Ποτέ ξανά κίτρινα δόντια

Παρασκευή 2 Μαΐου 2008

ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΕΠΕΤΕΙΟΛΟΓΙΟΝ

1 Μαΐου
+ Διακαινησίμου
+ Αγ. Γεωργίου Τροπαιοφόρου
(Εορτή Στρατού Ξηράς)

431 π.Χ. Εισβολή των Λακεδαιμονίων στην Αττική. Έναρξις
του Πελοποννησιακού πολέμου.

1815 Σφαγιάζεται ο νεομάρτυρας Κάκιος από τους τούρκους στην
Κωνσταντινούπολη.

1821 Δεύτερη μάχη του Γαλατσίου της Μολδαβίας. 1200 Έλληνες
αντιμετωπίζουν επταπλασίους τούρκους. Ηττώνται, αλλά τούς
προκαλούν βαρειές απώλειες.

Ο μουσταφάμπεης Κεχαγιάς του Χουρσίτ Μεχμέτ πασά φθάνει
στην Τρίπολη.
Ο Άνθιμος Γαζής κοινοποιεί στις Μηλιές Μαγνησίας την
προκήρυξη του Υψηλάντη.
Ο Ιάκωβος Γιακουμάκης Τομπάζης καταβυθίζει τουρκική γαλέτα
στον πορθμό της Χίου.
Σφαγές Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη.

1823 Ο Κιουταχής καταστρέφει τα χωριά Λεχώνια, Άγιο Αβοκάσιο και
Λαυρέντιο, Πινακάδες και Βυζίτσα της Μαγνησίας.

1917 Το 2ο Τάγμα του 1ου Συντάγματος Σερρών, με Διοικητή τον
Λοχαγό Γρηγόριο Ιουλιανό, καταλαμβάνει την αμυντική
τοποθεσία του Ραβινέ (ανατολικά του Σκρα). Οι απώλειες
ήταν 56 πεσόντες και 234 τραυματίες. Η έκβαση της
επιχειρήσεως αποτελεί περίλαμπρη νίκη του Ελληνικού Στρατού.

---
Πρωτομαγιά. Από πανάρχαιους χρόνους, η ημέρα της αναγέννησης της
Φύσης, της ζωής και του έρωτα, αλλά και των νεκρών (που κι αυτοί
σαν να ξυπνούν με την μαγική, ζωοποιό δύναμη της Φύσης) και της
μαγείας και της μαχητικότητας και του πολέμου (μαχητικότης, η οποία
ακριβώς τρέφεται από την ζωοποιό φυσική δύναμη). (Το τελευταίο δεν
είναι ίσως άσχετο με τους αγώνες του εργατικού κόσμου!)

Την Πρωτομαγιά οι Ρωμαίοι τιμούσαν την Μαία (μητέρα του Ερμή).
Την ίδια μέρα τιμούσαν και την νύμφη Ηγερία, παράλληλα εόρταζαν και
την Φλώρα, τη θεά της βλάστησης.

Στους Κέλτες, η Πρωτομαγιά (Μπελτάνε) ήταν αφιερωμένη στον Μπελένο,
τον θεό του ηλιακού φωτός (Απόλλωνα). Ήταν όμως και μια γιορτή
αφιερωμένη στην λατρεία της αναγέννησης της βλάστησης, και, κατά
προέκταση, των νεκρών.
Συνδεόμενες με το τελευταίο είναι οι μαγικές τελετές της νύχτας
της 30ής Απρ./1ης Μαΐου, της "νύχτας της Αγίας Βαλπουργίας", όπως θα
ονομαστεί τον Μεσαίωνα, της νύχτας των μαγισσών, με τους θρύλους για
σκοτεινές τελετές, ακατονόμαστα όργια και λατρεία του Σατανά. Νύχτα
θαυμάτων, δίχως άλλο, του φωτός και του σκότους` ποιος μπορεί να τα
διαχωρίσει;

Να πάμε πολύ παλαιότερα, δυο χιλιάδες χρόνια ίσως, ποιος ξέρει,
προ Χριστού; Μια Πρωτομαγιά, μάς λένε τα αρχαία Ιρλανδικά χειρόγραφα
("Βιβλίο των Εισβολών" κ.ά.), ο Έλλην πρίγκηψ Παρθόλων έφτασε με τους
συντρόφους του και αποίκησε την Ιρλανδία. Πολλά χρόνια μετά, πάλι
μια Πρωτομαγιά, έφτασαν με τα καράβια τους στην Ιρλανδία οι περίφημοι
Τουάθα ντε Ντανάαν (Έλληνες Δαναοί), με τον στρατό, τους ιερείς και
σοφούς τους, και "μαγικά αντικείμενα", οι οποίοι δίδαξαν την σοφία,
την επιστήμη και μαγεία του δρυϊδισμού.

Ας πάμε τώρα στον 18ο αι. και ας ανοίξουμε μια σελίδα της μυστικής
ιστορίας της ανθρωπότητας. Την Πρωτομαγιά του 1776, στο Ίγκολστατ της
Βαυαρίας, ο Άνταμ Βαϊσχάουπτ, ιδρύει το "Τάγμα των Πεφωτισμένων της
Βαυαρίας", την διαβόητη συνωμοτική εταιρεία των Illuminati. (Πριν
πάντως από τους Πεφωτισμένους της Βαυαρίας είχε ιδρυθεί το Τάγμα των
Πεφωτισμένων της Αβινιόν.) Μυστική εταιρεία, η οποία διαλύθηκε απο τις
αστυνομικές αρχές λίγα χρόνια αργότερα, αλλά από τότε και μέχρι σήμερα
δεν έπαυσε να δίνει τροφή στην συνωμοσιακή νεομυθολογία.

Και δεν λησμονούμε βεβαίως τους εργατικούς αγώνες για ανθρώπινες
συνθήκες εργασίας και αξιοπρεπή ζωή. Στις μεγάλες και αιματηρές
διαδηλώσεις την Πρωτομαγιά του 1886 στο Σικάγο και έκτοτε μέχρι
σήμερα.

Φ.Μ.
---
---------------
2 Μαΐου
Ανακομιδή λειψ. Μ. Αθανασίου, Ραφαήλ, Ειρήνης, Νικολάου

1821 Οι τούρκοι κυριεύουν το Γαλάτσι της Μολδαβίας, πυρπολούν την
πόλη και σφάζουν τους χριστιανούς κατοίκους.
Οι Ψαριανοί με τον Πλοίαρχο Ανδρέα Γιαννίτση αρπάζουν από τον
κόλπο του Αίνου 23 τουρκικά κανόνια και τα μεταφέρουν στα Ψαρά.

1824 Το φέρετρο μέσα στο οποίο είχε τοποθετηθεί η σορός του λόρδου
Βύρωνα, μαζί με το κιβωτίδιο που περιείχε την καρδιά και τον
εγκέφαλό του, μεταφέρονται στην Ζάκυνθο προς ταφή.

1829 Ο τούρκος φρούραρχος παραδίδει με συνθήκη το φρούριο της
Ναυπάκτου στον Αυγουστίνο Καποδίστρια.

1897 Οι Ελληνικές δυνάμεις που αμύνονται στην περιοχή Γριμπόβου
Άρτας, μετά από σφοδρές επιθέσεις υπερτέρων τουρκικών δυνάμεων,
υπό τον Οσμάν πασά, αναγκάζονται να συμπτυχθούν προς την Άρτα.

1919 Απόβαση του Ελληνικού Στρατού στην Σμύρνη.
Η Ι Μεραρχία μεταφέρεται εσπευσμένα από την περιοχή Ελευθερών
Καβάλας και αποβιβάζεται στην Σμύρνη, με συμμαχική εντολή που
εξασφαλίστηκε ύστερα από μακρές και μεθοδικές προσπάθειες του
Ελ. Βενιζέλου. Παρά την ενθουσιώδη υποδοχή που επιφυλάχθηκε
από τους Έλληνες, η απόβαση συνοδεύτηκε και με αιματηρά
επεισόδια, ύστερα από προσχεδιασμένη τουρκική προβοκάτσια.

1941 Αυτοκτονεί η Πηνελόπη Δέλτα, μη αντέχοντας να βλέπει την
γερμανική κατοχή.

1945 Δύναμη 220 Ιερολοχιτών απελευθερώνει το νησί της Ρόδου και
προξενεί σοβαρές ζημιές σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις. Οι
απώλειες του εχθρού ήταν 31 γερμανοί και 23 ιταλοί αιχμάλωτοι.
---------------
3 Μαΐου
+ Τιμοθέου και Μαύρας μ., Πέτρου Άργους, Ξενίας οσ., Οικουμένιου Τρίκκης

1770 Ο Χατζή Οσμάν επιτίθεται κατά της Μάνης.

1821 Οι τούρκοι αποβιβάζουν μεγάλη δύναμη στρατού στην Κύπρο και
προβαίνουν σε διωγμούς, λεηλασίες και καταστροφές.
Αποκεφαλίζεται στην Κωνσταντινούπολη ο επίσκοπος Μυριόπολης,
σε ηλικία 100 ετών.

1829 4.000 Έλληνες επαναστάτες, υπό τον Αρχιστράτηγο Αυγουστίνο
Καποδίστρια, πολιορκούν τους τούρκους του Μεσολογγίου και του
Αιτωλικού και τους αναγκάζουν να παραδοθούν.

1837 Έναρξη μαθημάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών στην Πλάκα.

1941 Τα γερμανικά στρατεύματα παρελαύνουν στους κεντρικούς δρόμους
των Αθηνών, ενώ γερμανικά αεροπλάνα πετούν για 3 ώρες πάνω από
την πόλη. Η Αθήνα παρουσιάζει κατά το διάστημα της παρελάσεως
εικόνα νεκρής πόλεως, με έρημους δρόμους και κλειστά τα
παράθυρα σπιτιών. Στο δημαρχείο της πόλεως κρατούνται από το
γερμανικό φρουραρχείο 12 επιφανείς Αθηναίοι πολίτες, ως όμηροι
για την πρόληψη τυχόν αποδοκιμασιών.

1944 60 Έλληνες πατριώτες εκτελούνται από τους γερμανούς στην
Καισαριανή.
---------------
4 Μαΐου
Πελαγίας μ., Ιλαρίου οσ., Αθανασίου Κορίνθου, Νικηφόρου Αθωνίτου

1825 3.000 τούρκοι, υπό τον Κιουταχή πασά, νικούν στα Πεντεόρια
Φωκίδος τους Πανουργιά, Γκούρα και Σκαλτσοδήμο και εισέρχονται
στα Σάλωνα (Άμφισσα), όπου προβαίνουν σε άγριες λεηλασίες και
σφαγές, ενώ παίρνουν ως σκλάβους 300 νέους και νέες.

1854 Θεσσαλοί επαναστάτες πολιορκούν το Φανάρι Καρδίτσας και
εισέρχονται στην Καλαμπάκα.

1941 Ο Χίτλερ σε λόγο του που εκφώνησε στο Ράιχσταγκ αναφέρει τα
εξής: "Η ιστορική δικαιοσύνη με υποχρεώνει να διαπιστώσω, ότι
από όλους τους αντιπάλους, τους οποίους αντιμετωπίσαμε, ο
Ελληνικός Στρατός πολέμησε με ύψιστο ηρωισμό και αυτοθυσία."

1944 Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής καταστρέφουν ολοσχερώς το
χωριό Σακτούρια του Ρεθύμνου και φυλακίζουν όλους τους άνδρες
άνω των 15 ετών.
---------------
5 Μαΐου
+ Ειρήνης μεγαλομ., Ευθυμίου μυροβλήτου, Εφραίμ Μάκρης ιερομ.

614 Τα Περσικά στρατεύματα, υπό τον βασιλιά Χοσρόη Β', νικούν τον
Στρατό μας στα Ιεροσόλυμα, τα οποία λεηλατούν, και μεταφέρουν
τον Τίμιο Σταυρό στην πρωτεύουσά τους Κτησιφώντα.

1821 Ο "Νηρεύς", με Πλοίαρχο τον Αλ. Κριεζή, μονομαχεί μέσα στον
Μαλιακό κόλπο με τουρκική φρεγάτα και την ανατινάζει, έπειτα
από πεισματώδη αγώνα.

1827 Λήγουν στην Τροιζήνα οι εργασίες της Γ' Εθνικής Συνελεύσεως,
με την οποία έγινε η εκλογή του Ι. Καποδίστρια ως πρώτου
Κυβερνήτη της Ελλάδος και ψηφίστηκε το "Πολιτικό Σύνταγμα της
Χώρας".

1897 Ισχυρές τουρκικές δυνάμεις, υπό τον Ετέμ πασά, επιτίθενται με
σφοδρότητα κατά των Ι και ΙΙ Μεραρχιών στον Δομοκό και τις
αναγκάζουν να υποχωρήσουν προς την Όθρυ.

1905 Τα αντάρτικα σώματα του Υπολοχαγού Κωνσταντίνου Μαζαράκη
και του Οπλαρχηγού Εμμανουήλ Κατσίγαρη δέχονται επίθεση από
τουρκικό τάγμα στα Καλύβια Πέλλας, αλλά κατορθώνουν μετά από
σκληρή ολοήμερη μάχη να απαγκιστρωθούν και να διαφύγουν.

1912 Οι ιταλοί ολοκληρώνουν την κατάληψη της Ρόδου.

1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τον Τσεσμέ, τα Αλάτσατα και
τα Βούρλα.

1941 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Ιθάκη.

1944 Ο Ιερός Λόχος πλήττει γερμανικούς στόχους στην Χίο.
---------------
6 Μαΐου
+ Σεραφείμ Λειβαδίας, Ιώβ πολυάθλου

1821 Τέσσερα ελληνικά πλοία υπό τον Ανδρέα Γιαννίτση, με υψωμένη
την τουρκική σημαία για παραπλάνηση, βάλλουν αιφνιδιαστικώς
κατά του φρουρίου της Ίμβρου και αποβιβάζουν Ψαριανούς
επαναστάτες, οι οποίοι αναγκάζουν τους Τούρκους να υποχωρήσουν
στο εσωτερικό του νησιού, καταλαμβάνουν το φρούριο, το
καταστρέφουν και συναποκομίζουν σημαντικές ποσότητες
πολεμοφοδίων.
Ο κεχαγιάμπεης του Χουρσίτ πασά μπαίνει στην Τρίπολη για
να ενισχύσει τους πολιορκημένους Τούρκους. Ο Κολοκοτρώνης
ενισχύει τα στρατόπεδα σε Χρυσοβίτσι, Λεβίδι και Πιάνα με
δυνάμεις υπό τους Πλαπούτα και Ανδρέα Παπαδιαμαντόπουλο.

1823 Ο Νικόλαος Κριεζιώτης νικά τους τύρκους του Ομέρ μπέη στο
Βατίτσι Καρύστου.

1825 Οι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου επιχειρούν την πρώτη έξοδο
από την πόλη και προκαλούν μεγάλη σύγχυση στους τούρκους,
αλλά τελικώς αναγκάζονται να επιστρέψουν στις θέσεις τους.

1897 Κατάπαυση πυρός σε Θεσσαλία και Ήπειρο και έναρξη
διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας, με την
μεσολάβηση των Μεγάλων Δυνάμεων, για ανακωχή.
---------------
7 Μαΐου
+ Του Θωμά
Δονάτου επ. Ευροίας

1274 Η σύνοδος του Λουγδούνου (Λυών) αποφασίζει την ένωση των
Εκκλησιών, η οποία όμως δεν πραγματοποιήθηκε επειδή οι λατίνοι
απέβλεπαν στην πλήρη υποδούλωση της Ορθοδόξου Εκκλησίας.

1453 Αποκρούεται νέα μεγάλη έφοδος του σουλτάνου Μωάμεθ Β' κατά
της Κωνσταντινουπόλεως.

1821 Εξόντωση των τούρκων στο Λεχώνι και πολιορκία του Βελεστίνου
από τους Θεσσαλούς επαναστάτες. Στην Μηλέα Πηλίου
ψώνεται η Σημαία της Επαναστάσεως.

1897 Υπογράφεται ανακωχή μεταξύ Ελλήνων και τούρκων στην Ταράτσα
Φθιώτιδος.

1905 Σκοτώνεται ο μακεδονομάχος Αθαν. Μπικιάρης.

1906 Οι Μακεδονομάχοι καπετάν Λίτσας (Ανθλγός Αντώνιος Βλαχάκης)
και Λεωνίδας Πετροπουλάκης, από το Γύθειο, επικεφαλής
ανταρτικού σώματος, επιτίθενται κατά των κομιτατζήδων,
οι οποίοι κατείχαν την Καστανόφυτο. Κατά την μάχη έπεσαν
αμφότεροι ηρωικώς.

1945 Η γερμανική φρουρά της νήσου Μήλου παραδίδεται σε τμήματα
του Ιερού Λόχου.
---------------
8 Μαΐου
+ Ιωάννου του Θεολόγου, Αρσενίου Μεγάλου, Αυγουστίνης μ.

1808 Οι τουρκαλβανοί νικούν τους Έλληνες επαναστάτες στην Καλαμπάκα.

1821 Υψώνεται η Σημαία της Επαναστάσεως στο Καρλόβασι Σάμου. Οι
επαναστάτες προσβάλλουν τα παράλια απέναντι από το νησί και
διώχνουν τους τούρκους σε μεγάλο βάθος.

1821 Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος με 120 παλληκάρια του οχυρώνεται στο
χάνι της Γραβιάς και, μετά από ηρωικό αγώνα, αναχαιτίζει
οριστικώς την προέλαση της στρατιάς του Ομέρ Βρυώνη προς την
Πελοπόννησο. Οι τούρκοι είχαν 300 νεκρούς και 600 τραυματίες.
Οι ελληνικές απώλειες ήταν ασήμαντες.

1907 Φονεύεται ο Μακεδονομάχος Ανθλγός Παπαδάς Ζαχαρίας (καπετάν
Φούφας), σε επίθεση κατά των βουλγάρων κομιτατζήδων στο
Παλαιοχώρι (Φούφα) Κοζάνης.
[Σημ. Φ.Μ.: Πρόγονος του (πάλαι ποτέ) συνλιστοβίου.]

1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν την Μήλο και οι ιταλοί την Σάμο.

1945 Παραδίδεται η γερμανική φρουρά της Ρόδου.
---------------
9 Μαΐου
+ Χριστοφόρου μεγαλομ., Ησαΐα προφήτου, Νικολάου του εν Βουνένοις

1821 Δύναμη 1.000 Θεσσαλών επαναστατών πολιορκεί χωρίς αποτέλεσμα
το Βελεστίνο.

1822 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης νικά τους τούρκους στην Πάτρα.

1825 Ο Ιωάννης Γκούρας διασκορπίζει στο Δίστομο τους τουρκο-
αιγυπτίους του Ιμπραήμ.

1854 Οι Έλληνες επαναστάτες υπό τους Κολίνο Πλαπούτα και
Ν. Λεωτσάκο κατανικούν τους τούρκους υπό τον Σελήμ πασά
στην Καλαμπάκα. Οι απώλειες των τούρκων ήταν 500 νεκροί,
ενώ των Ελλήνων 19 νεκροί και 20 τραυματίες.

1886 Έναρξη μεθοριακών συμπλοκών στην Θεσσαλία, μεταξύ Ελληνικών
και τουρκικών δυνάμεων, που έλαβαν μορφή ακήρυκτου πολέμου.

1919 Ο Ελληνικός Στρατός (5ο ΣΠ) καταλαμβάνει την Μενεμένη Σμύρνης.

1927 Έναρξη των πρώτων Δελφικών εορτών, με πρωτοβουλία του ποιητή
Αγγέλου Σικελιανού και της συζύγου του Εύας.

1944 Απαγχονισμός 10 Ελλήνων στα Ψηλά Αλώνια Πατρών.
---------------
10 Μαΐου
Σίμωνος απ. Ζηλωτού, Λαυρεντίου οσίου, Ησυχίου ομολ.

1329 Ο Αυτοκράτωρ Ανδρόνικος Γ', κατά την εκστρατεία του εναντίον
των τούρκων του Ορχάν, ηττάται στην μάχη του Πελεκάνου, στην
ασιατική ακτή της Προποντίδος.

1821 Ο οπλαρχηγός Κώστας Βελής κηρύσσει την Επανάσταση στο
Κεράσοβο Αγράφων.

1825 Ο Ελληνικός Στόλος επιχειρεί ανεφοδιασμό των πολιορκουμένων
στο Μεσολόγγι. 3.000 άνδρες, υπό τους Κίτσο Τζαβέλλα και
Γεώργιο Καραϊσκάκη, δημιουργούν στρατόπεδο για να ενισχύσουν
το Μεσολόγγι. Οι πολιορκημένοι ενεργούν έξοδο και προκαλούν
σοβαρές απώλειες στον εχθρό.

1854 Οι επαναστάτες της Θεσσαλίας με αρχηγό τον Χριστόδουλο
Χατζηπέτρο καταλαμβάνουν την Καλαμπάκα.
Στο Καρπερό Γρεβενών, οι επαναστάτες υπό τον Τιάκα
συγκρούονται με τους τούρκους και τους αναγκάζουν να
υποχωρήσουν στα Γρεβενά με βαριές απώλειες που ανήλθαν
σε 250 νεκρούς.

1907 Ο Υπολοχαγός Σάρρας, αρχηγός του δυτικού τμήματος της λίμνης
των Γιαννιτσών, καταλαμβάνει μετά από πολλές συμπλοκές την
βουλγαρική καλύβα Πάτωμα, το ορμητήριο των κομιτατζήδων στην
λίμνη.

1925 Η Κύπρος ανακηρύσσεται από την Αγγλία αποικία του Βρετανικού
Στέμματος.

1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν την Κέα.

1944 Οι γερμανοί εκτελούν Έλληνες ομήρους στην Καισαριανή.

1945 Ο Γερμανός στρατηγός Ρέντακ υπογράφει στην βίλα Αριάδνη του
Ηρακλείου την παράδοση των στρατευμάτων της περιοχής Χανίων
στον Ανώτατο Συμμαχικό Αρχηγό Μεσογείου Ταξίαρχο Κίρκμαν και
στον Έλληνα Στρατιωτικό Διοικητή Κρήτης Υποστράτηγο Φουντουλάκη.

1956 Εκτέλεσις από τις βρετανικές αρχές των αγωνιστών της ΕΟΚΑ
Μ. Καραολή και Α. Δημητρίου, οι οποίοι ανέρχονται στην αγχόνη
ψάλλοντες τον εθνικό ύμνο και ζητωκραυγάζοντες υπέρ της
Ενώσεως.
---------------
11 Μαΐου
+ Κυρίλλου και Μεθοδίου ισαποστόλων, Ολυμπίας ιερομ., Μωκίου ιερομ.,
Αργυρού και Διοσκόρου νεομ.

330 ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ
Ο Μέγας Κωνσταντίνος εγκαινιάζει την "Βασιλίδα των πόλεων",
Κωνσταντινούπολη και Νέα Ρώμη. Η "Επτάλοφος Πόλις", επί 1100
χρόνια παρέμεινε ο προμαχών του Ελληνικού Πνεύματος.

"Πόλιν την μεγαλόπολιν, πόλιν την Νέαν Ρώμην,
Ρώμην την αρρυτίδωτον, την μήποτε γηρώσαν,
Ρώμην αεί νεάζουσαν, αεί καινιζομένην."
(Κωνσταντίνος Μανασσής, "Σύνοψις Χρονική", 2349-2351, Bonn 102)

1854 Ο Αχμέτ Πασάς καταλαμβάνει την Σκουληκαριά Άρτας, τελευταίο
προπύργιο των επαναστατών της Ηπείρου.

1919 Ο Ελληνικός Στρατός κυριεύει το Νυμφαίο, κοντά στην Σμύρνη.
---------------
12 Μαΐου
Επιφανίου Κωνσταντίας, Γερμανού Κων/πόλεως, Θεοδώρου Κυθήρων οσ.

1662 Απαγχονίζεται από τους τούρκους στην Κωνσταντινούπολη ο
νεομάρτυρας Ιωάννης Βλάχος.

1821 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης με τους Μαυρομιχαλαίους, τον Πλαπούτα,
τον Γιατράκο, τον Νικηταρά και άλλους, αντιμετωπίζουν στο
Βαλτέτσι τις υπεράριθμες τουρκικές δυνάμεις, υπό τον Βαρδουνιώτη
Ρουμπή, οι οποίες είχαν ξεκινήσει από την Τρίπολη για να
διαλύσουν το στρατόπεδο των Ελλήνων. Η μάχη κράτησε 23 ώρες
και οι Έλληνες κέρδισαν μία από τις λαμπρότερες νίκες της
Επαναστάσεως. Οι τούρκοι άφησαν στο πεδίο της μάχης 300
νεκρούς και 500 τραυματίες.

1854 Αγγλογαλλικά στρατεύματα αποβιβάζονται στον Πειραιά και
καταλαμβάνουν την Αθήνα.

1878 Η Πύλη προτείνει στους Κρήτες επαναστάτες να καταθέσουν
τα όπλα και να υπογράψουν ανακωχή, αλλά η πρότασή της
απορρίπτεται.

1886 Υπογράφεται ανακωχή μεταξύ Ελλάδος και τουρκίας, με την οποία
τερματίζονται οι εχθροπραξίες στα σύνορα. Η ανακωχή ήταν
αποτέλεσμα της στρατιωτικής αδυναμίας της Ελλάδος και του
αποκλεισμού που επέβαλαν οι Μεγάλες Δυνάμεις.

1912 Οι ιταλοί καταλαμβάνουν την Νίσυρο, την Τήλο, την Λέρο, την
Κάλυμνο, την Κω, την Πάτμο, την Κάρπαθο και την Κάσο.

1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Μαγνησία της Μικράς Ασίας.

1943 Το Α/Τ "Κανάρης", με κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Κ. Δαμηλάτη,
συμμετέχοντας στις πολεμικές επιχειρήσεις της Β. Αφρικής,
αποβιβάζει άγημα στην νησίδα Ζέμπρα κοντά στην Τύνιδα και
συλλαμβάνει την φρουρά της, 120 Ιταλούς και Γερμανούς.

1944 Ισχυρές βουλγαρικές δυνάμεις επιχειρούν εκκαθάριση της περιοχής
βορείως της γέφυρας Παππάδων Δράμας, αποτυγχάνουν όμως, χάρη
στην Ελληνική αντίσταση.
---------------
13 Μαΐου
Γλυκερίας παρθένου, Σεργίου ομολ., Παυσικάκου Συνάδων, Ιβηριτών μοναχών οσιομ.

1347 Ο Ιωάννης ΣΤ' Κατακουζηνός στέφεται συναυτοκράτωρ του
Ιωάννη Ε' Παλαιολόγου.

1908 Ανταρτικά σώματα προσβάλλουν το χωριό Ιεροπηγή των Κορεστίων,
ισχυρό κέντρο των βουλγαρικών δυνάμεων. Κατά την μάχη
πυρπολούνται 27 σπίτια και φονεύονται 30 κομιτατζήδες.

1916 Το οχυρό Ρούπελ καταλαμβάνεται από τους γερμανούς που το
παρέδωσαν έπειτα στους βούλγαρους.

1941 Η Σαμοθράκη και η Θάσος παραδίδονται από τους γερμανούς στους
βούλγαρους.
---------------
14 Μαΐου
Ισιδώρου μ. Χίου, Θεράποντος ιερομ.

1643 Αποκεφαλισμός στην Σμύρνη του νεομάρτυρα Μάρκου από την Κρήτη.

1823 Νίκη των Ελλήνων επαναστατών στην Παναγιά Βόλου.

1824 Αιγυπτιακή μοίρα υπό τον Χουρσίτ εμφανίζεται έξω από την Κάσο
και την κανονιοβολεί. Οι Κάσιοι, ενισχυμένοι με 600 Κρήτες,
απαντούν στον εχθρικό κανονιοβολισμό. Η αιγυπτιακή ναυαρχίδα
"Αφρική" προσκρούει σε ύφαλο και τα υπόλοιπα πλοία φεύγουν για
την Σούδα της Κρήτης.

1854 Επιβάλλεται στην Ελλάδα από τις Μεγάλες Δυνάμεις η ανάκληση των
στρατευμάτων από την Ήπειρο και την Θεσσαλία.

1918 Μάχη του Ραβινέ στο Μακεδονικό μέτωπο και νίκη του Ελληνικού
Στρατού με απώλειες 56 νεκρούς και 234 τραυματίες.

1919 Ο Ελληνικός Στρατός (4ο ΣΠ) απελευθερώνει το Αϊδίνιο της
Μ. Ασίας.

1920 Η Μεραρχία Σερρών εισέρχεται στην Κομοτηνή. Την ίδια ημέρα
αποβιβάζεται στην Αλεξανδρούπολη το 15ο ΣΠ (Μεραρχίας Ξάνθης).
Τις πόλεις κατείχε προσωρινώς ο γαλλικός στρατός.

1941 Η γερμανική αεροπορία αρχίζει σφοδρούς βομβαρδισμούς, με
κύριους στόχους τα αεροδρόμια της Κρήτης και τους λιμένες
Ηρακλείου και Σούδας. Από την δράση της παρεμποδίζεται η
άφιξη από την Μέση Ανατολή του μεγαλύτερου μέρους του
πολεμικού υλικού, που προοριζόταν για την άμυνα της Κρήτης.

1944 Ο Ιερός Λόχος, μαζί με Βρετανούς καταδρομείς, επιτίθεται
αιφνιδιαστικά, εξουδετερώνει την γερμανική φρουρά του
αεροδρομίου της Πάρου και συλλαμβάνει τον διοικητή της.
---------------
15 Μαΐου
Αχιλλείου Λαρίσης, Δημητρίου Μόσχας, Ανδρέου

326 π.Χ. Διάβασις του Υδάσπου ποταμού και μεγαλειώδης νίκη του
Μεγάλου Αλεξάνδρου επί του βασιλέως Πώρου των Ινδιών.

1821 Επίθεση του Ελληνικού Στόλου στην Ερεσσό Λέσβου.
Επανάσταση στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής.

1866 Αναφορά των Κρητών επαναστατών προς την Πύλη και τις
εγγυήτριες Δυνάμεις (Αγγλία-Γαλλία-Ρωσία), με την οποία ζητούν
περισσότερες φιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις. Ταυτόχρονα αποστέλλουν
μυστικό υπόμνημα προς τις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις, το οποίο
αποτελεί έκκληση για ένωση με την Ελλάδα.

1920 Το 3/40 Σύνταγμα Ευζώνων απελευθερώνει το Καραγάτς, προάστειο
της Αδριανουπόλεως.

1941 Οι ιταλοί ολοκληρώνουν την κατάληψη των Κυκλάδων, εκτός από
τις νήσους Σέριφο, Κέα και Μήλο, τις οποίες κατέλαβαν οι
γερμανοί.

1944 Ισχυρές βουλγαρικές δυνάμεις, μετά από επιτυχή αντίσταση
Ελλήνων ανταρτών της ΕΣΕΑ, αναγκάζονται να διακόψουν τις
επιχειρήσεις που είχαν αρχίσει από τις 6 Μαΐου, βόρεια της
γέφυρας Παπαδών Δράμας, εγκαταλείποντας πολλούς νεκρούς και
τραυματίες.
---------------
16 Μαΐου
Εφραίμ οσίου, Θεοδώρου ηγιασμένου, Νικολάου Μυστικού Κων/πόλεως,
Νικολάου εκ Μετσόβου νεομ.

1204 Οι αρχηγοί της Δ' Σταυροφορίας εκλέγουν ως λατίνο
(ψευδο)αυτοκράτορα Κωνσταντινουπόλεως τον Βαλδουίνο,
κόμη της Φλάνδρας.

1617 Οι τούρκοι πυρπολούν τον νεομάρτυρα Νικόλαο.

1650 Οι τούρκοι στραγγαλίζουν τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως
Παρθένιο.

1822 Μετά την κατάληψη του Σουλίου, τμήμα Σουλιωτών υπό τους Δαγκλή
και Δράκο μάχεται στην Μονή Δονάτου και φονεύει 80 τούρκους.

1854 Επίθεση των τούρκων κατά των Μακεδόνων επαναστατών υπό τον
Τσάμη Καρατάσο στην χερσόνησο του Άθω.

1868 Οι Κρήτες επαναστάτες, χρησιμοποιώντας για πρώτη φορά
εμπρηστικές ύλες, συγκρούονται με τους τούρκους στο Γάζι
Ηρακλείου Κρήτης και επιτυγχάνουν περιφανή νίκη.

1912 Υπογράφεται η ελληνοβουλγαρική αμυντική συνθήκη στην Σόφια,
συνθήκη η οποία υπήρξε το προοίμιο της ελληνοβουλγαρικής
συμμαχίας για την αντιμετώπιση του τουρκικού κινδύνου.

1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τον Κασαμπά.
Διλοχία του 8ου Συντάγματος Κρήτης απελευθερώνει τις Κυδωνίες
της Ιωνίας.

1920 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Ορεστιάδα.
---------------
17 Μαΐου
Ανδρονίκου και Ιουνίας απ., Αθανασίου Χριστ/πόλεως,
Των Αγ. κτητ. Ι.Μ. Βαρλαάμ Μετεώρων

1790 Ο Λάμπρος Κατσώνης με τον στολίσκο του δέχεται ισχυρή τουρκική
επίθεση κοντά στην Άνδρο. Κατά την διάρκεια της νύκτας, ο
τουρκικός στόλος ενισχύεται από αλγερινά πλοία.

1821 Ο Εμμανουήλ Παπάς κηρύσσει στις Καρυές του Αγίου Όρους την
έναρξη της Επαναστάσεως στην Μακεδονία.

1913 Υπογράφεται η συνθήκη του Λονδίνου, με την οποία τερματίζεται
ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος.

1914 Πρωτόκολλο της Κερκύρας.
Ο ηρωικός ένοπλος Αγών των Βορειοηπειρωτών, υπό τον Χρηστάκη
Ζωγράφου, δικαιώνεται με την επίσημη αναγνώριση της αυτονομίας
της Βορείου Ηπείρου.

1918 Μάχη του Σκρα. Θρίαμβος των Ελλήνων επί των γερμανο-βουλγάρων.
Ο Ελληνικός Στρατός, υπό τον Αντγο Ζυμβρακάκη, καταλαμβάνει
την οχυρή τοποθεσία του Κιλκίς.

1919 Ο Ελληνικός Στρατός (ΙΙ/38 Τάγμα Ευζώνων) καταλαμβάνει τα
Θείρα Αϊδινίου της Μικράς Ασίας.

1920 (ν. ημ.) Η Αμερικανική Γερουσία αναγνωρίζει με ψήφισμά της τα
δικαιώματα της Ελλάδος στην Βόρειο Ήπειρο.
---------------
18 Μαΐου
Πέτρου, Διονυσίου, Ανδρέου, Θεοδότου, Ιουλιανού μ., Αναστασώς μ.

1790 Από το πρωί της ημέρας, ο στόλος του Λάμπρου Κατσώνη βρίσκεται
μεταξύ τουρκικών και αλγερινών πυρών στην Άνδρο. Τα πληρώματα
των πλοίων πολεμούν γενναία, αλλά στο τέλος υποκύπτουν.
[Εξ ου η παροιμιώδης λαϊκή ρήση: "Σαν σ' αρέσει μπαρμπα-Λάμπρο,
ξαναπέρνα από την Άνδρο."] Ο Κατσώνης διαφεύγει στην Μήλο με
δύο μόνο πλοία. Απώλειες τούρκων: 3.000 νεκροί και πάρα πολλοί
τραυματίες. Απώλειες Ελλήνων: 565 νεκροί και 53 αιχμάλωτοι.

1821 Μάχη των Δολιανών, όπου ο οπλαρχηγός Νικηταράς με 300 παλικάρια
τρέπει εις φυγήν 8.000 τούρκους, τους οποίους και αποδεκατίζει.
[Από την μάχη αυτή ο γενναίος οπλαρχηγός έμεινε στην Ιστορία
ως "Τουρκοφάγος"· Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, μετά την μάχη δεν
μπορούσαν να τού ξεκολλήσουν το σπαθί από το χέρι!]

1828 Ο τούρκος διοικητής των Χανίων Μουσταφά Πασάς, με 8.000 πεζούς
και 300 ιππείς, προσβάλλει το Φραγκοκάστελλο Χανίων, το οποίο
υπεράσπιζαν οι Ηπειρώτες οπλαρχηγοί Χατζημιχάλης Νταλιάνης και
Κυριακούλης Αργυροκαστρίτης, με 600 Κρήτες επαναστάτες. Στην
μάχη έπεσαν ηρωικώς οι περισσότεροι υπερασπιστές, μεταξύ των
οποίων και οι δύο οπλαρχηγοί. Οι τούρκοι αποκεφάλισαν τον
νεκρό Νταλιάνη και μετέφεραν το κεφάλι του στον Μουσταφά πασά.
[Από τότε, κάθε χρόνο, τα χαράματα αυτής της μέρας,
εμφανίζονται, καθώς λέγεται, στις πολεμίστρες του κάστρου, τα
φαντάσματα των ηρώων, οι γνωστοί "Δροσουλίτες".]

***********************
[γενέθλια Βίβιαν]
***********************
---------------
19 Μαΐου
Πατρικίου Προύσης, των εν Καντάρα οσιομ., Ακολούθου μ.

(Ημέρα μνήμης της γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού)

1821 Οι τούρκοι απαγχονίζουν τον Επίσκοπο Κισσάμου Μελχισεδέκ
Δεσποτάκη και τον διδάσκαλο Καλλίνικο από την Βέροια,
πρωτομάρτυρες της Κρήτης στην Επανάσταση του 1821.

1913 Υπογράφεται στην Θεσσαλονίκη συνθήκη Ελληνοσερβικής συμμαχίας.

1919 Ο Κεμάλ φθάνει στην Αμισό του Πόντου, δήθεν για να πειθαρχήσει
στασιάζοντες κατά του σουλτάνου τούρκους αξιωματικούς. Ξεκινά η
αγριότερη περίοδος της γενοκτονίας των Ποντίων (353.000 θύματα).

1919 Το I/38 Τάγμα Ευζώνων απελευθερώνει το Οδεμήσιο Μ. Ασίας.

1920 Η XII Μεραρχία (Ξάνθης) απελευθερώνει το Διδυμότειχο.

1945 Οι Ελληνικές αρχές εισέρχονται στα Χανιά και λήγει η γερμανική
κατοχή τους.
---------------
20 Μαΐου
+ Λυδίας της Φιλιππησίας, Θαλλελαίου, Ανακομιδή Ι. λειψ. Αγ. Νικολάου

325 Έναρξη των εργασιών της Α' Οικουμενικής Συνόδου στην Νίκαια.

1067 Πεθαίνει ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος Ι' Δούκας. Στον θρόνο
ανέρχεται η σύζυγός του Ευδοκία η Μακρεμβολίτισσα, ως επίτροπος
του ανήλικου γιου της Μιχαήλ Ζ' Δούκα Παραπινάκιου.
[Αργότερα η Ευδοκία παντρεύτηκε τον ηρωικό Ρωμανό Δ' Διογένη.]

1821 Ο πρόκριτος Χρήστος Καψάλης, ο προύχοντας Αθανάσιος
Ραζηκότσικας και ο Αναστάσιος Παπαλουκάς υψώνουν την Ελληνική
Σημαία στο τουρκικό διοικητήριο του Μεσολογγίου και κηρύσσουν
την Επανάσταση.

1825 Ο Ιμπραήμ Πασάς, με 3.000 άνδρες, επιτίθεται εναντίον του
Παπαφλέσσα στο Μανιάκι της Μεσσηνίας. Κατά την μάχη έπεσε ηρωικά
μαχόμενος ο Παπαφλέσσας. Οι απώλειες του εχθρού ήταν βαρύτατες.

1828 Ο φιλέλλην Άγγλος Πλοίαρχος Άστιγξ, ο οποίος συνεισέφερε
πάρα πολλά για την απελεύθερωση των Ελλήνων, πεθαίνει συνεπεία
τραύματος στο λοιμοκαθαρτήριο της Ζακύνθου.

1833 Συνίσταται η Χωροφυλακή για την εμπέδωση της τάξεως και της
ασφαλείας στο εσωτερικό της χώρας.

1834 Σύσταση του "Αριστείου Αγωνιστών" με σκοπό την αναγνώριση και
βράβευση των υπηρεσιών όσων αγωνίστηκαν κατά την Επανάσταση.

1920 Ολοκληρώνεται η απελευθέρωση της Δυτικής Θράκης από τον Ελληνικό
Στρατό.

1941 Αρχίζει η Μάχη της Κρήτης. Η αντίσταση των συμμαχικών
στρατευμάτων της Μεγαλονήσου και του άμαχου πληθυσμού της
κατέπληξε τον κόσμο ολόκληρο.
---------------
21 Μαΐου
+ Του Παραλύτου
+ Κωνσταντίνου και Ελένης Βασιλέων και Ισαποστόλων

1821 Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καταλαμβάνει την Ζαράκοβα Αρκαδίας,
την οποία κάνει κέντρο εφοδιασμού της επαρχίας. Ο Δημήτριος
Πλαπούτας οδηγεί τα σώματα του Χρυσοβιτσίου και της Πιάνας στα
Τρίκορφα Αρκαδίας.
Ο Δημήτριος Μνακής υψώνει την Σημαία της Επαναστάσεως στο
Αιτωλικό.
6 Υδραϊκά πλοία, υπό τον Δημήτριο Μιαούλη, και 6 Σπετσιώτικα,
υπό τον Γκίκα-Μπόταση, καταδιώκουν τουρκικά πλοία στον
Κορινθιακό κόλπο και τα αναγκάζουν να καταφύγουν στον κόλπο
της Ναυπάκτου.

1829 Ο Δημήτριος Υψηλάντης, επικεφαλής σώματος 3.000 ανδρών,
επιτίθεται εναντίον των τούρκων στο Πυρί Βοιωτίας. Μετά από
δίωρη μάχη οι Έλληνες ανατρέπουν τον εχθρό και καταλαμβάνουν
την ερειπωμένη Θήβα.

1864 Ένωσις των Επτανήσων με την μητέρα Ελλάδα. Ο Άγγλος αρμοστής
Ερρίκος Στόρης παραδίδει την σημαία του Ιονίου Κράτους στον
Βασιλέα Γεώργιο Α'.

1867 Ήττα των Κρητών επαναστατών στο Λασίθι.

1941 Στο αεροδρόμιο Ρεθύμνου οι συμμαχικές δυνάμεις εκκαθαρίζουν
τους γερμανούς αλεξιπτωτιστές που το απειλούσαν. Στο Ρέθυμνο
το Τάγμα Χωροφυλακής αποκρούει γερμανική επίθεση και ενεργεί
αντεπίθεση. Το Ηράκλειο βομβαρδίζεται σφοδρότατα. Οι γερμανοί
μπαίνουν στην πόλη, αλλά μετά από αντεπίθεση, στην οποία
συμμετέχουν και ένοπλοι πολίτες, απωθούνται. Οι γερμανοί
αλεξιπτωτιστές, αφού ενισχύθηκαν, καταλαμβάνουν το αεροδρόμιο
του Μάλεμε και, παρά τα πυκνά πυρά πυροβολικού της 2ης
νεοζηλανδικής μεραρχίας, κατορθώνουν να μεταφέρουν με κανονική
προσγείωση, ένα ακόμη τάγμα.
---------------
22 Μαΐου
Μνήμη Β' Οικουμενικής Συνόδου,
Δημητρίου και Παύλου των εκ Τριπόλεως νεομ., Βασιλίσκου μ.

337 Ο Μέγας Κωνσταντίνος, θεμελιωτής της Ελληνικής Αυτοκρατορίας
των Μέσων Χρόνων, πεθαίνει στην Νικομήδεια της Μικράς Ασίας.
Λίγες ημέρες ενωρίτερα, προαισθανόμενος το τέλος του, είχε
βαπτισθεί χριστιανός.

853 Ελληνικός Στόλος επιτίθεται κατά της Δαμιέτης κοντά στο Δέλτα
του Νείλου και αναγκάζει τους Άραβες να εγκαταλείψουν την πόλη.

1794 Ο νεομάρτυρας Μήτρος Πελοποννήσιος αποκεφαλίζεται από τους
τούρκους στην Τρίπολη.

1802 Ο νεομάρτυρας Ζαχαρίας αποκεφαλίζεται από τους τούρκους.

1807 Περιφανής νίκη Ελληνικών και ρωσικών πλοίων κατά του τουρκικού
στόλου πλησίον της Νήσου Τενέδου.

1818 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν τον νεομάρτυρα Παύλο στην Τρίπολη.

1823 1.200 άνδρες, υπό τον αρμοστή της Κρήτης Μανώλη Τομπάζη και
τον Βρετανό φιλέλληνα Άστιγξ, αποβιβάζονται στο Δραπανιά
Χανίων, κοντά στο πολιορκούμενο Καστέλλι, και αναζωπυρώνουν
την Επανάσταση στο νησί.

1825 Δολοφονείται στο Ναύπλιο, για οικογενειακούς λόγους, η ηρωίδα
της Επαναστάσεως Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα. Η Μπουμπουλίνα είχε
μυηθεί από νωρίς στην Φιλική Εταιρεία, ενώ κατά τον Αγώνα
διέθεσε 3 εξοπλισμένα πλοία και σχημάτισε σώμα με το οποίο
πήρε μέρος σε πολλές μάχες στην ξηρά και στην θάλασσα.

1941 Βρετανική αντεπίθεση για την ανακατάληψη του αεροδρομίου
Μάλεμε, αποτυγχάνει.
Την νύχτα μοίρα του βρετανικού στόλου βυθίζει νηοπομπή με
γερμανικά στρατεύματα, που κατευθυνόταν από την ηπειρωτική
Ελλάδα στην Κρήτη. Η γερμανική αεροπορία βυθίζει στα ύδατα
της Κρήτης δύο αγγλικά καταδρομικά και ένα αντιτορπιλικό.

1955 Ωρολογιακή βόμβα κατά του Άγγλου κυβερνήτου της Κύπρου
Αρμιτέιτζ τοποθετείται από τον αγωνιστή της ΕΟΚΑ Χαριλάου
Ξενοφώντος στο κινηματοθέατρο "Παλλάς" της Λευκωσίας, αλλά
η απόπειρα αποτυγχάνει.
---------------
23 Μαΐου
Μιχαήλ Συνάδων, Μαρίας Κλωπά, Συνεσίου Καρπασίας Κύπρου

641 Θάνατος του Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Γ'. Στον θρόνο τον
διαδέχεται ο 15χρονος αδελφός του Ηρακλεωνάς, υπό την
επιτροπεία της μητέρας του Μαρτίνας.

1453 Ο Μωάμεθ Β' ο Πορθητής προτείνει στον Αυτοκράτορα
Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο να εγκαταλείψει την Πόλη με
τον στρατό του, την αυλή και τους θησαυρούς του και τού
προσφέρει ως αντάλλαγμα την ηγεμονία της Πελοποννήσου. Ο
Έλλην Αυτοκράτωρ, ως νέος Λεωνίδας, απαντά με ένα νέο
"Μολών Λαβέ", αποδεικνύοντας την συνέχεια της φυλής:

"Το δε την πόλιν σοι δούναι ούτ' εμόν εστίν ούτ' άλλου των
κατοικούντων εν ταύτη` κοινή γαρ γνώμη πάντες αυτοπροαιρέτως
αποθανούμεν και ου φεισόμεθα της ζωής ημών."
(Κατά τον ιστορικό Δούκα.)

Ο Ελληνισμός, στην κρισιμότερη στιγμή της χιλιετίας, μνήμων
των αξιών και των παραδόσεών του, είναι έτοιμος να γράψει την
συγκλονιστικότερη σελίδα της Ιστορίας με το αίμα του.

1825 Ο Ιμπραήμ πασάς, μετά την μάχη στο Μανιάκι, επιστρέφει στο
Νεόκαστρο και την Μεθώνη. Ύστερα από λίγες ημέρες καταλαμβάνει
χωρίς αντίσταση την Καλαμάτα και άλλες κωμοπόλεις της Μεσσηνίας
και τις πυρπολεί.
Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τους Γ. Σαχτούρη, Ν. Αποστόλη και
Γ. Ανδρούτσο, συναντάει τον τουρκικό στον Καφηρέα. 35 Ελληνικά
πλοία με 3 πυρπολικά αντιμετωπίζουν πάνω από 50 τουρκικά. Οι
Έλληνες διασπούν την εχθρική παράταξη και ο τουρκικός στόλος
πανικόβλητος υποχωρεί προς νότο.

1878 Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ Αγγλίας και τουρκίας, με την οποία
η δεύτερη παραχωρεί την Κύπρο στην πρώτη, έναντι 92.687 λιρών
στερλινών ετησίως.

1919 Το 5ο Σύνταγμα Πεζικού απελευθερώνει το Αξάριο.

1941 Ο Βασιλεύς Γεώργιος Β' και η Ελληνική Κυβέρνηση φεύγουν από
την Κρήτη και μεταβαίνουν στην Αίγυπτο, για να συνεχίσουν
από εκεί τον αγώνα κατά του Άξονος.
---------------
24 Μαΐου
+ Μεσοπεντηκοστής
Συμεών οσίου του εν θαυμαστώ όρει, Μελετίου στρατηλ. και των συν αυτώ

1328 Ο στρατός του Ανδρονίκου Γ' εισβάλλει στην Κωνσταντινούπολη.
Ο Αυτοκράτωρ Ανδρόνικος Β' αποσύρεται και γίνεται μοναχός
με το όνομα Αντώνιος (τέλος α' εμφυλίου).

1821 Οι τούρκοι καίνε την Ναύπακτο.

1827 Μετά από 9 μήνες πολιορκίας της Ακροπόλεως από τον Κιουταχή,
οι Έλληνες υπερασπιστές παραδίδονται με συνθήκη στους
τούρκους.

1881 Υπογράφεται συμφωνία μεταξύ τουρκίας και Αγγλίας-Γαλλίας,
με την οποία η Θεσσαλία και η Άρτα προσαρτώνται στην Ελλάδα.

1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν το Καστέλλι Κισσάμου.

1944 Τμήματα ανταρτών και Βρετανοί καταδρομείς επιτίθενται στην
γερμανική φρουρά Νάξου, προκαλώντας σ' αυτήν σημαντικές
απώλειες.

1908 Δολοφονείται στην Ρεσνίκια Μακεδονίας ο Μακεδονομάχος
Γρηγ. Παπαδόπουλος.

1956 Έξαλλοι τούρκοι προβαίνουν σε βιαιοπραγίες σε βάρος των
Ελλήνων σε Λευκωσία, Πάφο, Λεμεσό και Λάρνακα.
---------------
25 Μαΐου
+ Γ' εύρεσις Τιμίας Κεφαλής Ιωάννου Προδρόμου,
εύρεσις εν Σύρω εικόνος Αγ. Δημητρίου

1823 Σφαγές Ελλήνων σε Θεσσαλία και Φθιώτιδα από τους τούρκους.

1941 Οι Γερμανοί καταλμβάνουν το χωριό Γαλατάς Χανίων, το οποίο
ανακαταλμβάνεται τις βραδινές ώρες από Ελληνικά τμήματα.

1954 Υπογράφεται μεταξύ Ελλάδος και Βουλγαρίας η "Δήλωση των
Παρισίων", με την οποία αποκαθίστανται οι σχέσεις των δύο
χωρών.
---------------
26 Μαΐου
Κάρπου και Αλφαίου εκ των Ο', Αλεξάνδρου Θεσσαλονικέως νεομ.

1794 Οι τούρκοι αποκεφαλίζουν στην Σμύρνη τον νεομάρτυρα Αλέξανδρο
από την Θεσσαλονίκη.

1821 Οι Υδραίοι με έγγραφό τους διορίζουν τον Γιακουμάκη Τομπάζη
Αρχιναύαρχο του Στόλου κατά τον αγώνα εναντίον των τούρκων.
Σύσταση της Γερουσίας της Πελοποννήσου από την Συνέλευση
των Καλτεζών.

1826 Οι υπερασπιζόμενοι την μονή Βαρνάκοβας Έλληνες, υπό τον
Γ. Καραϊσκάκη, πιεζόμενοι από τον Κιουταχή και την έλλειψη
τροφίμων, πραγματοποιούν ηρωική έξοδο.

1919 Αρχίζει η αντικατάσταση των Ελληνικών Μονάδων του
Εκστρατευτικού Σώματος στη Μεσημβρινή Ρωσία από ρουμανικά
στρατεύματα.

1941 Ο στρατηγός Φρέιμπεργκ, διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων,
εξαιτίας των δυσμενών εξελίξεων, διατάζει την εκκένωση της
Κρήτης. Δύο Λόχοι του Ελληνικού 5ου ΣΠ ανακαταλαμβάνουν το
χωριό Σταυρωμένος Ρεθύμνου και συλλαμβάνουν 100 γερμανούς
αιχμαλώτους. Οι γερμανοί καταλαμβάνουν τις Μουρνιές Χανίων.
---------------
27 Μαΐου
+ Ιωάννου Ρώσου του ομολ., Ελλαδίου ιερομ., Αλυπίου μ.

1821 Οι Ψαριανοί πυρπολητές Δημήτριος Παπανικολής, Ιωάννης
Δημουλίτσας (Πατατούκος) και Γεώργιος Καλαφάτης πυρπολούν
τουρκικό δίκροτο με 74 πυροβόλα και 1000 άνδρες στο λιμάνι
της Ερεσσού Λέσβου. Οι Έλληνες, που, ως εκείνη την ημέρα,
αναλογίζονταν με φόβο την άνιση αναμέτρηση με τον τουρκικό
στόλο, αναθαρρούν και συνειδητοποιούν την δύναμή τους.

1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν τα Χανιά.
---------------
28 Μαΐου
+ Της Σαμαρείτιδος
Ευτυχούς, Μελιτηνής, Ανδρέα του σαλού

1453 Παραμονή της μοιραίας μέρας.
Οι τούρκοι ολοκληρώνουν τις προπαρασκευές τους για την
τελική επίθεση κατά της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ οι
πολιορκούμενοι Έλληνες παρακολουθούν μεγάλη Θεία Λειτουργία
στον ναό της Αγίας Σοφίας, μαζί με τον Αυτοκράτορα
Κωνσταντίνο ΙΑ' Παλαιολόγο. Οι υπερασπιστές έχουν αποφασίσει
να αμυνθούν μέχρι θανάτου για την σωτηρία της Πόλεως, γι' αυτό
και μεταλαμβάνουν τα Άχραντα Μυστήρια.

Οι συγκλονιστικότερες στιγμές της χιλιετίας. Η τελευταία
λειτουργία στην Αγια-Σοφιά, ο εμψυχωτικός λόγος του
Αυτοκράτορος στους στρατιώτες του και πάλι στα τείχη για
το μεγάλο καθήκον. Όλοι, με πλήρη συναίσθηση των στιγμών,
αποφασισμένοι να φανούν αντάξιοι του χρέους της Ιστορίας,
αγωνιζόμενοι ως Έλληνες.

"Υμείς μεν, ευγενέστατοι άρχοντες και εκλαμπρότατοι δήμαρχοι και
στρατηγοί και γενναιότατοι συστρατιώται και πας ο πιστός και τίμιος
λαός, καλώς οίδατε ότι έφθασεν η ώρα ... στήτε ανδρείως και μετά
γενναίας ψυχής ... Παραδίδωμι δε υμίν την εκλαμπροτάτην και περίφημον
ταύτην πόλιν και πατρίδα ημών και βασιλεύουσαν των πόλεων.
Καλώς ουν οίδατε, αδελφοί, ότι διά τέσσαρά τινα οφειλέται κοινώς
εσμέν πάντες ίνα προτιμήσωμεν αποθανείν μάλλον ή ζήν· πρώτον μεν
υπέρ της πίστεως ημών και ευσεβείας, δεύτερον δε υπέρ της πατρίδος,
τρίτον δε υπέρ του βασιλέως ως χριστού κυρίου, και τέταρτον υπέρ
συγγενών και φίλων.
...
Αι πέλται υμών και ρομφαίοι και τα τόξα και ακόντια προς αυτούς
πεμπέτωσαν παρ' ημών. Και ούτως λογίσθητε ως επί αγρίων χοίρων και
πληθύν κυνήγιον, ίνα γνώσωσιν οι ασεβείς ότι ου μετά αλόγων ζώων,
ως αυτοί, παράταξιν έχουσιν, αλλά μετά κυρίων και αυθέντων αυτών και
απογόνων Ελλήνων και Ρωμαίων.
...
... την πόλιν ταύτην, ήν ανήγειρεν ο τρισμακάριστος και μέγας
βασιλεύς Κωνσταντίνος εκείνος, και τηι πανάγνωι τε και υπεράγνωι
δεσποίνηι ημών θεοτόκωι και αειπαρθένωι Μαρία αφιέρωσεν και εχαρίσατο
τού κυρίαν είναι και βοηθόν και σκέπην τηι ημετέρα πατρίδι και
καταφύγιον των Χριστιανών, ελπίδα και χαράν πάντων των Ελλήνων,
το καύχημα πάσι τοις ούσιν υπό την του ηλίου ανατολήν ... ούτος ο
ασεβέστατος την ποτε περιφανή και ομφακλίζουσαν ως ρόδον του αγρού
βούλεται ποιήσαι υπ' αυτόν. ... προσκύνημα της αυτού βλασφημίας και
του φληναφού αυτού ψευδοπροφήτου Μωάμεθ, και κατοικητήριον αλόγων
και καμήλων.
Λοιπόν, αδελφοί και συστρατιώται, κατά νουν ενθυμήθητε ίνα το
μνημόσυνον υμών και η μνήμη και η φήμη και η ελευθερία αιωνίως
γενήσηται."

(Ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος προς τους συμπολεμιστές
του, κατά την μαρτυρία του Φραντζή.)

1821 Ο οπλαρχηγός Γεώργιος Τσόγκας κυριεύει με την βοήθεια
800 Λευκαδίων τα φρούρια του Τεκέ και της Πλαγιάς στο
δυτικό άκρο της Ακαρνανίας και αιχμαλωτίζει τους τούρκους
υπερασπιστές τους.

1920 Συνεννόηση μεταξύ Ελληνικής και αλβανικής κυβερνήσεως για
τον σεβασμό των δικαιωμάτων των Βορειοηπειρωτών.

1941 Τις νυχτερινές ώρες της ημέρας αυτής οι Γερμανοί καταλαμβάνουν
τον λιμένα της Σούδας.
---------------
29 Μαΐου
+ Επέτειος αλώσεως Κωνσταντινουπόλεως
Θεοδοσίας μ., Θεοδοσίας οσ., Ιωάννου Νάννου νεομ.

1453 Η μαύρη Τρίτη, η αποφράς ημέρα του Ελληνισμού.

Η Βασιλεύουσα Πόλις, το φως του Κόσμου επί 11 αιώνες, "το
καταφύγιον των Χριστιανών· η ελπίς και η χαρά πάντων των Ελλήνων·
το καύχημα πάντων όσοι ζώσιν υπό την ηλίου ανατολήν", κατά τα
λόγια του τελευταίου Αυτοκράτορα, του Μαρμαρωμένου Βασιλιά,
πέφτει στα χέρια των βαρβάρων τούρκων και το Γένος βυθίζεται
στο σκότος της δουλείας.

Ο νους μου και ο λογισμός συγχίζεται να γράψει,
να στιχοπλέξει αστοχεί την άλωση της Πόλης.
Εσείς, βουνά, θρηνήσετε και πέτρες ραγισθήτε
και ποταμοί φυράνετε και βρύσες ξερανθείτε
διότι εχάθη το κλειδί όλης της οικουμένης
το μάτι της Ανατολής και της Χριστιανοσύνης.

Θρήνος, κλαυθμός και οδυρμός και στεναγμός και λύπη,
θλίψις απαραμύθητος έπεσεν τοις Ρωμαίοις.
Εχάσασιν το σπίτιν τους, την Πόλην την αγία,
το θάρρος και το καύχημα και την απαντοχήν τους.
("Ανακάλημα της Κωνσταντινούπολης", απόσπασμα, από χειρόγραφο του
ιε' αιώνος.)

Ο μαρτυρικός Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ΙΑ' μέχρι τέλους και _για
πάντα_ επί των επάλξεων, σφραγίζει με την θυσία του την υπερχιλιετή
δόξα της Αυτοκρατορίας και γίνεται ο Μαρμαρωμένος Βασιλιάς της
ελπίδας της ανάστασης του Γένους.

"Η πόλις αλίσκεται κ' εμοί ζήν έτι περίεστιν;"
"Ουκ έστι τις των χριστιανών του λαβείν την κεφαλήν απ' εμού;"
(Ο Αυτοκράτωρ Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, πίπτων ηρωικώς
μαχόμενος επί των επάλξεων της Πόλεως, κατά τον ιστορικό Κριτόβουλο.)

"- Τον είδες με τα μάτια σου, γιαγιά, τον Βασιλέα;
Τον πρόμαχο του λαού, τον στρατιώτη και αυτοκράτορα του Γένους;
- Άγγελοι τον παρέλαβαν, τον έλουσαν και τις πληγές του έπλυναν με
μόσχο και με μύρο, του έστρωσαν να κοιμηθή σε κλίνη απο βύσο κι
αρχάγγελοι με πύρινες ρομφαίες τον φυλάνε μέχρι να 'ρθη η ώρα του
για να τόνε ξυπνήσουν."

Σώπασε Κυρά-Δέσποινα και μην πολυδακρύζεις`
πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας θά 'ναι!
(Δημοτικό τραγούδι)

Η 29η Μαΐου 1453 δεν είναι μόνο η ημέρα της καταστροφής. Είναι,
περισσότερο ακόμα, η ημέρα κατά την οποία ολοκληρώνεται η πτώση
και, αμέσως, με πρώτο και παντοτινό οδηγό τον άγιο και εθνομάρτυρα
μαρμαρωμένο βασιλιά δίνεται το σύνθημα της ελπίδας, του αγώνα,
της ανάστασης του Γένους, η πίστη και ο πόθος που φλογίζει και
ατσαλώνει τις καρδιές στους επόμενους αιώνες, μέχρι και σήμερα.

Λέγει ο Κολοκοτρώνης στον Στρατηγό Hamilton:
"Εμείς, καπετάν Άμιλτον, δεν εκάμαμε ποτέ συμβιβασμό με τους
Τούρκους. Άλλους έκοψαν, άλλους σκλάβωσαν με το σπαθί και άλλοι,
καθώς εμείς, ζήσαμε ελεύθεροι από γενεά σε γενεά. Ο βασιλιάς μας
εσκοτώθη, δεν έκαμε καμμιά συνθήκη με τους Τούρκους. Η φρουρά του
είχε παντοτεινό πόλεμο με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήσαν
ανυπόταχτα. Η φρουρά του είναι οι κλέφτες και τα φρούρια η Μάνη,
το Σούλι και τα βουνά."

Η συνέχιση του αγώνος για την άνοδο του Γένους στην θέση που τού
αρμόζει είναι χρέος των δικών μας γενεών.

Της Αγια-Σοφιάς οι πόρτες δεν ανοίγουν με κλειδιά,
μον' ανοίγουν με λεβέντες και ελληνικά σπαθιά...

1822 6.000 τουρκαλβανοί, υπό τους Ομέρ Βρυώνη και Άγο Μουχουρδάρη,
επιτίθενται εναντίον 300 Σουλιωτών, υπό τον Γεώργιο Δράκο, στο
χωριό Ναβαρίκο. Οι Έλληνες ενισχύονται από άλλους 500 Σουλιώτες,
υπό τον Νότη Μπότσαρη, και μετά από αγριώτατη μάχη 20 ωρών οι
τούρκοι οπισθοχωρούν με μεγάλες απώλειες.

1824 Ισχυρός αιγυπτιακός στόλος, υπό τον Χουσεΐν, μετά από
πολιορκία δύο ημερών της Κάσου, αποβιβάζει 4.000 αλβανούς
στον Αντιπέρατο και προσβάλλει από τα νώτα τους υπερασπιστές.
Σφαγές, λεηλασίες και αιχμαλωσίες καταστρέφουν το ηρωικό νησί.

1828 8.000 Τούρκοι, υπό τον Μουσταφά πασά, υφίστανται πανωλεθρία
από 400 Σφακιανούς στον Ακασταρέ Χανίων.

1906 Τα αντάρτικα σώματα των Βολάνη και Γύπαρη προδίδονται και
δέχονται επίθεση από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις στο Λέχοβο
Φλωρίνης. Μετά από σφοδρή μάχη 12 ωρών απεμπλέκονται.

1941 Οι γερμανοί καταλαμβάνουν το Ρέθυμνο. Τα βρετανικά τμήματα του
Ηρακλείου επιβιβάζονται κρυφά σε 8 πολεμικά πλοία και αναχωρούν
για την Αίγυπτο. Τα Ελληνικά τμήματα αναγκάζονται να παραδοθούν
στους γερμανούς.
---------------
30 Μαΐου
Ισαακίου Σύρου, των εν Νικομήδεια μαρτύρων

1821 Επτανήσιοι εθελοντές επαναστάτες καταλαμβάνουν το όρος Πούσι
του χωριού Λάλα Ηλείας.

1826 Πεθαίνει ο Επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός, εκ των
πρωτεργατών της Εθνεγερσίας, ο οποίος είχε ευλογήσει την
Σημαία της Επαναστάσεως.

1919 Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει την Πέργαμο.

1941 Αποσπάται την νύχτα από τον Ιερό Βράχο της Ακροπόλεως η
γερμανική σημαία από τους Έλληνες φοιτητές Απόστολο Σάντα
και Μανώλη Γλέζο. Το κατόρθωμα των δύο νέων υπήρξε από τις
πρώτες εκδηλώσεις της αντιστάσεως του Ελληνικού λαού κατά
των κατακτητών.
---------------
31 Μαΐου
Ερμείου Γέροντος, Πετρονίλας μ., Ευσταθίου Πατρ. Κων/πόλεως

334 π.Χ. Ο Μέγας Αλέξανδρος συντρίβει τους Πέρσες στον
Γρανικό ποταμό.
Στην μάχη κινδύνευσε σοβαρά να σκοτωθεί ο Αλέξανδρος.
Ο Σπιθριδάτης, σατράπης της Λυδίας και της Ιωνίας, βρέθηκε
πίσω από τον Αλέξανδρο, αλλά την κρίσιμη στιγμή που πήγαινε
να τον κτυπήσει στο κεφάλι, ο Κλείτος, πιστός φίλος του
Αλεξάνδρου, πρόλαβε να του κόψει το χέρι, σώζοντας έτσι τη
ζωή του νεαρού Βασιλέως.
Ο Αλέξανδρος, μετά την νίκη, αποστέλλει στην Αθήνα
300 περσικές πανοπλίες, ως ανάθημα στην θεά Αθηνά, με
την επιγραφή "Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην
Λακεδαιμονίων, από των βαρβάρων των την Ασίαν κατοικούντων".
Η νίκη αυτή εξασφάλισε την απελευθέρωση ολόκληρης σχεδόν της
Μικράς Ασίας και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για την πλήρη
επιτυχία της εκστρατείας.

1806 Κορυφώνεται ο διωγμός των κλεφτών από τους τούρκους στην
Πελοπόννησο.

1825 Ο Ελληνικός Στόλος, υπό τους Μιαούλη, Γ. Ανδρούτσο και
Αποστόλη, νικά σε ναυμαχία έξω από τον κόλπο της Σούδας τα
πλοία καλύψεως του τουρκικού στόλου.