ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Ο Ιωάννης Καποδίστριας υπήρξε ο πρώτος κυβερνήτης του νεοσύστατου ελληνικού κράτους.

· Η ζωή του
Γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1766. Ήταν γιος του Αντωνίου Καποδίστρια και τα μέλη της οικογένειας του έφεραν τον τίτλο του κόμη. Τα πρώτα του γράμματα τα διδάχτηκε στην Κέρκυρα και έπειτα σπούδασε ιατρική στην Πάντοβα της Ιταλίας. Όταν γύρισε στην πατρίδα του άσκησε την ιατρική μέχρι το 1803, οπότε διορίστηκε γραμματέας της Ιονίου Πολιτείας. Το 1807, όταν τα στρατεύματα του Μ. Ναπολέοντα κυρίευσαν για δεύτερη φορά τα νησιά του Ιονίου, ο Καποδίστριας έφυγε για την Τσαρική Ρωσία, όπου διακρίθηκε αμέσως για την αξιοσύνη του και κατάφερε να εισέλθει γρήγορα στους κύκλους της τσαρικής αυλής. Το 1811 διορίζεται γραμματέας της ρώσικης πρεσβείας στη Βιέννη, ενώ το 1812 ο ίδιος ο Τσάρος τον έκανε "σύμβουλο του κράτους". Έχοντας το αξίωμα αυτό πήρε μέρος με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας Νέσσερλοντ στις διασκέψεις του Παρισιού και της Βιέννης, ύστερα από την πτώση του Ναπολέοντα. Το 1813 ο Τσάρος, έχοντας εμπιστοσύνη στις ικανότητες του Έλληνα διπλωμάτη, τον έστειλε στην Ελβετία, με σκοπό να αποσπάσει τη χώρα από την επιρροή της Γαλλίας. Εκεί κατάφερε να συμφιλιώσει τα αντιμαχόμενα καντόνια και εφάρμοσε το ομοσπονδιακό σύστημα, το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα. Η ελβετική πολιτεία για τις υπηρεσίες του αυτές τον ανακήρυξε επίσημο πολίτη. Το 1815 ο τσάρος τον διόρισε υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας. Οι αντιδράσεις όμως των κύκλων της Ιερής Συμμαχίας, η οποία φανερά υποστήριζε τους Τούρκους και αντιπαθούσε τους Έλληνες, καθώς και το έκδηλο ενδιαφέρον του Καποδίστρια για την Ελληνική Επανάσταση, η ποία προετοιμαζόταν, έφεραν σε δύσκολη θέση τον Τσάρο, που διόρισε τελικά συνυπουργό των Εξωτερικών τον Νέσσερλοντ. Μετά την έκρηξη της Ελληνικής Επανάστασης ο Καποδίστριας κατάλαβε τη δυσπιστία του Τσάρου προς αυτόν και αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Έτσι η Ιερή Συμμαχία κατάφερε να απομακρύνει τον Καποδίστρια από τη διεθνή πολιτική σκηνή.

· Η θέση του στην Ελληνική Επανάσταση
Ο Καποδίστριας, μολονότι υποστήριζε με κάθε τρόπο το υπόδουλο ελληνικό γένος, θεωρούσε την κήρυξη της επανάστασης πρόωρη, γιατί κατά τη γνώμη του έμπειρου διπλωμάτη οι συνθήκες ήταν δυσμενείς. Έτσι, όταν του πρότειναν να αναλάβει την αρχηγία της Φιλικής Εταιρίας, αρνήθηκε. Το 1820, όταν ήταν ακόμα υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, αρνήθηκε την αρχηγία της Επανάστασης, ύστερα από πρόταση του Ξάνθου και του Αλέξανδρου Υψηλάντη. Ύστερα, όμως, από την κήρυξη της Επανάστασης, ο Καποδίστριας έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον και προσπάθησε να βοηθήσει με κάθε τρόπο τους υπόδουλους Έλληνες, ασκώντας κυρίως μεγάλη επιρροή στον τσάρο, προκειμένου να τον ευαισθητοποιήσει απέναντι στους Ορθόδοξους της Ανατολής, που υπέφεραν κάτω από τον Οθωμανικό ζυγό. Και παρόλο που οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης κατάφεραν να φέρουν σε αντίθεση τον Καποδίστρια με το Ρώσο Αυτοκράτορα και να τον απομακρύνουν από το διεθνή διπλωματικό στίβο, αυτός κατάφερε να περισώσει την Ελληνική Επανάσταση στην πιο κρίσιμη στιγμή της. Γιατί ενώ την ίδια εποχή η Ιερή Συμμαχία κατέπνιγε βίαια κάθε επαναστατικό κίνημα στη Ευρώπη, ο Καποδίστριας με την επιδεξιότητα και τις αναγνωρισμένες διπλωματικές ικανότητες του, κατόρθωσε να πείσει τις μεγάλες δυνάμεις να αναγνωρίσει το υπόδουλο ελληνικό έθνος ως εμπόλεμο κράτος. Έτσι απέτρεψε την κατάπνιξη της ελληνικής επανάστασης και επιπλέον δημιούργησε θετικές προϋποθέσεις για το μέλλον. Στις 2 Απριλίου του 1827 η Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, ύστερα από πρόταση του Καραϊσκάκη και του Κολοκοτρώνη, τον εξέλεξε κυβερνήτη της Ελλάδας. Τότε αμέσως από το Παρίσι όπου βρισκόταν, επισκέφτηκε την Πετρούπολη, το Βερολίνο, το Λονδίνο και άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, για να αποσπάσει οικονομική βοήθεια, η οποία ήταν αναγκαία για το νεοσύστατο ελληνικό κράτος.

· Το κυβερνητικό του έργο
Ο Ιωάννης Καποδίστριας έφτασε στο Ναύπλιο το Γενάρη του 1828 για να αναλάβει τη διακυβέρνηση του νεοσύστατου ελληνικού κράτους. Οι Έλληνες τον υποδέχτηκαν στην πρώτη πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους με πολλές τιμές και μεγάλο ενθουσιασμό. Η χώρα όμως που μόλις είχε βγει από μακροχρόνια επανάσταση όπως ήταν φυσικό βρισκόταν σε αποδιοργάνωση και αναρχία. Ο Καποδίστριας κατέβαλε τεράστιες προσπάθειες για τη συγκρότηση του κράτους και την αποκατάσταση της τάξεως. Από τα πρώτα του έργα ήταν η καταδίωξη των πειρατών του Αιγαίου, που ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων μεταξύ των Ελλήνων και των άλλων ευρωπαϊων, η ίδρυση της Σχολής των Ευελπίδων, η απογραφή του πληθυσμού, η διαίρεση της Πελοποννήσου σε 9 νομούς και η παραχώρηση του δικαιώματος ψήφου στους άνδρες πάνω από 25 χρονών. Επιπλέον ίδρυσε το Εθνικό Νομισματοκοπείο, το πανεπιστήμιο της Αθήνας και φρόντισε για θέματα δικαιοσύνης με τη θέσπιση νόμων. Επίσης υποστήριξε τη γεωργία και έφερε για πρώτη φορά στην Ελλάδα την καλλιέργεια της πατάτας. Ο Καποδίστριας όμως κατηγορήθηκε για συγκεντρωτισμό, γιατί, προκειμένου να αντιμετωπίσει τα δύσκολα προβλήματα του κράτους, συγκέντρωσε σχεδόν όλες τις εξουσίες στο πρόσωπό του και προσπάθησε να μεταφυτεύσει θεσμούς ευρωπαϊκούς, ξένους προς τον χαρακτήρα των Ελλήνων. Έτσι, δημιουργήθηκαν δυσαρέσκειες ανάμεσα στις πολιτικές παρατάξεις, οι οποίες καλλιεργήθηκαν από τη διπλωματία της Αγγλίας και της Γαλλίας και οι οποίες θεωρούσαν τον Καποδίστρια όργανο της ρώσικης πολιτικής. Οι δυσαρέσκειες αυτές οδήγησαν σε εξεγέρσεις πολλών αγωνιστών, όπως των Μαυρομιχαλαίων, των Κουντουριώτιδων και άλλων, με αποτέλεσμα, στις 9 Οκτωβρίου του 1831, Κυριακή πρωί, ενώ ο Καποδίστριας πήγαινε να εκκλησιαστεί στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στο Ναύπλιο, ο Κωνσταντίνος και Γεώργιος Μαυρομιχάλης, τον περίμεναν και το δολοφόνησαν έξω από το ναό. Ο πρώτος από τους δολοφόνους σκοτώθηκε αμέσως στο χώρο του εγκλήματος από το εξαγριωμένο πλήθος, ενώ ο δεύτερος καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε αργότερα. Μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια την εξουσία ανέλαβε τριμελής επιτροπή από το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, τον Αυγουστίνο Καποδίστρια και τον Ιωάννη Κωλέτη. Εντούτοις, η έλλειψη του Καποδίστρια από την πολιτική ζωή της Ελλάδας, σήμανε αμέσως την έναρξη της αναρχίας και της αποδιοργάνωσης του κράτους.