"Αναφέρατε παρακαλώ εις τον κ. Αρχηγόν του ΓΕΣ ότι η προσωπική μου γνώμη είναι ότι αύριο την πρωίαν, ίσως δε και κατά την διάρκειαν της νυκτός 27 με 28 Οκτωβρίου, θα έχωμεν ιταλικήν επίθεσιν. Η Μεραρχία θα επιτελέση το καθήκον της προς την πατρίδα, συμφώνως προς διαταγάς και οδηγίας του ΓΕΣ. Δύναμαι να βεβαιώσω υπευθύνως τον κ. Αρχηγόν του ΓΕΣ, και τονίζω τούτο ιδιαιτέρως, ότι δεν θα περάσουν Ιταλοί από το Καλπάκι."
(Υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος, Διοικητής VIII Μεραρχίας Ηπείρου, σε τηλεφωνική επικοινωνία με το ΓΕΣ (Ανσχη Κορώζη), 27 Οκτωβρίου 1940.)
Οι δυνάμεις των αντιπάλων κατά την έναρξη του πολέμου.
Οι πρώτες κρίσιμες ημέρες μέχρι την ανάσχεση της επιθέσεως των Ιταλών (μάχη Ελαίας (Καλπάκι) - Καλαμά, 2-8 Νοεμ. 1940), την ολοκλήρωση της επιστρατεύσεως και την Ελληνική αντεπίθεση.
Ιταλικές δυνάμεις:
Ανώτατη Στρατιωτική Διοίκηση: Διοικητής Στρατηγός Βισκόντι Πράσκα. Θέατρο επιχειρήσεων Ηπείρου.
XXV Σώμα Στρατού: Διοικητής Στρατηγός Κάρλο Ρόσσι. Τέσσερις μεραρχίες (23η: "Φερράρα", 51η: "Σιένα", 131η: Τ/Θ "Κενταύρων" και μια μεραρχία ιππικού). Συνολική δύναμη: 42000 άνδρες περίπου.
XXVI Σώμα Στρατού: Διοικητής Στρατηγός Γκαμπριέλε Νάσσι. Τέσσερις μεραρχίες (49η: "Πάρμα", 29η: "Πιεμόντε", 19η: "Βενέτσια", 53η: "Αρέτζο"). Συνολική δύναμη: 44000 άνδρες περίπου.
Μεταξύ των δύο σωμάτων στρατού, στον Τομέα της Πίνδου: 3η Μεραρχία Αλπινιστών "Τζούλια".
Συνολική δύναμη: 59 τάγματα πεζικού, 135 πυροβολαρχίες (23 βαριές), 150 άρματα μάχης, 18 ίλες ιππικού, 6 τάγματα όλμων και ένα τάγμα πολυβόλων.
Ελληνικές δυνάμεις:
Θέατρο επιχειρήσεων Ηπείρου:
VIII Μεραρχία Πεζικού: Διοικητής Υποστράτηγος Χ. Κατσιμήτρος, και το στρατηγείο της III Ταξιαρχίας Πεζικού με Διοικητή τον Συνταγματάρχη Πεζικού Δημήτριο Γιατζή. Συνολικά περιελάμβανε: 4 διοικήσεις συνταγμάτων πεζικού, 15 τάγματα πεζικού, 16 πυροβολαρχίες, 5 ουλαμούς πυροβολικού συνοδείας, 2 τάγματα πολυβόλων κινήσεως, μία πυροβολαρχία βαρέων πολυβόλων, μία μεραρχιακή μονάδα αναγνωρίσεως. Το 39ο Σύνταγμα Ευζώνων της III Μεραρχίας (κινούμενο από την Αιτωλοακαρνανία προς Ήπειρο).
Στις 12 Οκτωβρίου 1940: Τέθηκε στη διάθεση της Μεραρχίας ο Υποστράτηγος Ν. Λιούμπας, στον οποίο ανατέθηκε η διοίκηση του τομέα της Θεσπρωτίας. Έφθασε μια αντιαεροπορική πυροβολαρχία (3 πυροβόλα), η οποία διατέθηκε για την προστασία των Ιωαννίνων. Συμπληρώθηκαν οι διοικήσεις της Μεραρχίας ως ακολούθως: Αρχηγός Πεζικού Μεραρχίας: Συνταγματάρχης Γεώργιος Ντρες. Διοικητής 4ου Συντάγματος Πεζικού: Συνταγματάρχης Κ. Παπαδόπουλος. Διοικητής 40ου Συντάγματος Ευζώνων: Συνταγματάρχης Θρ. Τσακαλώτος.
Στις 27 Οκτωβρίου 1940 η Μεραρχία έχει συμπληρώσει την επιστράτευσή της.
Θέατρο επιχειρήσεων Δυτικής Μακεδονίας:
Τμήμα Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας (ΤΣΔΜ): Διοικητής Αντιστράτηγος Ιωάννης Πιτσίκας (έδρα Κοζάνη).
Το Β' Σώμα Στρατού: Διοικητής Αντιστράτηγος Δημήτριος Παπαδόπουλος, με τις: I Μεραρχία: Διοικητής Υποστράτηγος Δημήτριος Βραχνός, IX Μεραρχία: Διοικητής Υποστράτηγος Χρήστος Ζυγούρης, V Ταξιαρχία Πεζικού: Διοικητής Συνταγματάρχης Πεζικού Αναστάσιος Καλής, IX Συνοριακό Τομέα.
Το Γ' Σώμα Στρατού: Διοικητής Αντιστράτηγος Γεώργιος Τσολάκογλου (έδρα Θεσσαλονίκη), με τις: X Μεραρχία: Διοικητής Υποστράτηγος Χρήστος Κίτσος, XI Μεραρχία: Διοικητής Συνταγματάρχης Πυροβολικού Γεώργιος Κώσταλος, IV Ταξιαρχία Πεζικού, Διοικητής Υποστράτηγος Αγαμέμνων Μεταξάς, και τους IX, X, XI Συνοριακούς Τομείς.
Το Απόσπασμα Πίνδου:
Διοικητής ο μόνιμος εξ εφέδρων Συνταγματάρχης Κωνσταντίνος Δαβάκης (Επταχώρι). Τομέας ευθύνης μεταξύ του δεξιού της VIII Μεραρχίας και του αριστερού της IX Μεραρχίας (ανάπτυγμα ΖΕ 37 χλμ. περίπου). Περιελάμβανε: Το 51ο Σύνταγμα Πεζικού (μείον), μία ορειβατική πυροβολαρχία 75 χιλ., έναν ουλαμό πυροβολικού συνοδείας των 65 χιλ. και έναν ουλαμό ιππικού. Είχε σοβαρές ελλείψεις σε οπλισμό, ιματισμό, υπόδηση και εφεδρικά πυρομαχικά. Από 8 διοικητές λόχων 2 ήταν Ανθυπολοχαγοί και 2 Έφεδροι Λοχαγοί. Από τους 32 Διμοιρίτες 3 μόνο ήταν μόνιμοι.
Συνολική δύναμη: 39 τάγματα πεζικού, 40½ πυροβολαρχίες διαφόρων διαμετρημάτων. Δύναμη περίπου 35000 άνδρες.
Σύγκριση δυνάμεων:
Στην Ήπειρο: Έναντι των 22 ταγμάτων πεζικού, 3 συνταγμάτων ιππικού, 61 πυροβολαρχιών (18 βαριές) και 90 αρμάτων μάχης του XXV Ιταλικού Σώματος Στρατού, υπήρχαν 15 τάγματα πεζικού, μία ομάδα αναγνωρίσεως και 16 πυροβολαρχίες (2 μόνο βαριές) της VIII Μεραρχίας.
Στην Πίνδο: Έναντι 5 ταγμάτων πεζικού, μιας ίλης ιππικού της Ιταλικής Μεραρχίας Αλπινιστών, υπήρχαν 2 τάγματα πεζικού, μια ίλη ιππικού και μιάμιση πυροβολαρχία του αποσπάσματος Πίνδου.
Στη Δυτική Μακεδονία: Έναντι 17 ταγμάτων πεζικού, μιας ίλης ιππικού, 24 πυροβολαρχιών (5 βαριές) και 10 αρμάτων μάχης του XXVI Ιταλικού Σώματος Στρατού, υπήρχαν 22 τάγματα πεζικού, 2 ομάδες αναγνωρίσεως και 22 πυροβολαρχίες (7 βαριές) του ΤΣΔΜ.
Συμπεράσματα: Στην Ήπειρο ήταν συντριπτική η υπεροχή των Ιταλών σε πυροβολικό και άρματα. Στην περιοχή Δυτ. Μακεδονίας οι μονάδες ήταν ισοδύναμες με μικρή υπεροχή των Ελληνικών. Στην περιοχή της Πίνδου οι Ιταλοί υπερτερούσαν σε αναλογίες 1:2 περίπου στο πεζικό και 1:4 στο πυροβολικό.
Να επισημανθούν και τα ακόλουθα: Η ασφάλεια των Ελληνικών ακτών ήταν επισφαλής, λόγω της συντριπτικής υπεροχής του Ιταλικού ναυτικού. Στηριζόμαστε μόνο στις ναυτικές δυνάμεις της Μ. Βρετανίας και στις δεσμεύσεις της Ιταλίας με τη Λιβύη. Στην αεροπορία, η Ιταλική είχε την κυριαρχία. Έναντι 400 Ιταλικών αεροσκαφών, διαθέταμε 143 παλαιού τύπου και μικρής αποδόσεως. Τα 65 διαφόρων αποστολών (βομβαρδιστικά κ.λπ.) ήταν σε καλή κατάσταση.
Να προσθέσουμε ακόμα ότι: Η αμυντική οργάνωση του Ελληνικού εδάφους, κυρίως στην Ήπειρο, με τις έντονες προσπάθειες της VIII Μεραρχίας, το δύσβατο του εδάφους με τα περιορισμένα δρομολόγια και οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες ήταν αρνητικοί παράγοντες για τις επιθετικές επιχειρήσεις των Ιταλών.
Στρατηγικό συμπέρασμα: Η έκβαση των επιχειρήσεων κυρίως στην Ήπειρο (τοποθεσία Ελαίας-Καλαμά) ήταν υπόθεση τόλμης και αντοχής της VIII Μεραρχίας τις 5-10 πρώτες ημέρες, διότι, με τον ερχομό των ενισχύσεων και την πτώση του ηθικού των Ιταλών (επακόλουθο της αποτυχίας), η πλάστιγγα θα έγερνε υπέρ των Ελληνικών δυνάμεων. Αυτό πέτυχε η VIII Μεραρχία με διοικητή τον γενναίο Υποστράτηγο Χ. Κατσιμήτρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου