόλεως.

1822 Ο Οδυσσεύς Ανδρούτσος ανακηρύσσεται Αρχιστράτηγος Ανατολικής
Στερεάς. Σε μεγαλοπρεπή τελετή οι αρχιερείς Αθηνών και Θηβών
τον ζώνουν με το σπαθί του Ομέρ Βρυώνη, πολύτιμο λάφυρο της
πόλεως των Αθηνών.

1824 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τον Ανδρέα Μιαούλη, καταναυμαχεί κοντά
στην Χίο τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο του Ιμπραήμ, ο οποίος, μετά
την βύθιση δύο πλοίων του, αποπλέει προς Μυτιλήνη.

1867 Ο μέγας βεζύρης Αλή πασάς φθάνει στην Κρήτη και απευθύνει
στους Έλληνες επαναστάτες προκήρυξη του σουλτάνου για
συνθηκολόγηση και παροχή αμνηστίας. Οι Κρήτες αρνούνται
κατηγορηματικώς.

1908 Συγκέντρωση του λαού των Χανίων στην πλατεία του Άρεως και
κήρυξη της ενώσεως της Κρήτης με την Μητέρα Ελλάδα.

1923 Οι ιταλοί αποχωρούν από την Κέρκυρα.
---------------
25 Σεπτεμβρίου
Ευφροσύνης οσ., Παφνουτίου οσ.

1822 Νίκη των Ελλήνων, υπό τον Νικηταρά, στα Μέγαρα.

1849 Πεθαίνει ο Νικήτας Σταματελόπουλος (Νικηταράς ο Τουρκοφάγος).

1943 Δολοφονίες προκρίτων και κατοίκων στην Θεσπρωτία από τους
αλβανούς.

1944 Τμήμα 25 Ιερολοχιτών, υπό τον Τχη Παύλο Δημόπουλο, ενεργεί
επιδρομή κατά της νήσου Μυκόνου, όπου ανατινάσσει αποθήκες
πυρομαχικών και σκοτώνει 6 Γερμανούς. Την επομένη οι Γερμανοί
εγκατέλειψαν την νήσο.
---------------
26 Σεπτεμβρίου
+ Μετάστασις Αγ. Ιωάννου Θεολόγου
Γεδεών δικαίου

1687 Οι ενετοί, υπό τον Μοροζίνι, βομβαρδίζουν την Ακρόπολη των
Αθηνών, με αποτέλεσμα να ανατιναχθεί η τουρκική πυριτιδαποθήκη
στον Παρθενώνα και να προκληθούν τρομακτικές και ανεπανόρθωτες
καταστροφές στο μνημείο. Έχοντας αντέξει 21 αιώνες στην φθορά
του χρόνου και στις βαρβαρικές επιδρομές ο ιερός και περίλαμπρος
ναός των Αθηνών, κείτεται τώρα ερειπωμένος από τους εκπροσώπους
της "πολιτισμένης" Δύσεως.

1821 Παραδίδεται στους Έλληνες η τουρκική φρουρά της Μεγάλης Τάπιας
της Τριπολιτσάς (Τριπόλεως).

1916 Εθνικός Διχασμός. Ο Βενιζέλος σχηματίζει επαναστατική
κυβέρνηση στην Θεσσαλονίκη. Η πατρίδα μας χωρίζεται σε δύο
αντίπαλα και εχθρικά κράτη.

1943 Το αντιτορπιλικό "Βασίλισσα Όλγα" βυθίζεται στο λιμάνι της
Λέρου, μετά από ομαδική επίθεση 25 γερμανικών Στούκας.

1944 Υπογράφεται το Σύμφωνο της Καζέρτας, βάσει του οποίου οι
τακτικές και ανταρτικές Ελληνικές δυνάμεις τίθενται υπό τις
διαταγές του Βρετανού Στρατηγού Σκόμπυ.
---------------
27 Σεπτεμβρίου
Καλλιστράτου, Αριστάρχου μ., Ακυλίνης Ζαγκλιβερινής νεομ., Ιγνατίου οσ.

641 Ο εγγονός του Ηρακλείου, Κώνστας Β', ανεβαίνει στον θρόνο.

1672 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Κωνσταντινούπολη τον νεομάρτυρα
Νικόλαο από την Θεσσαλία.

1764 Οι τούρκοι θανατώνουν στην Θεσσαλονίκη με ραβδισμούς τον
νεομάρτυρα Ακυλίνα από τον Λαχανά Θεσσαλονίκης.

1822 Οι τούρκοι απαγχονίζουν στην Παραμυθιά Έλληνες χριστιανούς
που αρνήθηκαν να αλλαξοπιστήσουν.

1831 Δολοφονείται στο Ναύπλιο ο Κυβερνήτης της Ελλάδος
Ι. Καποδίστριας.
---
H dolofovia tou Kapodistria ntav ws gvwstov egklnma timns gia tous
Mauromixalaious (oi opoioi eixav prosbln8ei bavausws me tnv sullnyn
kai fulakisn tou patriarxn tns oikogeveias), xwris apodedeigmevo
prosxediasmo apo tous gallous kai tous agglous, parolo pou to
epi8umousav kai to epediwkav. (Opws kai Ellnves tou klimatos Koran p.x.)
Uparxouv omws kai upovoies oti ola sxediastnkav, orgavw8nkav kai
ektelestnkav apo tous agglous. Bl. tnv eis ba8os ereuva tou
Dnm. N. Kokkivakn, "Poioi dolofovnsav tov Kapodistria; A8woi oi
Mauromixalaioi: Dev "ktupnsav" autoi", ekd. Pelasgos, 1998.
(Evdiaferov eivai oti, av kai ta diplwmatika arxeia didovtai suvn8ws
stnv dnmosiotnta meta tnv parodo 20-40 etwv, ta bretavika arxeia
tou 1831 akomn kai snmera dev exouv apoxaraktnris8ei apo to Foreign
Office kai paramevouv aporrnta` aporntta akomn kai gia tov idio tov
bretavo presbn, kata tov suggrafea, o opoios presbns me ekpln3n to
diapistwse otav 8elnse va e3upnretnsei Ellnva filo tou.)

F.M.
---

1905 Στην πλατεία "Ατ Παζάρ" του Μοναστηρίου, απαγχονίζεται από
τους τούρκους ο γενναίος οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνος
καπετάν Κώττας.
---
"ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ!"
(Οι τελευταίες λέξεις (και οι μόνες που ήξερε στα Ελληνικά!)
πριν αφήσει την τελευταία του πνοή στην αγχόνη, του θρυλικού
ελληνόψυχου (αν και σλαβόφωνος) οπλαρχηγού καπετάν Κώττα.)
---

1917 Οι τούρκοι διώκουν Έλληνες σε Νεοχώριο, Καλλίπολη, Ανατολική
Θράκη, Σμύρνη και Φιλαδέλφεια.

1918 Ο Ελληνικός Στρατός (Ι και XIII Μεραρχίες) απελευθερώνει
ολόκληρη την Ανατ. Μακεδονία από τους βουλγάρους.

1941 Ιδρύεται στην Αθήνα το "Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο" (ΕΑΜ),
με πρωτοβουλία του ΚΚΕ. Το ένοπλο τμήμα του απετέλεσε ο
"Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός" (ΕΛΑΣ).

1944 Το 1ο Τάγμα της ΙΙΙ Ορεινής Ταξιαρχίας επιτίθεται κατά της
πόλεως Μπελάρια της Ιταλίας και την καταλαμβάνει. Την ίδια
ημέρα διαβαίνει τον ποταμό Ρουβίκωνα.
---------------
28 Σεπτεμβρίου
Βαρούχ προφ., Χαρίτωνος ομολ., Νεοφύτου οσ.

1833 Οι τούρκοι απαγχονίζουν 50 Κρήτες επαναστάτες στις Μουρνιές
Χανίων.

1901 Οι βούλγαροι καίνε ζωντανό στην Γευγελή τον Μακεδονομάχο
Αγγ. Λέοντα.

1941 Ομαδικές σφαγές, πλέον των 15.000 κατοίκων της Ανατ. Μακεδονίας
(Δράμας, Δοξάτου και γύρω περιοχών), από τις βουλγαρικές δυνάμεις
κατοχής. Εξ αιτίας των ωμοτήτων αυτών, περίπου 200.000 κάτοικοι
εγκατέλειψαν τις εστίες τους και κατέφυγαν ως πρόσφυγες σε μη
βουλγαροκρατούμενες περιοχές της χώρας.

1952 Το Τάγμα του Ελληνικού Εκστρατευτικού Σώματος Κορέας
καταλαμβάνει, μετά από σκληρές μάχες, το Μικρό και Μεγάλο Νόρι,
ανατολικά του ποταμού Ιμτζίν.
---------------
29 Σεπτεμβρίου
Κυριακού Μέγα Αναχωρητού, Πετρωνίας μ., Μαλαχία οσιομ.

480 π.Χ. ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΣΑΛΑΜΙΝΟΣ, ΜΑΧΗ ΙΜΕΡΑΣ
Θρίαμβος του Ελληνικού Στόλου, υπό τον Θεμιστοκλή, κατά του
περσικού του Ξέρξη. O Αιγινήτης Πολύκριτος και οι Αθηναίοι Ευμένης
από τον Ανάγυρο (Βάρη) και Αμεινίας από την Παλλήνη διαπρέπουν στην
ναυμαχία.
Την ίδια ημέρα (κατά την παράδοση) οι Έλληνες της Σικελίας,
υπό τον Συρακούσιο Γέλωνα, νικούν τους Καρχηδονίους, υπό τον
Αμίλκα, στην Ιμέρα.

---
Η Ναυμαχία της Σαλαμίνος, κορυφαίο γεγονός των Περσικών Πολέμων.
Τα "ξύλινα τείχη" σώζουν την Ελλάδα. Η στρατηγική ιδιοφυΐα του
Θεμιστοκλέους (με την διορατικότητα να δείξει ακλόνητη πίστη στο
θαλάσσιο στρατηγικό δόγμα ("μέγα το της θαλάσσης κράτος", Θουκ. Α 143)
και με την τόλμη, την επιδεξιότητα και το ηγετικό χάρισμα να το
εκμεταλλευτεί, κόντρα σε όλες της φωνές της ηττοπάθειας) και η
ναυτοσύνη των Ελλήνων, πρωτοστατούντων των Αθηναίων, δίνουν στην
Ελλάδα την μεγάλη νίκη. Το Αιγαίο, λίκνο της φυλής και του πολιτισμού
μας, αποδεικνύεται και πάλι πηγή της ζωής, του πλούτου και της δυνάμεώς
μας.

Ο παιάν των Σαλαμινομάχων αντηχεί και θα αντηχεί για πάντα στους
αιώνες της Ιστορίας (Αισχύλος, "Πέρσαι", 402-405):

"Ω παίδες Ελλήνων, ίτε,
ελευθερούτε πατρίδ', ελευθερούτε δε
παίδας, γυναίκας, θεών τε πατρώων έδη,
θήκας τε προγόνων` νυν υπέρ πάντων αγών."

Την ίδια ημέρα, κατά την παράδοση, που έγινε η Ναυμαχία της
Σαλαμίνος (ή κατ' άλλους η Μάχη των Θερμοπυλών), στην Σικελία, ο
στρατός του τυράννου των Συρακουσών Γέλωνος (σύμφωνα με τους αρχαίους
ιστορικούς 50.000 πεζοί και 5.000 ιππείς) συντρίβει στην Μάχη της
Ιμέρας τον στρατό των Καρχηδονίων και μισθοφόρων Φοινίκων, Λιβύων,
Ιβήρων κ.ά. του Αμίλκα (οι αρχαίοι ιστορικοί δίνουν τους υπερβολικούς
αριθμούς 300.000 ανδρών, 3.000 μεταγωγικών και 200 πολεμικών πλοίων).
Ο Αμίλκας σκοτώνεται στην μάχη. Από τον Καρχηδονιακό στρατό γλύτωσαν
20 μόνο πλοία, από τα οποία ένα μόνο κατάφερε να επιστρέψει στην
Καρχηδόνα.

Φ.Μ.
---

1684 Ο Φραγκίσκος Μοροζίνι καταλαμβάνει από τους τούρκους την
Πρέβεζα.

1687 Οι τούρκοι παραδίδουν την βομβαρδισμένη Ακρόπολη των Αθηνών
στον Φραγκίσκο Μοροζίνι.

1922 Υπογράφεται, με επαχθείς όρους, ανακωχή με τους τούρκους στα
Μουδανιά, με την οποία τερματίζεται ο πόλεμος μεταξύ Ελλάδος
και τουρκίας.

1944 Οι γερμανοί εκτελούν 9 Έλληνες πατριώτες, ενώ βγαίνουν από τον
ιερό ναό Οσίας Ξένης στην Νίκαια.
---------------
30 Σεπτεμβρίου
+ Γρηγορίου ιερομ. φωτιστού Αρμενίας

1821 Ναυμαχία στο Κατάκωλο και τροπή εις φυγήν του τουρκικού στόλου.

1822 Ο τουρκικός στόλος αποβιβάζει στρατό στην Σούδα.
Αναχωρούν οι Παλαιών Πατρών Γερμανός και Γ. Μαυρομιχάλης με
επιστολές της Ελληνικής Κυβερνήσεως προς τον Πάπα της Ρώμης.

1826 Φονεύεται από εχθρικό βόλι ο Φρούραρχος της Ακροπόλεως Γιάνης
Γκούρας, ενώ επιτηρούσε τις εχθρικές γραμμές.

1912 (π. ημ.) Επιδίδεται ταυτόσημη διακοίνωση των κρατών της
χερσονήσου του Αίμου στην τουρκία, με την οποία ζητούν την
εφαρμογή μεταρρυθμίσεων, κυριότερες από τις οποίες ήταν η
αναγνώριση της εθνικής αυτονομίας των διαφόρων εθνοτήτων και η
αναλογική εκπροσώπησή τους στο Οθωμανικό Κοινοβούλιο.

1943 Εκτελούνται στην Πάτρα 10 Έλληνες πατριώτες από τους γερμανούς.